Интернет көздері:
1-5
9.1.6.
Тақырыбы
. Өсімдіктерді клондық микрокөбейтудің сатылары мен әдістері
Сағат саны:2
Тақырыптың негізгі сұрақтары/ жоспары
1.Өсімдіктерді клондық микрокөбейтудің пайдасы
2.Клондық микрокөбейтудің әдістері
3.Қолтық бүршіктерінің дамуын индукциялау
4. Микрокөбейту процесінің кезеңдері
Дәріс тезисі
Маманданған ұлпаның кез келген тірі жасушалары лайықты қоректік ортада
өсіргенде, өздерінің тотипотенттік қасиетін жүзеге асырып, регенерация арқылы бүтін
өсімдікке айнала алады.
Бұл биотехнологиялық әдістің дағдылы вегетативтік жолмен көбеюмен
салыстырғанда бірталай артықшылықтары бар, атап айтқанда:
1. Көбею коэффициенті өте жоғары.
2. Микрокөбеюмен қатар өсімдіктер вирустар мен патогендік микроорганизмдерден
сауықтырылады.
3. Сұрыптау процесін жылдамдату.
4. Вегетативтік жолмен көбейе алмайтын өсімдіктерді мысалы, пальманы тек in vitro
жағдайында көбейтуге болады.
5. Үнемділік.
6. Жас өсімдіктерді алу, яғни кәрі дарақтарды жасарту.
7. Өсу процесінің жыл бойы үзбеуге болады, әсіресе бұл дамуында тыныштық кезеңі
болатын өсімдіктерді көбейтуге тиімді.
Клондық микрокөбейтудің әр түрлі әдістерін ғалымдар ол кезде өтетін морфогенездің
өзгешеліктеріне қарай жіктейді. Н.В.Катаева мен Р.Г.Бутенко былай жіктеуді ұсынады:
а) бұрыннан болған меристемалардан өскен өсімдіктер;
б) жаңадан пайда болған меристемалардан өскен өсімдіктер.
Клондық микрокөбейтудің әдістері:
Қолтық бүршіктерінің дамуын индукциялау.
Қосалқы өркендердің экспланттан тікелей пайда болуы.
Регенерант өсімдіктердің каллустан пайда болуы.
Клондық микрокөбейту жұмысы 4 этаптан тұрады.
1. Өсімдіктердің бастапқы ұлпаларының экспланттарын іn vitro
өсіру.
2. Нактылы микрокөбейту кезеңі, яғни эксплантта бастама жасушалар /инициальдар/
санын көбейтіп, олардан өркендердің пайда болуына жағдай жасау.
3. Көбейтілген өркендерді тамырландыру және оларды сақтау.
4. Өсімдіктерді топыраққа отырғызу.
Бекіту сұрақтары:
1. Өсімдіктерді микроклондық көбейту және оның этаптары
2. Микроклондық көбейтудің негізгі жолдары
3. Өсімдіктерді клондық микрокөбейтуге әсер ететін факторлар
4. Клондық микрокөбейтудің жетістіктері мен болашағы
Әдебиет:
Достарыңызбен бөлісу: