Прагматикалық функция
Бұл функция байланысқа қатысушылардың мінез-құлқы мен іс-әрекетін реттеуге, олардың бірлескен әрекеттерін үйлестіруге мүмкіндік береді. Ол өзіне де, серіктеске де бағытталуы мүмкін, бұл функцияны орындау барысында серіктесті қандай да бір әрекетті орындауға итермелеуге де, кейбір әрекеттерге тыйым салуға да жүгіну қажет болады. Өйткені, адам қандай да бір мақсаттарға жету үшін қарым-қатынас жасайды, ол үшін ол белгілі бір қызметті жүзеге асырады, бұл өз кезегінде тұрақты бақылау мен корреляцияны қажет етеді. Коммуникацияның прагматикалық функциясы дәл осыны орындайды.
Сұрақ - жауап
Визуалды коммуникациялар – визуалды-графикалық белгілер мен шешімдер жүйесі, бағдар алуды қамтамасыз ету, ақпараттық ашығуды жою, адамның нақты заттық-кеңістіктік жағдайдағы мінез-құлқын реттеу мәселелерін шешеді. Дизайнді түрлерге бөлу кәсіби қызметті тиімді ұйымдастыру мен арнайы білімді сапалы қолдануға мүмкіндік береді. Визуалды коммуникациялардың негізгі түрлері бар, олар – графикалық, өнеркәсіптік, орталық және олардың алуан түрлілігіне қарай бөлінеді; графикалық дизайнда – визуалды коммуникациялармен, ақпараттық графикамен, жарнамамен және т.б. жұмыс істеу, өнеркәсіптік дизайнда – тұрмыстық заттар мен аспаптарды, машинажасау нысандарын, көлік құралдарын, киімдерді және т.б. қалыптастыру, орталық – интерьер және түрлі мақсаттағы ашық кеңістік дизайні.
Сонымен қатар қазіргі кезде мақсаттылығымен немесе жұмыс нәтижелерінің сипатымен (арт-дизайн, қаріптік дизайн, ленд-арт, архитектуралық дизайн, компьютерлік дизайн) ерекшеленетін, «жергілікті» көркемдік белгілері бар – аймақтық дизайн және т.б. белгілері бар жекелеген дизайн-жобалау салаларының (экологиялық дизайн, эргодизайн, футурологиялық жобалау – футуро-дизайн, ландшафт дизайні, экспозициялық, инженерлік және т.б. дизайн) ерекшеліктеріне жауап беретін жаңа пиктограммалардың туындауы мен қалыптасуы байқалып отыр. Бірақ аталған түрлеріне қарамастан, олардың барлығының жалпы негізі – адамның өмір сүру жағдайын жақсартуға, эстетикалық жетілген формадағы тұтастықта өмір сүруін қамтамасыз етуге бағытталған көркемдік негізі бар.
Визуалды коммуникациялар жетістігі көбінесе визуалды ақпараттың оны қабылдау сипатына – қазіргі адамның көру режиміне барабарлығымен анықталады. Ал визуалды баяндау және оқу қисыны мен практикасы жаңа технологиялардың пайда болуымен өзгермей қалмайды, ол үнемі өзгеріп, жетілдіріліп отырады. Визуалды қабылдау адам қабылдауының ең қарапайым түрі болып табылады. Визуалды түрде қабылданатын нысандар ұнатпаушылықты сирек туындатады және ақпаратты жақсы игеру мен еске сақтауға септігін тигізетін ассоциацияларды жылдам түзеді. Ассоциацияларды жылдам түзу қабілеті технологияның көптеген құралдарының бірі ретіндегі визуалды нысандарды қолдануға мүмкіндік туғызды [2].
Ассоцияциялар қалыптастыру және өнімді тану дәрежесін арттыру үшін маркетологтар аталмыш «визуалды коммуникацияларды» пайдаланады. Визуалды коммуникациялардың бөлшектері ретінде жарнамалық қалқаншалар, жарнамалық проспектілер және тауарлар буклеттері, өнім қойылған сөрелердегі тақтайшалар, өнімнің сыртқы орамы, графикалық және теледидар жарнамасы және сатып алушы мен ықтимал тұтынушының көзіне жиі түсетін өзге де құралдар қолданылады [3].
