Тарих факультеті



жүктеу 0,88 Mb.
бет10/86
Дата15.10.2023
өлшемі0,88 Mb.
#43836
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   86
силлабус қосалқы тарих

Архитектуралық практикада Витрувидің айтуы бойынша өзгеше өлшем түрі пайдаланылған. 1/16 фут – digitus – «саусақ» деп аталған; 4 «саусақ» - «алақан» (palma); 1,5 фут – шынтаққа тең (cubitus, 6 «алақан»). Саусақ – 1/288 футқа дейін бөлінген (scripulum, «скрупулезный» – сөзі осыдан шыққан).
Жерге байланысты ұзындық өлшемдері: оның негізі акт (akus), Плинийдің айтуынша екі өзгіздің айдаусыз жырта алатын қашықтығы. 1/12 akus-ты пертика құрайды, ол 10 футқа тең. Пертика – жер өлшейтін таяқ. Ауданды (площадь) өлшеу, оның ең кіші көлемі 1 пертикаға тең квадрат – скрупул (8,75 кв.м.). 288 скрупул – негізгі аудан көлемін білдіреді – югер (jugum - упряжка). Ол – 2519 кв.м. тең, яғни бұрын екі өгіздің күндік нормасы болып табылған. 2 югер heredium (мұрагерлік имение, мұра) деп аталады. Ал үлкен жер иелерінің ауданын есептеуге «центурии» (200 югер, 50,377 га) және «сальтус» (4 центурии, немесе 201,5 га) өлщемдері қолданылды.
Сұйық және сусымалы денелерге – кубтік фут – 26,26 л. – «амфора» деп аталды. Ол тек сұйық заттарға қолданылды. Оның 1/2 (urna), 1/8 (congius), 1/48 (cextarius), 1/96 (hemina), 1/192 (quartarius), 1/384 (acetabulum), 1/576 (cyathus) – деген түрлері бар. Соңғысы 0,045 л.-ге тең, оны шарапты өлшегенде пайдаланған. Сусымалы заттарды өлшеуге – модий («амфораның» 1/3 – 8,754 л.) термині пайдаланылды, жарты модий, оның қалғандары сұйыққа арналған өлшемдер секілді бөліне береді.
Римдік салмақ өлшемі - фунт – libra (салмақ, вес, весы) – 327,5 г. тең. Одан: 1/12 (унция 27,3 г.), 1/48 (сицилик), 1/96 (драхма), 1/288 (скрипул 1,138 г.), 1/576 (обол), 1/1728 (немесе 1/144 унция) – силиква – 0,189 г. Фунт тек салмақнегізі ғана емес қаржы жүйесі де болатын.

МОДУЛЬ № 4 ХРОНОЛОГИЯ - ҚОСАЛҚЫ ТАРИХИ ПӘН.


Дәріс 15-16-17-18. «Хронология». 4 сағат, 8-9 апта
1. Хронология пәнi. Негiзгi мiндеттерi мен зерттеу әдiстерi.
2. Хронологияның ғылым ретiнде қалыптасуы.
3. Уақыттың өлшем бiрлiктерi. Жұлдыздық уақыт. Жергiлiктi уақыт. Декреттiк уақыт. Тоғыс есебi. Күн мен айдың тұтылуы



жүктеу 0,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   86




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау