Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту техно-логиясы

жүктеу 0,96 Mb.

бет	218/226
Дата	19.06.2023
өлшемі	0,96 Mb.
	#43014
түрі	Оқулық

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 226

Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту техно-логиясы.Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясыныңавтор-лары американдық педагогтар Дж. Стил, К.Мередит, Ч.Темпл, К.Уолтер, т.б. Бұл технология мынандай қағидаға негізделеді: оқушыны күштеп үйретуге болмайды, ол тек өз ынтасы негізінде ғана үйрене алады.

Сыни ойлау - адамның логикалық, аналитикалық, өз тәжірибесіне негізделген, тәуелсіз, түрлі фактілер арқылы дәлелденетін, рефлексивті, бағалап ойлау түрі.
Сыни тұрғыдан ойлауды Дэвид Клустер былайша сипаттайды:

өз бетінше ойлай алу, яғни ойлау үдерісінде жекелік сипаттың болуы маңызды. Біз үшін ешкім сыни тұрғыдан ойлай алмайды. Біз тек өзіміз үшін ғана сыни тұғыдан ойлана аламыз.
кез келген ақпарат сыни тұрғысынан ойлаудың соңғы емес бастапқы сатысы. Себебі ақпарат болмаса, ойлауға да негіз жоқ.
сыни тұрғыдан ойлау сұрақтар қоюдан, проблемаларды анықтаудан басталады. Осындай мәселелерді шешу барысында оқушы шыныменен терең ойлана бастайды.
сыни тұрғыдан ойлау аргументтерді, дәлелдерді, фак-тілерді, статистикалық мәліметтерді, эксперимент нәтижелерін қатыстыруды қажет етеді.
сыни тұрғысынан ойлау үнемі әлеуметтік сипатта бола-ды. Кез келген ой басқалармен бөліскенде шыңдала түседі. Сондықтан бұл технологияны қолдану барысында оқушылардың өзара пікір ал-масуына мүмкіндік жасалуы керек.

Кез келген сабақ мұғалімнің монологына айналып кетпеуі керек. Ол кітаптағы мәліметтерді ауызша тасымалдаушы аппарат емес. Сол үшін ашық талқылау, диалог болуы қажет. Дәстүрлі оқытуда көп жағ-дайда оқушылар мектеп жасынан пасcивті тыңдауға, конспектілеуге, дайынды көшіруге бейімделіп кететіні алаңдаушылық туғызады. Сон-дықтан кейбір оқушылардың ережелерді түсінбей жаттап алғандарын білім деп қабылдау қиын. Сонда қазіргі мектептерде оқушылардың жаттау қабілеттеріне баға қойылып жүр ме, әлде біліміне баға қойыла ма? Мұғалім үшін оқушының жаттанды білімі білім емес, ол тек уақытша ғана жатталған үстіртін білім екенін түсінуі маңызды. Сон-дықтан әр оқушы сыни тұрғыдан ойлауға үйреніп, әр-бір айтқан жауаптарын негіздеп, дәлелдеп, мысалдармен бекіте алса және алған білімін өмірде қолдана алса ғана ол нағыз білім.
Көптеген зерттеушілер сыни тұрғыдан ойлауды дамытутехнологиясын сабақ барысында қолдануда оның үш негізгі кезеңін атап көрсетеді:

жүктеу 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 214 215 216 217 218 219 220 221 ... 226