Тарих, экономика жəне құқық факультеті «Экономика жəне менеджмент»

Сандық 
Тəртіптік 
Əкімшілік 
Жағдайлық 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Жапония мен АҚШ-тың басқару мектебі қазіргі кезде əлемдегі алдыңғы 
қатардағылардың  бірі  болып  табылады,  басқа  елдерде  өздерінің 
менеджментті дамытудың əр түрлі эталоны ретінде қарастырылады. 
Бұл  2  мектептің  ұқсастықтары:  екеуі  де  адам  факторының 
белсенділігіне,  инновацияға,  шығарылған  тауарлар  мен  қызметтер 
диверсификациясына  көп  көңіл  бөлді,  кəсіпорынның  дамуы  үшін  ұзақ 
мерзімді стратегиялық жоспар жасап жүзеге асырады. 
Сыртқы  ұқсастықтарына  қарамастан  бұл  мектептер  осы  елдердің 
əлеуметтік-экономикалық дамуына көмектеседі. 
Еуропалық менеджмент əр түрлі мəдениетті ұстанады. 
Араб менеджменті ұлттық дəстүрді жəне құранды білуді талап етеді. 
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
 
1.Менеджменттің ғылыми ықпалы. 
2.Менеджменттің пайда болуы жəне дамуы. 
6.Пайдаланатын əдебиеттер: 1,2,4,5,6,7,9,12,14,15,16 
 
1.  Тақырыбы:
  «
Заңдар. Менеджменттің заңдылығы мен 
принциптері». 
 
Қарастырлатын сұрақтар: 
1.  Менеджмент заңдылығының жүйесі 
2.  Басқару принципі 
3.  Басқарудағы орталықтанған жəне орталықтанбаған оптималды үйлесім 
Менеджментке қазіргі заманғы көзқарас жүйесі
 
Классикалық  менеджмент мектептерінің басқарудағы 
рационалдылықтарынан бас тарту
 
Басқаруда жүйелер теориясын пайдалану
 
Менеджменттің қоғам алдындағы, сонымен бірге ұжымда 
жасайтын əрбір жұмысшы алдындағы əлеуметтік 
жауапкершілігін мойындауы
 
Басқаруда жүйелер теориясын пайдалану
 

Дəрістің мақсаты – 
дəрісті студенттерге толықтай нақтылап түсіндіру 
жəне менеджмент заңдарымен заңдылықтарын, принциптерін 
түсіндіру. 
Дəріс мазмұны: 
1.  Менеджменттің заңдары мен заңдылықтары. 
2.  Менеджменттің принцептерінің түсінігі. 
3.  Менеджменттің принцептерінің мазмұны мен мінездемесі. 
4.  Менеджменттің ғылыми ықпалы. 
1. Ғылыми басқару ең алдымен қоғамдық өндірісте əрекет ететін заңнамалар 
мен негізгі заңдарды тану мен пайдалана білуді көздейді. 
 
Заң пайда болу арасындағы нақты қажеттілікті бір негізде көрсетеді. 
Заңдылық дұрыстықты, жүйелілікті көрсетеді, берілген пайда болулар 
тектен тек еместігін растайды. 
 
Менеджменттің заңдылығының 
жүйесі 
 
Жалпы (толықта басқару  
процесі) 
 
Жеке (басқарудың 
жəне бағынушылық 
жақтары) 
 
Басқару мен басқарушының 
оптималды қатыстылығы жəне 
пропорционалдылығы 
 
Даму сатысының 
қысқаруы 
 
Ырғақтылыққа жету, өндірістік 
қордың шеңберлі айналымы мен 
айналым қозғалысының 
үзіліссіздігі. 
 
Бақылаудың 
таратылуы 
 
Барлық деңгейдегі басқару 
принцепінің тұтастығы. 
 
Қызмет 
концентрациясы. 
 
Орталықтанған жəне 
орталықтанбаған-ның оптималды 
үйлесімі 
 
Басқару мақсаты. 
 
2. Басқару принцепі – басқарушы жағдайдың объективті негізделуі, процесте 
басқару органдары басшылық ететін басқару қатынастары жəне олардың 
заңдылықтары. 
Басқарудағы орталықтанған жəне орталықтанбаған 

оптималды үйлесім 
 
Саяси жəне шаруашылық басшылықтың тұтастығы. 
 
Шаруашылықтың жоспарлық кіріспесі. 
 
Материалдық жəне моральдық стимул. 
 
Ғылымишылық 
 
Жауапкершілік   
 
Кадрларды таңдау жəне орналастыру 
 
Салалы жəне территориялық басқарудың оптималды 
үйлесімі 
 
3. 
 
Жүйелік 
Маркетингтік 
Динамикалық 
Процестік 
Сандық 
Тəртіптік 
Кешкнді 
Функционалды 
Өндірушілік 
Қалыптылық 
Əкімшілік 
Жағдайлық 
 
 Өзін-өзі тексеру сұрақтары: 
1.Менеджмен заңдылығының пайда болуы 
2.Менеджменттегі басқару принципін ата? 
 Əдебиеттер : 1,3,8,10 
 
1. Тақырыбы:  Менеджмент функциясының түсінігі жəне жіктелуі. 
Жоспарлау функциясы. 
 
2. Қарастырылатын сұрақтар:  
1. Менеджмент қызметі. 
2. Жоспарлаудың турлері. 
3. Дəрістің мақсаты: Тақырып бойынша толық мəліметтер беру. 
4. Дəріс мазмұны: 
1. 
Менеджмент  қызметі
  -  өндіріс  процесіндегі  адамның  қарым-
қатынасына  жəне  оны  басқаруға  ықпал  жасау  кезеңіндегі  немесе  бағыт 
анықтайтын ерекше іс-əрекет түрлері. 
Менеджменттің ғылымы  

Менеджмент  функциясын  жіктелу  белгілері  есебі  бойынша  қарастыру 
қажет (басқарудың өзіндік процесінің негізгілері жəне өндіріс процесінің  
өзін), соған  байланысты жалпы жəне нақты қызметтерді ажыратады. 
 
 
 
 
Менеджменттің жалпы қызметтері 
Жоспарлау 
Өндіріс  
Мотивация 
Бақылау 
Үйлестіру 

 
 
 
2. 
Жоспарлау
  –  бұл  басқару  процесінің  бір  кезеңі.  Бұл  кезеңде  іс-
қызметтің мақсаты, оған қажетті қаражат, басқа да заттар. Сонымен бірге 
нақты жағдайлардағы ең тиіс əдіс-тəсілдер жасалынады. 
 
Жоспарлаудың (тапсырмалары) 
Іс-əрекетке қажетті мақсатымен түрлері анықталады. 
Қажет ресурстарды тауып, оларды бөледі 
Ұйымдық құрлымды жəне басқару құрлымын
 
жетілдіруді 
қамтамасыз етеді
 
Кəсіпорын іс-əрекетінің негізгі қалыпты бақылауын құрады 
Нақты  қызметтер 
Өндірістің ғылыми-техникалық даярлығы 
Негізгі өндіріс 
Өндірістік қосымша қызмет көрсету 
Өнім сапасы 
Еңбек жəне еңбек ақы 
Кадрлар
 
Заттармен, техникамен қамтамасыз ету 
Маркетинг
 
Қаржы жəне несие 
Күрделі құрылыс 
Ұжымның əлеуметтік дамуы 
Басқару жүйесін жетілдіру