11
− CDMA (CodeDivisionMultipleAccess) – көптік қатынаудың кодтық
бөлінуі, абонент хабарламасы бір уақытта шифрланады және беріледі, бұл
әдістің
өзіндік
артықшылықтары
бар
(мысалы
ақпараттың
жасырындығы),бірақ ақпараттың берілуі үшін кең жолақ жиілігін қажет етеді,
ал ол өз кезегінде жеке ақпарат ресурстары шектеулі болса айтарықтай
кемшілік туындатады.
Жоғарыда сипатталған абоненттік қатынаудың шешімі ретінде
келтірілген тенологияның талдауы, сенімді түрде радиоқатынау жүйенсін
тандаумызға алып келеді. Сымсыз қатынау жүйесін тандауда жұмыс
ыңғайлылығын анықтайтын бірнеше операторлық талаптар бар:
− әкімшілік (администраторлық) жұмыстардың оңай шешілуі (жиілік
диапазонына лицензиялар, құқықтар,жобалардың келісілуі және т.б.);
− қызметтер және кірістің түсуіне сұранысты қанағаттандыруды
қамтамасыз етуді, тез ұйымдастыру;
− дыбыс және деректер берудің жоғары сапалылығы, мыс сымды
желімен көрсетілетін қызметпен тең немесе артығырақ;
− стационарлы және жылжымалы абоненттерге қызмет көрсетудің
біріктірілуі иілгіштігі;
− құрылғылар бағасының, орнатылуы мен қызмет көрсетілуінің
төмендігі;
− алғашқы шығындарды минималдауды ойластырудың кезеңдік
мүмкіндігі;
− иемдену тәжірибесімен дәлелденген тұрақтылық.
Дипломдық жұмыста қолдануға ұсынылған технология Wireless
Mesh(көптүйінді multi-hop желі деп аталатын, ұяшықты желі) класына
жатады. Wireless Mesh интернетке сымсыз қатынаудың функционалдығын
кеңейтеді,және үйреншікті хот-споттарға қарағанда өте жоғары ауқымды
қатынау нүктесі менөткізу қабілетін төмендету табалдырын іске асыруға
мүмкіндік береді.Ғимарат ішінде, дәл сондай сыртында, қалалық аймақта
немесе ірі ауылды аймақ пен аудандарда қорғалған сымсыз қамтуды
қамтамасыз ету мүмкіндігінің арқасында, ең маңыздысы өндірісті
автоматтандыруда, Wireless Mesh жеке алғандаөндірісте,кен және қазба
орындарында ішкі қауіпсіздік мақсатында немесе төтенше жағдайларда
байланыс желісін тез ұйымдастыру үшін қолданылуы мүмкін.
Ұяшықты топология желілерінің артықшылықтарын түсіну үшін,
оларды біртүйінді (single-hop) желілермен салыстыру керек. Дәстүрлі 802.11
стандартындағы сымсыз желіде бірнеше клиент тікелей қатынау нүктесіне
қосылады. Мұндай желілер біртүйінді деп аталады. Көптүйінді желіде сымсыз
байланысу мүмкіндігіне ие кез-келген құрылғы маршруттауыштың да,
қатынау нүктесінің де рөлін атқара алады.
Айта кету керек: сымсыз ұялы желі идеясы бізге таңсық емес және
деректерді жинау мен өңдеудің индустриалды тарлу жүйесінде кеңінен
таралып үлгерген (1.2 сурет).
12
1.2 сурет– Өндірісте деректерді жинау мен өңдеудің индустриалды
таралуы
Бұл жерде желі түйіні кретінде деректерді жинап қана қоймай, олардың
алдын ала өңделуін қамтитын іштей орнатылған логикасы бар датчиктер
немесе түрлендіргіштер (transducers) қолдланылады. Бұл тек пайдалы
ақпаратты жіберіп қана қоймай сонымен қатар желі трафигін де айтарлықтай
төмендетеді. Дегенмен ақпараттық технология саласында ұялы желі кеңірек
қолданыс табуы керек. Мысалға алсақIntel Developer Forum сессияларының
бірінде іске асырылған ірі mesh-желілер таныстырылған. Шын мәнінде, бұл
802.11 стандартты сымсыз желісі, өзіне қосылған клиенттік құрылғылар – ДК,
ұялы телефон және т.б. санатынан өзін-өзі құрушы базалық қатынау
нүктесіне қосымша саналады. Осылайша, оның құрамындағы барлық
клиенттер желі түйінін құрап, ақпарат алмасуға қатыса алуы, ақпарат
таралатын қосымша жол ашып, оның барлық құрылымын иілгіштік пен
тұрақтылыққа жеткізді [3].
13
1.2
Сымсыз
тарату
технологияларының
сипаттамаларын
салыстыру
Сымсыз желі, үй және өндірістік автоматтандыру нарығы айтарлықтай
кең, және технологияны таңдауда оның беру жылдамдығы, байланыс
ұзақтығы, жұмыс істейтін жиілік диапазоны, және де бағасы, баптау және
қолдану жеңілдігі сияқты түрлі сипаттамалары есепке алынуы тиіс.
Талдау үшін сымсыз желі тұрғызуда барынша жиі кездесетін хаттамалар
мен олардың сипаттамалары бір-бірімен салыстырмалы түрде қаралған (1.3
сурет).
1.3 сурет–Технологиялардың салыстырмалы сипаттамалары
Z-Wave технологиясы.ZigBee технологиясын үйді автоматтандыру
саласындағы бәсекелесі.
Z-Wave салыстыра келе мынадай нәтиже шығаруға болады, ZigBee өз
стандартының ашықтығының арқасында көп құрылғылармен сәйкестендіріле
алады, және де бұл ZigBee құрылғыларын Texas Instruments, Atmel, Silcon
Labs, Freescale, STMicroelectronics сияқты көптеген компаниялар өндіретін
болса, Z-Wave тек Sigma Designs өндірушісімен өндіріледі. Аталған
технологиялардың сипаттамалары 1.1 кестеде көрсетілген [4].
WirelessHART технологиясы. ZigBee-дің арналық деңгейін(MAC)
өндірістік мақсатта пайдалану, қолайсыз жағдайда жұмыс істеу мен жоғары
жүктеу кезінде үлкен кешігулерге алып келетін, коллизияның (CSMA-CA)
