Тақырыптың негізгі сұрақтары/ жоспары

жүктеу 1,34 Mb.

бет	7/7
Дата	04.03.2022
өлшемі	1,34 Mb.
	#37706

1 2 3 4 5 6 7

Дифракция

Ньютон сақиналары

шағылған жарықта ашық сақиналар радиусы

(m=1, 2, 3 ,…).

шағылған жарықта күңгірт сақиналар радиусы

(m=1, 2, 3 ,…).

Интерферометрлер деп жұмыс істеу принципі жарықтың интерференциясы құбылысына негізделген оптикалық құралдарды айтамыз.

Интерферометрлердің бірнеше түрі бар.

Мысалы: Жамен, Майкельсон, Линник, Фабри-Перо интерферометрлері.

Майкельсон интерферометрі ұзындықтарды (дененің ұзындығын, жарық толқындарының ұзындығын) дәл өлшеуде қолданылады.

Дифракция деп жолында кездесетін кедергіден толқынның айналуы, нақтырақ айтканда геометриялық оптика заңынан кедергі маңында таралған толқынның кез келген ауытқуы

Дифракция

Дифракция құбылысы Гюйгенс принципі көмегімен түсіндіріледі. Толқын жететін әрбір нүкте екінші реттік толқындар центрі болып табылады. Осыдан пайда болған екінші жаңа толқындар, толқын шебі болып есептеледі.

Гюйгенс принципі

Гюйгенс қағидасы бойынша ортаның толқын жететін әрбір нүктесі екінші ретті толқындардың көзі болады.

Гюйгенс қағидасы бойынша ортаның толқын жететін әрбір нүктесі екінші ретті толқындардың көзі болады.

Френель мұны былай толықтырды: екінші ретті толқын көздері когерентті және жаңа толқындар көзі олардың интерференциясының нәтижесі болып табылады.

Гюйгенс-Френель принципі

Дифракция құбылысын бақылау шарты

Дифракция байқалмайды

Жарықтың, толқын ұзындығымен салыстырылатын, тар саңылаудан өтуі кезінде дифракция анық көрінеді.

ФРЕНЕЛЬ ЗОНАСЫ

Толқындар тобы зоналарға әрбір келесі тербелістердің қарастырылып отырған М нуктесінен ара қашықтығы толқынның жарты ұзындығына ерекшеленетіндей етіп бөлінеді, сондықтан көрші шекаралардан тербеліс қарама-қарсы фазада келеді.

ФРЕНЕЛЬ ЗОНАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ

S1 B– S0B = S2B – S1B = S3B – S2B = …= λ / 2

М нүктесінде радиусы

,…

Сондықтан, М нүктесіндегі жарық тербелісінің амплитудасы:

А = А1 – А2 + А3 – А4 +… ,

Р1 М – Р0М = Р2М – Р1М = Р3М – Р2М = …= λ/2

Френель зонасының радиусы

Дифракциялық тор

m = 0

m =1

m = 2

m = -1

Дифракциялық тор – мөлдір емес ара қашықтықтармен бөлінген бірдей қашықтықта паралель орналастырылған саңылаулар жиынтығы.

Егер дифракциялық тор N салаларынан тұрса

Егер дифракциялық тор N салаларынан тұрса

мұнда

барлық бүтін сандардың жиынын алады,0,N,2N…

m’

2d sinφ = mλ (m = 1, 2, 3,....)

Вульф– Брэгтар формуласы

Вульф– Брэгтар формуласы

Бекіту сұрақтары

Интерференция құбылысы болу үшін қандай шарттар қажет?
Когеренттілік деген не?
Интерференцияның максимум және минимум шарттарын атаңыз.
Дифракция құбылысы болу үшін қандай шарттар қажет? Дифракцияның максимум және минимум шарты қандай?
Дифракциялық тор ұғымы.

Әдебиет

Қоразов Т.А. Оптика: оқу құралы. -Ақтөбе: Қ. Жұбанов ат. АӨМУ БО, 2017.
Полатбеков П. Оптика. –Алматы, 2010.
Бегимов Т.Б. и др. Оптика и атомная физика: учебное пособие. -Алматы: КазНТУ, 2012. РМЭБ

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

жүктеу 1,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7