Сәулет, қала құрылысы және құрылыс

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
26 
Адамдардың  тас  төсеу  құралдарын  көтеру  және  түсіру  үшін  баспалдақтармен 
жабдықталуы тиіс. 
6.4.11 Тас  төсеу  құралдарында  тақтайлар  арасындағы  5  мм  аспайтын  саңылауымен 
тегіс жұмыс төсемдері бар болуы керек, ал төсемді 1,3 м және одан көп емес биіктігінде 
орналастыру барысында қоршаулар және борттық элементтер бар болуы тиіс. 
Қоршаулардың  биіктігі  1,1 м  кем  емес,  борттық  элементтің  -  0,15 м  кем  емес, 
қоршаудың көлденең элементтері арасындағы қашықтық - 0,5 м көп емес болуы тиіс. 
6.4.12 Тас  төсеу  құралдарын  қолдану  барысында  сылақ  немесе  сырлау  жұмыстары 
жерлерінде, астыларында басқа жұмыстар жүргізілетін немесе өту жолы бар, саңылаусыз 
төсем бар болуы керек. 
6.4.13 Төсеніштердің  қалқандардың  қосылуы  тек  олардың  ұзындығы  бойынша 
рұқсат етіледі, сонымен қоса қосылатын элементтердің ұштары тірегінде орналасуы және 
оның әрбір жағына 0,2 м кем емес жабуы тиіс.  
6.4.14 4 м  дейінгі  биіктігі  бар  ағаштарды  және  төсеніштерді  қолдануға  тек  оларды 
өндірушімен  немесе  шебермен  жұмыстарды  қабылдаудан  және  жұмыс  журналында 
тіркеуден кейін, ал 4 м жоғары - ұйымда еңбекті қорғауды қамтамасыз ету үшін жауапты 
тұлғасымен тағайындалған комиссиямен қабылдаудан және актіні рәсімдеуден кейін рұсат 
етіледі. 
Ағаштарды  және  төсеніштерді  қабылдау  барысында  тексерілуі  тиіс:  тұрақтылықты 
қамтамасыз  ететін  байланыстардың  және  бекітулердің  бар-жоқтығы,  дара  элементтердің 
бекіту  түйіндері,  жұмыс  төсемдері  және  қоршаулары,  тағандардың  тік  орналасуы,  тірек 
алаңдарының сенімділігі және жерге қосылуы (металлдан жасалған ағаштар үшін). 
6.4.15 6 м  және  одан  көп  емес  биіктіктегі  ағаштардан  жұмыстарды  орындау 
барысында  екі  төсеніштен  кем  емес  болуы  керек:  жұмысшы  (жоғарғы)  және  қорғаныс 
(төменгі),  ал  ғимаратқа  немесе  құрылысқа  жанасатын  ағаштарындағы  әрбір  жұмыс  орны 
болуы керек, оған қоса, жұмыс төсемінен биіктігі бойынша 2 м көп емес қашықтығында 
орналасқан үстіңгі жағынан төсенішпен қорғалуы тиіс. 
Жұмыстарды  орындаған  жағдайында  адамдардың  немесе  көліктің  ағаштардың 
астында  және  олардың  жанында  қозғалысы  қарастырылмайды,  төсемнің  (төменгі) 
қорғаныс құрылғысы міндетті емес. 
6.4.16 Тас  төсеу  құралдарының  тікелей  жанында  адамдардың  жаппай  өтуін 
ұйымдастыру  барысында  адамдардың  өту  жерлері  жаппай  қорғаныс  аспасымен 
жабдықталуы  тиіс,  ал  ағаштардың  фасады  көлемі  5 мм х 5 мм  аспайтын  ұяшығы  бар 
қорғаныс тормен жабық болуы тиіс. 
6.4.17 Тас  төсеу  құралдарын  қолдану  барысында  прорабпен  немесе  шебермен, 
жұмыс  журналында  жазуды  жасай  отырып,  әрбір  10  күн  сайын  мерзімінен  сирек  емес 
тексерілуі тиіс. 
Жұмысы  ай  және  одан  көп  емес  мерзімі  ішінде  жүзеге  асырылмаған  тас  төсеу 
құралдары  жұмыстарды  қайта  бастамас  бұрын  6.4.14  тармағымен  қарастырылған 
тәртібінде қабылдау қажет. 
Олардың  астындағы  табандардың  көтеру  қабілетіне,  сонымен  қатар,  оның  салмақ 
түсетін  элементтерінің  майыстырылуына  әсер  етуі  мүмкін  тас  төсеу  құралдары 
жаңбырдан, желден, жылымықтан, жер сілкінуден кейін қосымша тексеруге жатқызылуы 
тиіс. Табандардың көтеру қабілетіне немесе тас төсеу құралдарының майысуына қатысты 

