Екі  жақты  қоректендірілген  тораптардағы  бағытталған  тоқ

 

23 

Оның селективті қызметі үшін қорғалатын қосылу жерінен өтетін қуат 

белгісін  сезетін  бағыт  релесімен  толықтыру  қажет.  5.1  суретте  берілген 

тораптағы  барлық  ЭЖЖ  МТҚ  орнатылған  деп  олардың  біреуінің  жұмысын 

қарастырып көрсек - мысалы 5'. К1 нүктесіндегі ҚТ кезінде 

5' 

қорғанысының 

уақыт  ұстанымы  6',  7'

 

және  8'  РҚ  яғни

,

  t

5'

  <  t

6'

,  t

7'

 

және  t

8'

.қызмет  ету 

уақытынан аз болуы қажет. К2 нүктесіндегі ҚТ болған жағдайда, МТҚ 5' РҚ 

6' (t

5'

 > t

6'

) жәй болуы керек. Екі шарттың да бірдей орындалуы тиіс. Бірінші 

шарт (яғни t

5'

 < t

6'

) орындалған жағдайда МТҚ 5' W3 ҚТ болғанда селективті 

қызмет етпейді.  

Бұл  селективтілік  еместікті  МТЗ  5'  шинадан    ЭЖЖ  ҚТ  қуаты 

бағытталған  кезде  ғана  іске  қосылатын  5  бағытталған  қорғаныспен 

ауыстырып жоюға болады. Бұл кезде 5 РҚ ҚТ кезінде W3 әсер етпейді, себебі 

бұл  кезде  қуаттың  ҚТ  желіден  шинаға  бағытталады  да  екінші  шарт  (t

5

  >  t

6

) 

қажет  болмайды.  Сатылы  принциппен  бір  бағытта  жұмыс  жасайтын  РҚ 

уақыт  ұстанымын  таңдағанда,  тораптың  басқа  МТҚ  бірдей  орындалуы 

кезінде зақымдалудың селективті ажыратылуы мүмкін болмайды. 

Жоғарыда 

аталғандардың 

нәтижесі 

бойынша 

екі 

жақты 

қоректендірілген 

тораптағы 

РҚ 

селективтілігінің 

орындалуының 

принциптерін жасауға болады: 

1)  қорғаныс  ЭЖЖ  екі  жағынан  да  орнатылуы  тиіс  және  ҚТ  пайда 

болған  кезде  өшіруге  қызмет  жасауы  қажет,  егер  қуат  шинадан  желіге 

бағытталған болса (5.1 сурет); 

2)  қуаты  бір  бағытта  жұмыс  жасайтын  РҚ  уақыт  ұстанымы  сатылық 

принцип  бойынша  қоректендіру  көзіне  қарай  жоғарылауы  тиіс:  А  қорек 

көзінен  әсер  ететін  РҚ  уақыт  ұстанымы  t

6

  <  t

4

  <  t

2

;

  В  қорек  көзінен  әсер 

ететін РҚ уақыт ұстанымы t

3

5

7

. 

 

 

 

5.2 сурет -  бағытталған тоқ қорғанысының әсер етуі және  

функционалдық сұлбасы 

 

Бағытталған тоқ қорғанысы ҚТ кезінде қорғалатын ЭЖЖ зақымдалған 

фазаларының  тоғы  мен  кернеуінің  шамасына  әсер  етуі  тиіс.  Көп 

қолданылатын  және  5.2  суретте  көрсетілген  БТҚ  (НТЗ)  структуралық 

(функционалдық)  сұлба  негізгі  үш  элементтен  (органнан)  тұрады:  ҚТ  тоғы 

 

24 

пайда  болған  кезде  қосылатын  және  РҚ  іске  қосылуына  рұқсат  беріп  белгі 

беретін  екі  қосқыш  тоқ  релесі  КА  (тоқ  органдары);  қуат  шинадан  ЭЖЖ 

қарай  бағыт  алған  кезде  РҚ  іске  қосылуына  рұқсат  беріп  белгі  беретін  екі 

қуат бағытының релесі КW (қуат бағытының органдары – ҚБО (OHM). Егер 

қуат  шинаға  бағытталған  болса,  онда  KW  релесі  РҚ  қызметін,  берлгілі 

бағдарлама бойынша қызмет ететін логикалық сұлбаны (логика органдары) 

блоктайтын  белгі  береді:  тоқ  органының  іске  қосылғандығы  жайлы  белгіні 

қабылдап  ҚБО  (ОНМ)  РҚ  іске  қосылуы  жайлы  белгіні  жинақтайды,  ол  өз 

кезегінде  берілген  уақыт  ұстанымымен  ажыратқыштың  ЭА  жетіп  оны 

өшіреді. 

 

 

 

а) айнымалы тоқ тізбегі;  б) кернеу тізбегі. 

5.3 сурет – Электр механикалық релелі бағытталған МТҚ  

екі фазалық сұлбасы 

 

                                  

               5.4 сурет - 

жүктеу 1,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: