261
Концессия моделі.
2 тəсіл Ұйымдастырушылық модель.
Қаржыландыру моделі. Кооперация моделі
(институционалдық əріп-
тестік, ұзақ мерзімді
кооперация)
МЖС
институционалды
ортасының
қаржылық жəне
ұйымдық құралдары
Инвестициялық қор.
Даму банкі
Өнеркəсіптік кластерлер.
Өнеркəсіптік-өндірістік
аймақтар
Венчурлік иннова-циялық
қорлар. Венчурлық ком-
паниялар. Өнеркəсіп-тік-
өндірістік
аймақтарды техни-калық
енгізу. Технологиялық
платформалар.
Технопарктер. Бизнес -
инкубаторлар
МЖС субъектілері
Халық билігінің өкілдері (республикалық, өңірлік билік органдары,
министрліктер, ведомстволар).
Жеке сектор өкілдері (заңды немесе жеке). МЖС, сараптама ұйымдарына
мемлекеттік жəне жеке меншік орталықтар. Бақылаушы ұйымдар.
Инвестициялық компаниялар, қорлар, коммерциялық банктер. Қоғамдық
ұйымдар. Сақтандыру ұйымдары
Қаржыландыру түрі
МЖС шеңберінде мемлекет пен жеке сектордың (бір немесе бірнеше
шеңберінде модельдерді), аралас қаржыландыру болжанады: несиелер,
қарыздар, банктердің несиелік желілері. Жобалық қаржыландыру,
инфрақұрылымдық облигациялар. Венчурлік қаржыландыру. Инвестициялық
қорлардың, қарыздық облигациялардың қаражаттары.
Кестеден, мемлекеттік-жеке меншік серіктестік механизмін құраушы элементтеріне
МЖС нысандары, модельдері, институционалды ортасының қаржылық жəне ұйымдық
құралдары, субъектілері, қаржыландыру түрлері жататының көруімізге болады.
Оның негізінде статистикаға жүгінетін болсақ, мемлекеттік-жекеменшік серіктестік
негізінде 22 жоба жүзеге асырылады), оның ішінде: 2 – республикалық (Алматы жəне
Қарағанды қалаларындағы Медициналық университет қармағындағы 300 төсектік көп
бейімді ауруханалар); 20 – жергілікті
(Ақмола – 1, Ақтөбе – 2, Алматы – 2, Атырау – 1,
ШҚО – 2, Қостанай – 2, Қызылорда – 2, Маңғыстау – 2, СҚО – 1, ОҚО – 1, Астана қ – 4).
Жергілікті маңызы бар жобалар түрлі дайындау кезеңдерінде жүріп жатыр:
-
инвестициялық ұсыныс сараптама кезеңін өту жəне əзірлеу сатысында 3 жоба
бар
(Ақмола – 1, Ақтобе – 2);
-
2 жоба бойынша концессиялық жобаларға консультациялық қолдау үшін
қаржыландыруға сұраным (Қостанай облысы – 2);
-
концессиялық ұсыныс, концессиялық жобаның техникалық-экономикалық
негіздемесін əзірлеу немесе түзету, концессиялық жобаның конкурстық құжаттама
сатысында 14 жоба бар ( Атырау – 1, ШҚО – 2, Қызылорда - 2, Маңғыстау – 2, СҚО – 1,
Астана қ - 4);
-
2 жоба бойынша концессионерді таңдау жөніндегі конкурсты қайта өткізу
дайындалуда (
Алматы облысы). Конкурс екі кезеңдік рəсімдерді пайдаланып өткізіледі.
Үкімет тарапынан мемлекеттік-жекеменшік серіктігінің дамуына заңдылықты негіз
жасалып, қажет инфрақұрылымдық объектілер жаңадан құрылды. Оған күə ретінде «100
нақты қадам» Ұлт жоспарында 34-қадам осы мемлекет-жекеменшік серіктестігін дамыту
шеңберінде пенитенциярлық инфрақұрылымды жаңғырту мақсатын алға қойып отыр. 2015
жылдың 11 қарашасында осы Ұлт Жоспарын орындау аясында «ҚР Мемлекеттік-жеке
меншік серіктестігі» жөніндегі Заңы қабылданды. Оның аясында Қазақстандық мемлекеттік-
жекеменшік серіктестік орталығы құрылды, ол елімізде жаңа үлгідегі мемлекеттік-
жекеменшік серіктестігі дамытудың алдыңғы қатарлы сараптамалық орталығы.
262
Сонымен, қорыта келе, еліміздегі мемлекеттік-жекеменшік серкітестігінің
заңдылықты негізі құрылып, елде барынша инновациялық дамуға МЖС қосар үлесі зор
болатыны анық.
Бірақ, бізде МЖС тек əлеуметтік салаға көбіне бейімделген, сондықтан елдің
инновациялық дамуын көтеру үшін индустрия саласына да МЖС барынша енгізу қажеттілігі
туындап отыр.
Əдебиеттер:
1.
П.А. Гагарин, Е.А. Двинянин. Государственно-частное партнерство как инструмент
реализации
масштабных
проектов.
http://www.gradient-alpha.ru/assets/docs/PPP-Research-
14.03.2014.pdf
2.
Государственно-частное партнёрство в Казахстане. http://edariger. kz/ru/article/ stati/145/
3.
Никитаева А.Ю. Стратегии и механизмы взаимодействия государства и бизнеса в
регионах России // Региональная экономика. – 2007. – №9.
4.
Кубарев Е.Н. Формы партнерства государства и частного бизнеса в инвестиционном
процессе // Проблемы современной экономики. – 2008. - N 2(26).
ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ РЕФОРМИРОВАНИЯ
БАНКОВСКОЙ СИСТЕМЫ РК
Байгабулова К.К., Рахметова Ж.М., Алтыбаева Г.К
Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева
г.Астана, Республика Казахстан
e-mail: k.baygabulova@mail.ru
В истории становления банковской системы Республики Казахстан выделяют четыре
основных этапа: первый этап (1988-1991гг), который рассматривают как подготовительный
этап, заложивший основы становления банковской системы РК. Были реорганизованы
государственные отраслевые банки, созданы институциональные основы банковского дела,
появились первые коммерческие банки; второй этап (1992-1993 гг.) характеризуется бурным
количественным ростом субъектов банковского сектора (204 банка второго уровня по
состоянию на 1993 год) и выходом Казахстана из рублевой зоны (1993 год).
К моменту
введения
тенге банковская система Казахстана
претерпела
существенную
реформу:
функционировала
двухуровневая
банковская
система
все специализированные
банки были преобразованы в акционерные банки, а
Национальный Банк был наделен рядом функций центрального банка; третий этап (1994-
2003 гг.) характеризуется ужесточением требований по открытию банка, вводятся
пруденциальные нормативы, ограничения на оплату уставного фонда неденежными
средствами и т.д. В феврале 1995 года принимается первая программа реформирования
банковской системы; четвертый этап: с 2004 года по настоящее время рассматривается как
период дальнейшего развития банковской системы Казахстана и ее интеграции в мировой
финансовый рынок.
Динамика количественного состава субъектов банковской системы Казахстана (БВУ -
банков второго уровня) за период с момента ее становления и до настоящего времени
представлена в таблице 1 [1,2,3,4].