Визуалды коммуникацияларды пайдалануда коммуникациялық нысандар дизайні мен оларды безендіру стилін мұқият таңдап алу ғана маңызды емес, сонымен бірге қолданылатын материалдардың сапасы да маңызды болып табылады. Коммуникациялық нысандар материалдарының сапасы да аса маңызды рөл атқарады, мысал ретінде жарнамалық стендті алуға болады, тұтынушылар санасында көбінесе кәсіпорын стенді мен ұсынып отырған тауарларының немесе көрсетіп отырған қызметтерінің сапасы арасында байланыстар туралы пікірлер туындайды. Стендтегі сыдырылып қалған бояу сол кәсіпорынның сенімсіздігі туралы ой туғызады. Визуалды коммуникациялар өнімді алға жылжытудың барлық түрлерінде қолданылады, технологиялардың жекелеген санатына олар салыстырмалы түрде жақында ғана енгізілді, бұған адам түйсігі саласындағы ғылыми жетістіктер ықпал етті. Ал түйсікке көптеген факторлар әсер етеді, соңғы уақытта маркетологтар түстерді психологиялық қабылдауға жиі жүгініп отыр, атап айтқанда: түстік-колористік гамма, қоңырқай-жасыл, болат және алтын түстердің сенімділік түйсігін тудыратындығы және көбінесе ақшаны білдіретіндігі дәлелденіп қойған, сол себепті табысқа жетіп отырған көптеген компаниялар өздерінің логотипі үшін дәл осы түстердің үйлесімін таңдап алған
Визуальды коммуникацияның кең тараған түрлерінің бірі – жарнама.
Жарнама дегеніміз – тұтынушыларды жарнама берушінің қалаған әрекетін жасауға сендіру (тұтынушыны осы немесе басқа қызметті сатып алуға және пайдалануға мәжбүрлеу) әр түрлі байланыс нысандары арқылы жүзеге асырылатын бір жақты, жеке емес, ақылы үндеу немесе өнім, қалыптасқан компанияның танылуын тудыру, саясаткердің атағын көтеру, аудиторияның әлеуметтік маңызды ойларын ояту және т.б.)
Жарнамалық тапсырмалар:
1. Ақпараттандыру – жаңа өнім, белгілі бір оқиға, кәсіпорын туралы хабарлау.
2. Насихаттау – аудиторияның компанияның және оның өнімінің имиджін қабылдауына сәйкес келетін тұтынушы арасында бейсаналық таңдауды жоспарлы және біртіндеп жасау; сатып алушының көндіру арқылы сатып алуын жасау;
сатып алуды аяқтауға ынталандыру.
3. Еске салу – сатып алулар арасындағы аралықта тұтынушылардың жадында тауар туралы ақпаратты күнделікті хабардар ету және сақтау; сондай-ақ белгілі бір өнімді сатып алуға болатын орын туралы еске салу.
4. Өнімді немесе компанияны позициялау (қайта орналастыру).
5. Компанияның жарнамаланатын брендінің нақты аудиториясы болып табылатын сатып алушыларды ұстау.
6. Бейнелеу, бәсекелестерден түбегейлі ерекшеленетін компанияның жаңа имиджін жобалау.
Жарнамалық мүмкіндіктер:
1. Экономикалық. Бұл функция компанияның, брендтің немесе бүкіл коммерциялық саланың экономикалық өсуіне және дамуына ықпал етеді.
Дамыған жарнамасыз өркениетті нарық мүмкін емес деп есептеледі.
2. Әлеуметтік. Ақпараттық хабарлама күн сайын адамға кез келген тұтынушы ұстануға тиіс белгілі бір әдеттер мен артықшылықтарды сіңіруге тырысады. Мысалы, салауатты өмір салтын ұстаныңыз (жаттығулар, дұрыс тамақтану), отбасыңызбен көбірек уақыт өткізу (ойын-сауық орталықтарына бару) т.б.
3. Идеологиялық функция қоғамда жаңа белгілі дүниетаным мен жаңа идеологиялық құндылықтарды қалыптастыруға тырысады (мысалы: азаматтардың жеке меншік құқығы, еңбексүйгіштік және іскерлік
байлық пен өркендеудің негізі ретінде).
4. Маркетинг. Маркетинг қызметінің құралы жарнама болып табылады және ол маркетингтің негізгі мақсаттары мен міндеттерін орындайды.
5. Коммуникативті. Жарнама – жарнама беруші мен тұтынушы арасындағы байланыс тізбегі.
Жарнама процесінің негізгі қатысушылары
1. Жарнама беруші - тауарды өндіруші немесе сатушы не жарнама объектісін және (немесе) жарнаманың мазмұнын айқындаған өзге де тұлға.
2. Жарнама өндіруші – ақпаратты жарнама түрінде таратуға дайын формаға толық немесе ішінара түрлендіретін тұлға.
3. Жарнама беруші – жарнаманы кез келген тәсілмен, кез келген нысанда және кез келген құралдарды пайдалана отырып таратушы тұлға.
4. Жарнама тұтынушылары – жарнама арқылы назарын жарнама объектісіне аударатын тұлғалар.
Визуальды коммуникациялар жүйесін әзірлеу кезінде әртүрлі ақпаратты енгізу арқылы қоршаған ортаның бейнесін жасау қажет.
Көбінесе визуалды коммуникация элементтері бұрыннан қалыптасқан стильді өзгертеді.
Коммуникациялық дизайнның маңызды функцияларының ішінде адам мінез-құлқының сценарийін қалыптастыру болып табылады. Ақпараттық экологиялық элементтер адам өмірін құрылымдау үшін қабілетті жасалған, бұл сонымен қатар тікелей ақпараттық белгілерді жобалауға және оларды ашық қалалық ортада орналастыруға айтарлықтай шектеулер мен талаптарды енгізеді.
