Сәулет, қала құрылысы және құрылыс

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
89
 
- монтаждалған қалқанды, оның механизмдері және тетіктерін оларды акті бойынша 
қабылдағаннан кейін пайдалануға енгізуге рұқсат беріледі; 
- топырақты қазуды қалқан күнқағары шегінде ғана жүргізу қажет; 
- тұрақсыз,  әлсіз  топырақтарда  забой  маңдайын  уақытша  бекітпемен  бекіту,  ал 
сусымалы  топырақта  ережеге  сәйкес  санын  алаңдардағы  топырақтың  төзімділігін 
қамтамасыз  ету  жағдайларына  қарай  қарастырылатын    көлденең  алаңдары  бар 
қалқандарды қолдану қажет; 
- қалқандарды  жылжытуды  жұмыс  ауысымы  шебері  немесе  жұмыс  өндірушісі 
қатысында, бекітуді бақылаушылардан өзге забойға жұмысшылардың  келуін болдырмай, 
орындау қажет. 
23.25 Тоңазытылған топырақта кен қазбаларын үңгілеу кезінде: 
- жұмыс  өндірісі  тек  жобалық  қалыңдықтағы  тоңазытылған  тұйық  контурды 
түзгеннен кейін және топырақтың жобалық температурасына қол жеткізгеннен кейін ғана 
рұқсат етіледі; 
- үңгілеу 
кезінде 
тоңазытылған 
жыныстардың 
температурасын 
бақылау 
ұйымдастырылуы  тиіс,  ылғал  дақтар  пайда  болған  кезде,  сонымен  қатар  бақылау 
ұңғымаларында  жыныстардың  температурасы  жоғарлаған  кезде  жұмыстың  қауіпсіздігін 
қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдануы тиіс; 
- забой  маңдайынан  уақытша  бекітпелердің  қалуымен  тоңазытылған  топырақта  кен 
қазбаларын үңгілеуді жүзеге асыруға рұқсат етілмейді.  
23.26 Құбырлар  көлденең  басылған  кезде  оларға  жұмысшылардың  келуіне 
құбырдың  диаметрі  1200  мм  кем  емес  және  ұзындығы  40  м  кем  емес  болған  жағдайда, 
сонымен  қатар  забойға  зиянды  газдар,  жерасты  сулары  немесе  қорыстардың  түсу 
мүмкіндігі болмаған жағдайда рұқсат етіледі.  
Құбырдың ішінде жұмысшының үзіліссіз болу ұзақтығы 1 с аспауы тиіс, ал циклдер 
арасындағы аралықтар 30 мин кем емес белгіленеді.  
Ұзындығы 10 м және одан ұзын құбырды 10 м/сағ мөлшерінде таза ауаны жіберетін 
мәжбүрлі желдетумен қамтамасыз ету қажет.  
23.27 Өткізілетін  құбырдың  бастиегінің  төменгі  бөлігінен  тыс  забойды  қазуға 
болмайды.  
Топырақты  тасымалдауды  биіктігі  құбыр  диаметрінің  жартысынан  аспауы  тиіс  
арбалармен жүргізу қажет.  
Топырақты забойда үйіп жинауға және оны құбыр бойынша қолмен асыра лақтыруға 
тыйым салынады. 
 
 
24 БИІКТІКТЕ ЖҮРГІЗІЛЕТІН ЖҰМЫСТАР 
 
24.1 Биіктікте  жүргізілетін  жұмыстар  болып,  жоғарғы  жағында  конструкциямен, 
жабдықтармен, машиналармен және механизмдермен жұмыстар жүргізілетін, монтаждау, 
демонтаждау  және  жөндеу  жұмыстары  кезінде  жұмыскерді  жұмыс  барысында  және 
қозғалыс  кезінде  биіктіктен  құлаудан  сақтандыру  белбеуі  қорғайтын,  жер  бетіндегі 
грунттан,  жабындыдан  немесе  жұмыс  төсемесінен  5  м  жоғары  биіктікте  жасалатын 
жұмыстар саналады. 

