14
алдын алу мен тасымалдаушыны бақылауы бар көптік қатынауды
қолданғандықтан
WirelessHART
технологиясынан
кем
түседі.
WirelessHARTарналық деңгейде арнаның уақыттық бөлінуін қолдана бұл
проблеманы шешті, барлық кадрлер уақыттық слоттарға синхрондалады. Бұл
бәсекелес сұраныстар санатынан артық кешігулердің алдын алады [5].
1.2кесте аталған технологиялардың деректер салыстырмасын көрсетеді.
1.1 кесте– ZigBee және Z-Wave салыстырмалы параметрлері
Параметрлері
ZigBee
Z-Wave
Стандарты
IEEE 802.15.4
стандартына
негізделген
Өзіндік жеке стандарттар
Қатысушы
компаниялар саны
500
150
Өндірушілер
Өте көп
Бір ғана өндіруші
Жиіліктер жолағы
Әлем бойынша қамту
2.4ГГц
Әртүрлі жиіліктер жолағы,
1 ГГц диапазонын қолдана
Модуляция
DSSS
Жиіліктік манипуляция
Желі масштабы
Бір желіде 500-ге
жуыққұрылғы
Тәжірибелік ойға салсақ,
кешігулерге байланысты
30-дан аспайды
Қауіпсіздік
AES256, ECC, RSA
чиптерде немесе
қосымша софт
Кейбір шифрлау
протоколдары бар
БҚ
Ашық
Жабық
Сыртқы жад көлемі
512 КБ жоғары
32 КБ өзгертілмейді
Оператиаті жады
көлемі
Әртүрлі, 16-дан 32 КБ
дейін
2 КБ өзгертілмейді
1.2 кесте–ZigBee және WirelessHART салыстырмалы параметрлері
Параметрлері
ZigBee
WirelessHART
Тұрақтылығы
Төмен
Жоғары
Біріктіру қабілеттері
Төмен
Жоғары
Энергия тұтыну
Жоғары
Төмен
Қауіпсіздік
Төмен
Жоғары
DASH7 технологиясысымсыз желі құру үшін 433 МГц жиілігін
пайдаланады. Бұл оған басқа технологиялармен салыстырғанда аздаған
артықшылықтар береді. Байланыс ұзақтығын арттыра, түйіндер арасындағы
ауысым саны кемиді. Кейде мульти-хопты пайдалану мүмкіндігі жоғалып,
желі құрылғыларының электртұтынуы азаяды (1.4 сурет).
15
1.4 сурет–DASH7 желісінің 500 метр радиустағы қамту куші
Сондай-ақ 433 МГц жиілігі басқа жолақтармен салыстырғанда аз
қолданылатындықтан, оның тағы бір артықшылығы құрылғылардың
рұқсатсыз қосылу ықтималдылығы төмен, мысалы 2.4 ГГц (1.5сурет) [6].
1.5 сурет–2.4 ГГцжиілігіндегі қауіптілік деңгейі
Төменірек
1.3кестеде
ZigBee
және
DASH7
технологиялары
салыстырылған. Келтірілген мәндер DASH7 Alliance -пен 500 метр
радиустағы ашық аумақта, желі тұрғызылатын түйіндер санын есепке ала
жүргізілген тәжірибеден алынған. 1.3кестеде көріп отырғанымыздай DASH7
жақсы жағынан байқалады, себебі,желі құруда түйін санын өте аз қажет етті.
Сымсыз сенсорлы желі (ССЖ) технологиясы көптеген өндірістік,
экологиялық, әлеуметтік және экономикалық проблемаларды шешуде
қолданылатын қосымшаларды жобалауға және іске асыруға мүмкіндік, маңыз
береді.
16
1.3кесте–500
метр
радиус
аумғында
DASH7
және
ZigBee
технологияларыныңсалыстырмалы сипатттамалары
Параметрлері
DASH7
ZigBee
Жиіліктер
433 МГц
2.45 ГГц
Жылдамдығы
28 кбит/с
250 кбит/с
Дестені беру уақыты
16 мс
2 мс
Ауысымдар
1
6
Ауысу кезіндегі кешігу
-
15 мс
Жұмыс істеу уақыты/Тұтынатын
энергия
32 мс/0.6 мДж
102 мс /7.2 мДж
Жалпы
уақыт/Орташа
жылдамдық
32 мс /14 кбит/с
102 мс /5 кбит/с
ССЖ әрдайым өсуде. Сымсыз сенсорлы түйіндер интерфейсіне
датчиктер, микробаскаруыштар,жады, батареядан қорек, және де радиомодуль
кіреді. Осылайша, сысмыз датчиктер түйіні бөліктерге зондтау және
деректерді өңдеу мен жиналған деректермен радиобайланысты қолдана бөлісе
алады. Алғашында сымсыз датчиктерді жасау әскери мақсатта қолдануға
негізделген. Бірақ, сенсорлы жүйелерді күнделікті өмірге енгізу қолданылу
ортасын айтарлықтай түрлендірді де, сымсыз сенсорлы желілер саласындағы
ғылыми-зерттеу жұмыстарының жақсаруына негіз болды. Сымсыз сенсорлы
түйіндердің ағымдағы даму жағдайы ССЖ тұрағтылығы мен өнімділігін
арттыру үшін интелектуалды датчиктерді қолдануға мұрша береді.
Инженерлік тұрғыдан қарағанда мүмкін болатын қосымшалардың санының
көптігі, классикалық коммуникациялық шешімдер жарамайтын алды белгісіз
проблемаларға жетелейді. Ал интелектуалды сенсорлар жаңа туындаған
сауалдарға жауап іздеуші құралдар береді. Сонымен қатар, өте көп
коммуникациялық хаттамалар нақты бір қосымшаларға шығарылған, бірақ
ортақ шешімдерінің жоқтығы ірімасштабты экономикалық сәттілік
тұрғысында проблемалар әкеледі. Ал сол кезде ССЖ қосымшаларының
әрқилылығын саралауға келмейді және мүмкін жұмыс сценарилерінің саны
шексіз. Ойлап шығарылған хаттамалар әртүрлі мақсатта қолдануға жарауы
тиіс. Сәйкесінше, техникалық шешімдердің масштабы мен иілгіштігі сымсыз
сенсорлы желілердің энергетикалық шектеулілерімен экономикалық тұрғыда
ерекше маңызды [7].
Кеңістіктік бөлу – ұяшықты топологиядағы желіліердің біртүйінді
желілерден тағы бір артықшылы екенін есте ұстауымыз керек. Бұрын
айтылғандай, біртүйінді желіде барлық құрылғылар бірге бір қатынау
нүктесін пайдаланады. Егер бірнеше құрылғылар бір мезетте желіні
пайдалануға тырысса, оның жұмысын бәсеңдететін виртуалды «кептеліс»
тууы мүмкін. Осыған қарама-қарсы ұялы топология желілерінде көптеген
құрылғылар әртүрлі түйіндер арқылы бір уақытта қосыла алады, және желі
өнімділігі міндетті түрде төмендеуі тиіс емес. Ұялы топология желілерінде
неғұрлым қысқа қашықтықтықта деректер беру кедергілер, шулар әсерін