Ақпаратты қабылдау сапасы, ең алдымен, адамның көру аппаратының сипаттамаларымен, табалдырықпен және сезімнің басқа мәндерімен (көру өрісінің пішіні, көрінетін спектр, ажыратымдылық және т.б.), анықталады.
Халықтың барлық дерлік топтары байланыста болатын бірінші қабат қалалық көрнекі коммуникация құралдары мен жүйелері арқылы қалыптасады.
Ауылдық және басқа кеңістіктер, көлік және т.б. Бұған маңдайшалар, жарнамалық қондырғылар, дүкен витриналары, көше және үй нөмірлері, көлік маршрутының белгілері, жол белгілері және т.б. жатады.
Бірінші қабатты жобалау кезінде, әсіресе маңдайшаларда, жарнамаларда эргономикалық талаптар көркемдік мәнерлілікке және шығармашылық еркіндікке орын береді.
Екінші қабат - ғимараттардың, интерьерлердің кеңістіктеріндегі көрнекі байланыс құралдары: маңдайшалар, пиктограммалар, маңдайшалар, жарнамалар, плакаттар және басқа ақпарат құралдары. Екінші қабаттың элементтеріне қатысты, әсіресе қолдануға болатын пиктограммалық жүйелер автоматты машиналарды (атап айтқанда, банктік, көшіру жабдықтары, компьютерлер) пайдалану нұсқаулары ретінде айқын функционалдық сипатқа ие.
Олардың жоғары ақпараттық мазмұны жалпы қолжетімділікті, әртүрлі ұлт өкілдерінің қабылдауы мен түсінуінің жеңілдігін қамтамасыз етеді.
Ғимараттардың, интерьерлердің кеңістігіндегі көрнекі байланыс құралдарының да өз стандарттары бар, оларда мыналар қолданылады:
сәйкес анықтамалары бар терминдер:
Сигнал түсі: адамдардың назарын бірден немесе ықтимал қауіпке, қауіпті және (немесе) зиянды факторлардың көздері болуы мүмкін жабдықтың, машиналардың, механизмдердің және (немесе) құрылымдық элементтердің жұмыс бірліктеріне, өрт жабдығына, өртке аударуға арналған түс. ұрыс және басқа да қорғаныс, қауіпсіздік белгілері мен сигналдық белгілер.
2. Қарама-қарсы түс: көрнекі қабылдауды жақсарту және қоршаған фонға қарсы қауіпсіздік белгілері мен сигналдық белгілерді бөлектеу үшін түс, графикалық белгілер мен түсіндірме жазуларды жүзеге асыру.
3. Қауіпсіздік белгісі: сигналдық және контрастты түстерді, графикалық белгілерді және (немесе) түсіндірме жазуларды пайдалана отырып, белгілі бір геометриялық пішіндегі түрлі-түсті графикалық кескін.
адамдарға жақын немесе ықтимал қауіп туралы ескерту, белгілі бір әрекеттерге тыйым салу, нұсқау беру немесе рұқсат ету, сондай-ақ
пайдалану қауіпті және (немесе) зиянды факторлардың әсерін болдырмайтын немесе азайтатын объектілер мен құралдардың орналасқан жері туралы мәліметтер.
4. Өрт қауіпсіздігі белгісі: өрттің туындауын болдырмау мақсатында адамның мінез-құлқын реттеуге арналған, сондай-ақ өрттен қорғау құралдарының, ескерту құралдарының орналасқан жерін, нұсқауларды, оқиға кезінде белгілі бір әрекеттерді жасауға рұқсат немесе тыйым салуды көрсетуге арналған қауіпсіздік белгісі. жану (өрт).
5. Сигналды таңбалау: беттерге, конструкцияларға, қабырғаларға, қоршауларға, жабдықтарға, машиналарға, механизмдерге (немесе олардың элементтеріне), таспаларға, шынжырларға, бағаналарға, сөрелерге, тосқауылдарға, қалқандарға және т.б. қолданылатын сигналдық және қарама-қарсы түстерді қолданатын түсті-графикалық кескін. П. қауіпті көрсету мақсатында, сондай-ақ нұсқаулық пен ақпарат үшін.
6. Люминесценция: сыртқы әсердің энергиясы (оптикалық, электрлік, механикалық және т.б.) немесе ішкі шығу энергиясы есебінен (химиялық және биохимиялық реакциялар
және түрлендірулер).
7. Фотолюминесценция: табиғи немесе жасанды жарықтың әсерінен қозатын люминесценция.
8. Жарық беретін материал: люминесценция қасиеті бар материал.
9. Жарық бермейтін материал: люминесценция қасиеті жоқ және түскен табиғи немесе жасанды жарықты шағылыстыруға (шашыратуға) немесе оны құрайтын кванттардың жиіліктерін өзгертпестен, оның спектрін өзгертуге қабілетті материал.
Достарыңызбен бөлісу: |