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
27
 
бұзуларды  анықтаған  жағдайда  осы  бұзулар  жойылуы  тиіс  және  тас  төсеу  құралдары 
6.4.14 тармағында белгіленген тәртіпте қайтадан қабылдануы тиіс. 
6.4.18 Ғимаратқа  жанасатын  ағаштарды  бөлшектеу  барысында,  бірінші  қабаттың 
барлық  есік  ойықтары  және  барлық  қабаттардың  қылтималарына  шығулары 
(бөлшектенетін телiмнің шегінде) жабық болулары тиіс. 
6.4.19 Тас төсеудің тасымалданатын құралдарын қолдану барысында келесі талаптар 
орындалуы тиіс: 
- тас төсеу құралдарының көлденең және бойлай бағыттарында орын алмасу жүзеге 
асырылатын  бет  еңісі  паспортта  және  тас  төсеу  құралдарының  нақты  түрін  қолдану 
бойынша өндіруші зауыттың нұсқауларында көрсетілген өлшемдерінен аспауы тиіс;  
- жылдамдығы 10 м/с астам жел барысында тас төсеу құралдарының жылжуы рұқсат 
етілмейді; 
- тас  төсеу  құралдарын  қозғамас  бұрын  материалдарынан  және  ыдысынан 
босатылуы тиіс және оларда адамдар болмауы керек; 
- тас төсеу құралдарының  қоршауларындағы  есіктер  ішіне қарай  ашылуы  тиіс және 
олардың өздігінен ашылуынан сақтандыратын есік әрекеттерінің бекіткіш құрылғысы бар 
болуы керек, 
6.4.20 Оларды  орнатқаннан  кейін  аспалы  ағаштар  және  төсеніштер  тек  олардың 
1 сағат  ішінде  нормативтік  деңгейден  20 %  асатын  статикалық  жүктемеде  сынақтан 
өткеннен кейін ғана қолданысқа рұқсат етілуі мүмкін. 
Одан  басқа  көтергіш  төсеніштер  нормативтік  деңгейден  10 %  асатын  қарқынды 
жүктемеге қатысты тексерілуі тиіс. 
Аспалы  ағаштардың  және  төсеніштердің  сынақ  нәтижелері  оларды  қабылдау 
актісінде немесе жалпы жұмыс журналында көрсетілуі тиіс. 
Аспалы  ағаштарды  немесе  төсеніштерді  қайтадан  қолдану  жағдайында  олар 
есептілік мөлшерден екі есе асатын деңгейінен кем емес жүктемеге қатысты сыналған, ал 
ағаштарды  бекіту 
қажетті  сынақтарды  көтере  алатын  типтік  түйіндермен 
(құрылғыларымен)  жүзеге  асырылған  шартында  ғана  сынамай  куәландырудан  кейін 
ағаштар асылатын құрылым (төсеніштер) қолданысқа жіберілуі мүмкін. 
6.4.21 Құрылымдардағы  жұмыстар  үшін  қолданылатын  аспалы  сатылар  және 
алаңдар  олардың  құрылымға  берік  бекітілуін  қамтамасыз  ететін  арнайы  қармау-
ілгектермен жабдықталуы тиіс.  
Оларды орнатылатын құрылымдарға соңғыларды көтеруге дейін орнату және бекіту 
қажет. 
6.4.22 Құрылыстық-монтаж  жұмыстарын  орындау  барысында 
қолданылатын 
көтергіш 
төсеніштердің 
(люлькалардың) 
құрылымы 
сәйкесінше 
мемлекеттік 
стандарттардың талаптарына сай болуы тиіс. 
6.4.23 Көтергіш  төсеніштер  жұмыстағы  үзілістері  барысында  жерге  түсірілуі  тиіс. 
Көтергіш төсеніштерден ғимаратқа немесе құрылысқа және қайта өтуге рұқсат етілмейді. 
6.4.24 Мүліктік  емес  тас  төсеу  құралдары  (сатылар,  баспалдақтар,  басқыштар  және 
көпіршіктер)  металлдан  немесе  1-ші  және  2-ші  сортты  қылқан  жапырақты 
тұқымдастарының пиломатериалдардан жасалуы тиіс. 
6.4.25   Тақалмалы  ағаш  баспалдақтарының  ұзындығы  5 м  астам  болмауы  тиіс. 
Тақалмалы баспалдақтарының құрылымы МемСТ 26887 талаптарына сай болуы тиіс.