ҚЫСҚАША ТЕОРИЯЛЫҚ МӘЛІМЕТТЕР Алгебралық логиканың операциялары

ҚЫСҚАША ТЕОРИЯЛЫҚ МӘЛІМЕТТЕР

Алгебралық логиканың операциялары

Ақиқат – 1; жалған - 0.

Физикалық пікір өткізгішке электрлік токпен яғни электрлік сигналмен анықталады:токтың (сигналдың) бар екендігі– 1; токтың (сигналдың) жоқ екендігі– 0.

Өткізгіште токтың бар екендігін жарық диодын қосу арқылы анықтауға болады. Егер жарық диоды жанса онда физикалық пікір бойынша өткізгіште электр тогы өтеді, ал логикалық пікір бойынша бұл өткізгіш 1 санын ұсынады. Егер жарық диоды жанбаса - өткізгіш 0 санын көрсетеді.

Логикалық алгебрада пікірлер A,B,C,…,N логикалық айнымалылармен белгіленеді. Алгебралық логиканың операциялары қолданатын мұндай айнымалылар жиыны логикалық функциялар анықталады. Логикалық функция да пікір болып саналады және Х және Ү ж т.б. логикалық элементтің шығысында белгіленеді.

1. ЖӘНЕ операциясы – логикалық көбейту – КОНЪЮНКЦИЯ. Екі немесе одан да көп пікірмен қолданылады (екі кірістен кем емес). АҚИҚАТ нәтижесі екеуі де ақиқат болса әйтпесе ЖАЛҒАН.

2. НЕМЕСЕ операциясы – логикалық қосу – ДИЗЪЮНКЦИЯ. Екі немесе одан да көп пікірмен қолданылады (екі кірістен кем емес). АҚИҚАТ нәтижесі ең болмағанда біреуі ақиқат болса әйтпесе ЖАЛҒАН.

2 сурет .

3. ЕМЕС операциясы – логикалық терістеу – ИНВЕРСИЯ. Бір пікірде ғана қолданылады. АҚИҚАТ нәтижесі егер ЖАЛҒАН болса немесе керісінше.

.

Универсалды базистер. .

4 сурет

.

Базис НЕМЕСЕ-ЕМЕС. Екі пікірдің қосу нәтижесі инверсияны қолданады.

5 сурет
Жоғарыда айтылған элементтер еуропалық стандарт бойынша шартты графикалық белгілеуге ие болады.Бұл белгілеулер 6 суретте көрсетілген.

Логикалық элементтер интегралдық микросұлба түрінде орындалады. Әдетте, интегралдық микросұлба бірнеше біртипті элементтерден құралады. Electronics Workbench бағдарламасында мұндай микросұлбалардың жиыны «DIGIT» пиктограммасы арқылы орындалады. Микросұлбалардың жұмысы жайлы мәліметті оның шартты белгісі арқылы білуге болады. Бағдарламада микросұлбаның әрбір аяғы нөмірленген және қысқаша белгінуі болуы қажет. Микросұлбалардың одан толығырақ анықтамасы (ағылшын тілінде) HELP опциясына жүгінгенде алынуы мүмкін (Микросхеманы оң жақ батырмасын шерту→Help). Мұнда микросұлбалар элементі үшін ақиқаттық кестесі бар. Микросұлбада бірнеше элементтер бар болғандықтан және олар біртиптес болғандықтан ақиқаттық кестесінде бір ғана элементтің функционалдауы ұсынылады.

Бағдарламада микросұлбалардың шартты белгіленуінде логикалық элементтер үшін кіру сигналдары A, B, C,… әріптерімен ал шығу сигналдары - X, Y.

DIJIT опциясына жүгінгенде бағдарламада бар микросұлбалардың тізімі ашылады. Микросұлбалар батыс-еуропалық стандартқа сәйкес маркерлеуге ие болады. Бұл микросұлбалардың көбісі кеңстік өндіріспен бірдей болады.