Жергілікті тораб аталған топологиялардын бірін қолдануы
мүмкін. Бұл деген, байлаыысатын компьютерлер санына, олардын
өзара орналасуына және басқада жагдайларга байланысты болады.
Сокымен қатар түрлі топологиялар арқылы құрылған бірнеше
жергілікті торабтарды жалғыз жергілікті торабқа біріктіруге болады.
Мысалға бұтақ тэрізді топология болуы мүмкін.
Сервер
(англ. serve — обслуживать) — бүл кұнды ресурстарды
бағдарлама, мәліметтеу жэне шеткі күрал-жабдыктарға бірігіп пайда-
лануды баскарагын еске сақтау қабілеттінің мөлшері көп, жоғары
өнімді компьютер. Клиент
(басқаиіа,
жүмысшы
станция)
—
сенрвердің кызметіне кіре апатын кез-келген компьютер. Жүйелік
сервер HP LD PRO.
Мысалы, орталық мэліметтер базасы орналасқан куаты күшті
компьютер сервер бола алады, ал бағдрламасы кажетіне қарай
серверден сұрайтын жай компьютер клиент болады. Кейбір жағдайда
компьютер бір мезгілде клиент те де, сервер де бола алады. Бүл - өзін
де бар ресурстар мен сакталған мәліметтерді баска компьютерлерге
оере алады жэне оір мезгшде олардың ресурстары мен данныиларын
пайдалана алады. Пайдаланушының атынан сервердің қызметін
алатын қолданбалы бағдэрламаны да клиент деп атайды.
Осыған
сәйкес, бағдарламамен қамтамасыз етілген компьюитерді басқа
компьютерге
қызметкөросетуі
сервер
деп
аталады-жэне
де
компьютерді де атауға болады.
Телефон жүйесінің көмегі арқылы байланыс.
Алшактағы жеке
компьютермен уақытша байланыс модем деп аталатын кондырғы
арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. (АТС арқылы телефон жүйесі)
(факс модем). Бүндай байланыс тәсілі коммутирлік канал бойынша
байланыс деп аталады. Модемнің көмегі арқылы жай компьютерлік
арасында ақпарат алмастыруды ұйымдастыруға болады, офистің
локальді немесе глобальді жүйесіне косылуға болады.
Бірнеше
компьютерлерді
біріктіретін
жүйелермен
коса
терминалдар жүйесі де бар немесе қүаты күшті (мэйнфеймдар)
компьютерлерді арнайы қондырғылар мен байланыстыратын жүйесі
бар. Бүл жүйелер өте күрделі, алайда қысылмаган кезде олардың
жүмыс
істеуі мүмкін емес немесе типті
мэнін жоғалтады.
Терминалдык кондыргылар мен жүйелерге банкоматгар, дүкендегі
кассалық аппараттар жүіЬесі жмф.х.д^мысал оола алады. Терминалдар
жүиесі
кең
тараға
принциптерінен, типті б
ім^ындідаш муедипью терлер
жүиесінщ
кұрылады.
атынддғы ғылыми
КІТАПХАНАСЫ
Жүйе қондыргларын өзара қосу үшін арнайы кұрал-жабдықтар
пайдаланылады:
•
Ж уйелік кабельдер
(сыртқы түрі түтік тәріздес оқшауланған екі
коаксиальдық концентриялы еткізгіштер; көп тамшықты; айқаскан
екі электр өткізгішінен құралған қос кабелдер жэне т.б).
•
Коннекторлар
(біріктіргіштер) кабельдерді компьютерлерге
қосатын коннекторлар; кабельдердің бөліктерін қосатын алмалы-
салмалы ажыратқыштар.
• Ж үйелік интсрфейсті адаптерлер мәліметгерді қабылдау мен
жөнелтуге арналған. Мэлімметтер беру ортасына кіру белгілі бір
протоколға сәйкестендіріле отырып жүзеге асырылады. Олар жүйеге
қосылған
компютерлердің жүйелік блоктардың қондырылады.
Адаптерлердің алынып-салыныпажыратқыштарына жүйелі кабель
қосыладьт.
•
Трансиверлер
мэліметтерді
кабель
бойынша
жіберу
сапасының мөлшерін арттырады, жүйеден келіп түскен ескертпелер
мен келіспеушілікті табу үшін жауап береді.
•
Хабтар
(концентраторлар)
коммутирлік
хабтар
(коммутаторлар)
компьютерлік
жүйелердің
топологиялық.
функционалдық және жылдамдық мүмкіншіліктерін кеңейтеді. Әр
типті хаб эр алуан кабельді системалар жүйесінің сегментгерін
(учаскелерін) біріктіруге мүмкіндік береді. Хаб портьша жеке торды
да, сондай-ақ басқа хабты да немесе кабельдің сегментін (учаскесін)
қосуға болады.
• Қ айталам алар (репитеры) кабельдің үлкен ұзындығы бойымен
берілетін ескертпелерді күшейтеді.
Локальды жүйелерді біріктіре қосу үшін өзара жүктелген
міндеттері мен мүмкіндіктері бойынша ерекшеленетін төмендегідей
қондырғылар пайдаланады:
Көпір (англ.* Bridge) — екі локальды жүйені байланыстырады.
Жүйе араларындағы мәліметтерді өзгеріссіз пакет түрінде жіберіледі.
Көпірлер барлық жүйелерді локальды мәліметтер легінен сақтай
отырып пакеттерді фильтрден өткізе алады (сүзеді) жэне де тек басқа
жүйе сегменттеріне арналған ақпараттарды жібереді.
М арш рутизатор (англ.* R outer) жалпы протокол мен жүйелерді
көпірге
қарағанда
тиімді
біріктіреді.
Ол,
мысалы
үлкен
хабарламаларды өте ұсақ бөлшектерге бөлуте мүмкіндік туғызады да
осынысы арқылы эр түрлі көлемдегі пакеттері бар локальды
жүйелердің өзара әрекеттерін қамтамасыз етеді.
18
