163
құбылыстардың түпкі себептері мен нәтижелерін, тарихилық сипатын танып,
қоғамдық-әлеуметтік астарларын қарастырады. Жазушының стилін байқауға,
оның адамтанушылық бағытын аңғаруға, шығармашылық көзқарастар
жүйесінің әдеби туындыда қаншалықты және қалайша көрініс тапқандығына
назар аударады. Сондықтан оларда шығармаға толық ену, кейіпкермен етене
жақындасу, өзің сол кейіпкер келбетінде қабылдау іс-әрекеттері орын алады,
сөйтіп оқушыда қызығушылық, көркем шығармаға деген қызығу туындайды.
Қызығудың оқушылардың оқығанын ұғып алуына ықпалы зор.
6. «Эпикалық шығармаларды оқытуда оқушылардың оқырмандық
қабілетін дамытудың әдістемелік жүйесі» атты екінші бөлімнің зерттеу
нәтижелеріне сәйкес қазіргі оқытудағы жаңа технологияларды тиімді
қолданудың оқушылардың эпикалық шығармаларды оқып талдауына, олардың
оқырмандық қызығушылықтарын дамытуға септігін тигізетіні айқындалды.
Сонымен қатар жоғарғы сынып оқушыларының көркем шығарманы жанрлық
ерекшеліктеріне қарай меңгеруіне қажетті әдіс-тәсілдердің сұрыпталып
қолданылуы да олардың оқырмандық қабілеттерін дамытуға көмектесетіні
байқалды.
7. Диссертациялық жұмыс барысында жүргізілген эксперименттік
жұмыстардың нәтижелік көрсеткіштері жоғарғы сынып оқушыларының
оқырмандық қабілетін дамытуға негіз бола алады.
Зерттеу жұмысымыздың нәтижелері бойынша жасалған қорытынды
бойынша
төмендегідей ұсыныс жасауға болады:
1) Жоғары сынып оқушыларының оқырмандық қабілетін дамыту үшін
әдебиет сабақтарында эпикалық шығармаларды оқыту әдістемесі бойынша
оқыту формаларын түрлендіріп, технологияларды жетілдіру қажет.
2) Оқу жылының басында әдебиет пәнінің мұғалімдері мектеп
кітапханасымен бірлесе отырып, оқырмандық қызығушылық танытатын
көркем туындылар бойынша презентациялар жасауы, сұхбат-конференциялар
өткізуі керек, сонда оқушыларда жаңа кітаптар, тақырыбы тың туындылар
туралы ақпарат көбейеді, сөйтіп оқырмандық қабілетті дамытуға мүмкіндік
туады.
3) Кітап оқуға қызығушылықты оятатын конференция, пікірталастарды
ұйымдастыруда оқушының өзіне ерік беру қажет, ол мұғалім нұсқауымен емес,
өзінің жүрек қалауымен болуы, оқитын көркем шығармасын өзі таңдауы тиіс.
Мұғалім
тек жетекші, бағыт беруші рөлін атқаруы қажет.
164
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1
«Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа
мүмкіндіктері»
атты
Қазақстан
Республикасының
Президенті
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. – Астана, 2016, қантар -10.
2
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан - 2050» стратегиясы
қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына
Жолдауы. – Астана, 2012 // http://www.akorda.kz
10.01.2016.
3
Мемлекет басшысының «Болашаққа бетбұрыс: рухани жаңғыру» атты
мақаласы. - Астана, 2017 //http://www.akorda.kz 2018.12.04.
4
Мүсірепов Ғ. Күнделік. – Алматы: Ана тілі, 1997.- 46 б.
5
Байтұрсынов А. Шығармалары. – Алматы: Жазушы, 1989. – 320 б.
6
Жұмабаев М. Педагогика (баланы тәрбия қылу жолдары). – Алматы:
Рауан, 1992. – 112 б.
7
Асмус В.Р. Чтение как труд: вопросы теории и истории эстетики.-
М.,1968. -311 с.
8
Граник Г.Г.Моделирование проблемного метода обучения средствами
программированного пособия // О путях повышения эффективности обучения
русскому языку в средней школе: сб. статей. - М., 1972. - 90 с.
9
Щукина
Г.И.
Педагогические
проблемы
формирования
познавательных интересов учащихся. - М.:
Педагогика,1988. - 113 с.
10 Мовнар И.В. Активизация читательского опыта старшеклассников на
уроках по творчеству Н.М. Рубцова в 11 классе:дис. ...канд. пед. наук:13.00.02.
- М.,2004. - 96 с.
11 Соболева О.В. Человек понимающий: формирование начинающего
читателя. - Курск: Изд-во КГУ, 2009. - 123 с.
12 Арнаудов М.П. Психология литературного творчества. - М., 1978. - 89
с.
13 Гаврилова Т.П. Личностное консультирование подростков как вид
психологической помощи // Психологическая наука и образование. – 1997. -№1.
- 111 с.
14 Жабицкая Л. История методики преподавания литературы //
Историко-методические очерки. - М.,1997. - №1. – С. 48-59.
15 Коновалова Л.И. Изучение национальной культуры и устного
народного творчества в литературном развитии школьников. – Киев,1998. - 96
с.
16 Светловская Н.Н. Обучение детей чтению: практическаяметодика. –
М.:
Академия, 2001. - 142 с.
17 АчкасоваВ.А. Этнополитология. -СПб.: Изд-во СПбГУ, 2005. - 89 с.
18 Кудряшов Н.И.Взаимосвязь методов обучения на уроках литературы:
пособие для учителя. - М.:
Просвещение, 1981. - 190 с.
19 Балталон Ц.П.Воспитательное чтение:беседы по методике начального
обучения. - М., 1943. - 109 с.