ҚР ЕЖ 1.03-106-2012 
 
 
90 
24.2 Биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарға  жасы  18  толған  және  60  жастан  аспаған, 
биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарға  жарамдылыққа  медициналық  куәландырудан  өткен, 
кемінде  3-разрядтағы  монтаждаушы  біліктілігі  бар,  биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарды 
қауіпсіз  жүргізу  ережелеріне  үйретілген,  мұндай  жұмыстарды  жүргізуге  машықтанған 
және тәжірибелік дағдысы бар, әр жұмыс алтында берілетін арнайы  нұсқамаларды алған, 
биіктікте жүргізілетін жұмыстарға жіберілу туралы тиісті куәлігі бар тұлғалар жіберіледі.  
Жұмыскерлердің  дені  күші  жеткілікті  болуы  және  жұмысты  қауіпсіз  орындауға 
кедергі келтіруі мүмкін қандай да бір жарақаты немесе сырқаты жоқ болуы тиіс.    
24.3 Биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарға  алғаш  рет  жіберіліп  отырған  жұмыскерлер 
бір  жыл  аралығында  ұйым  басшысының  бұйрығымен  тағайындалған  тәжірибелі 
жұмысшыларды жіті қадағалауымен жұмыс істеуі тиіс. 
24.4 Жергілікті  жағдайларға  байланысты  құрылыс  және  арнаулы  басқармалардың 
басшылары  жұмыс  жасау  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін  қосымша  іс-шараларды 
қарастыруы қажет.  
24.5 Жұмыстарды  жүргізу  үшін  жұмысшылар  тобына  немесе  бригадаға  қауіпсіздік  
техникасы  бойынша  қажетті  шаралардың    көрсетілуімен  қауіпсіз  еңбек  жағдайларын 
айқындайтын рұқсат-наряд беру қажет. 
Рұқсат-нарядқа  құрылыс-монтаждау  ұйымының  уәкілетті  басшысы  қолын  қойып, 
осы  жұмыс  көлемін  орындауға  қажетті  мерзімге  беріледі.  Жұмыс  бір  тәуліктен  артық 
уақытқа  кідірген  жағдайда  рұқсат-нарядтың  күші  жойылып,  жұмыс  жалғастырылған 
уақытта жаңадан беріледі.  
24.6 Жұмысшылар  бригадасы  алғашқы  медициналық  көмек  көрсетуге  қажетті 
құралдар мен дәрі-дәрмектер салынған медициналық қобдишамен жабдықталуы тиіс. 
24.7 Жұмысшылардың  жұмысқа  қажетті  жұмыс  істеп  тұрған  саймандары  мен 
жабдықтары,  сақтандыру  сигналдары  мен  құрылғылары,  қорғайтын  керек-жарақтары 
болуы тиіс. Бұзылған саймандар мен жабдықтармен жұмыс істеуге тыйым салынады.  
24.8 Биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарды  жүргізу  кезінде  МемСТ  12.4.059  бойынша 
жұмыс  істеп  тұрған  күйдегі  қажетті  қоршау  құралдары  мен  МемСТ  27321  бойынша 
қорғайтын керек-жарақтар қамтамасыз етілуі тиіс. 
24.9 Тақтай төсемдердің беті тегіс, тақтайшаларының арасы 5 мм аспайтын, ал төсем  
1,3 м және одан жоғары биіктікке төселгенде – қоршаулар мен жиектемелер болуы тиіс.  
24.10 Қоршалмаған  құздардың  айналасы  биіктік  бойынша  қауіпті  өндірістік 
ықпалдар  аймағына  жатады.  Олар  бөгде  тұлғалардың  өтуіне  жол  бермеу  үшін  сигналды 
қоршаулармен қоршалып, ескерту белгілері орнатылуы тиіс.  
24.11 Биіктікте  жұмыс  жасайтын  жұмыскерлер  биіктікте  жүргізілетін  жұмыстарды 
бастамай тұрып міндетті: 
- арнайы  киім,  арнайы  аяқ  киім,  каска  және  басқа  да  жеке  қорғаныс  құралдарын 
киюге;  
- жұмыс  жетекшісіне  қауіпсіз  жұмыс  әдістерінің  меңгерілгені  тексерілгені  туралы 
куәлікті көрсетіп, орындалатын жұмыстың ерекшелігіне байланысты еңбек қауіпсіздігінің 
қамтамасыз етілуімен тапсырма алуға; 
24.12 Бригадирден  немесе  жұмыс  жетекшісінен  тапсырма  алғаннан  кейін  биіктікте 
жұмыс жасайтын жұмыскерлер міндетті: