«Сауат ашу» пәні бойынша оқу жоспары

Бұл кезеңде оқушылар біртіндеп үш буынды сөздерді оқуға, екі буынды сөздерді тұтас оқуға көшеді.

Орфография, грамматика, пунктуация бойынша бастапқы дағдыларын қалыптастыру үшін мынадай оқу мақсаттарын жүйелі жүргізуді ұсынамыз:

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

Бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) анықтайды, дұрыс жазады.

Сөздің белгілі бір мағына (заттардың атын, түсін, дәмін, көлемін, санын, іс-қимылын) беретінін біледі, оларды қолдана бастайды

Көп мағыналы, қарама-қарсы және мәндес сөздерді қолдана бастайды.

2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату Мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерді қолдана білу

Бұл бөлімде мұғалім тақырыпқа сай ертегілер, әңгімелер, өлеңдер қолданады. Оқушылар мұғаліммен бірге қосылып әңгімелейді, өлеңдер мен тақпақтарды айтады, оларды бірнеше рет қайталайды.

Оқушылар әңгімедегі кейіпкерлерді сипаттау үшін (олардың мимикаларын салып) стоп-кадр жасайды және басты кейіпкерлерді әр қалада (ауылда) кездестіру жағдаятына сәйкес ойдан құрастырған әңгімелерін бір-біріне айтады.

Кең, ашық алаңға (мектеп дәлізі немесе сыртта) сахналық жабдықтарды (мысалы, саяхатқа қатысты қораптар, төсемдерді) жинаңыз, жолдар мен көлдерді, көпірлерді жасау үшін жіп, арқанды пайдаланыңыз. Әңгімедегі кейіпкерлерді сипаттайтын рөлдерді оқушыларға бөліп беріңіз. Жолаушыны ілтипатпен қарсы алуын ескертіңіз. Мұғалім басты кейіпкерлердің бірін ойнайды, ол әр оқушының жанынан өтіп бара жатып, рөлдеріне сай әңгімеге тартады.

«Стоп -кадрды» қолдану үшін 3- бөлімдегі мұғалім ескертпелерімен танысыңыз.

Қағаз бетіне көлемі шағын біртекті ойыншықтардан эмоцияны бейнелетіңіз немесе суретін салғызыңыз. Сөздік қоры мол, әрі идеясы нақты оқушыны өзгелердің білімін толықтыруы үшін таңдап алып, қабілеті әртүрлі оқушылармен топ құрыңыз.

1

2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу

1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату

Оқу жетістіктерін бағалау::

• 
  өз аты-жөнін жазуын;
  
• 
  мәліметтерді беруде сөздерді сауатты жазуын.
  

Мектеп айналасында саяхат жасап мектепке кіру жолындағы тексеру бекетінде (кіру және шығу барысында) төлқұжат көрсетуді сұраңыз.

Оқушының саяхатқа алып шығуына арналған шағын чемодан әзірлеп, ішіне тіс щеткасы, киім, шұлық, маршрут анықтамалығы, тарақ, жұмсақ ойыншық салыңыз.

Есте сақтау ойынына мысалдар:

• 
  оқушыларды топтастырыңыз да, көп зат ішінен біреуін байқаусыз жасырып, қай заттың жоқ екенін сұраңыз.
  
• 
  Сынып ішін аралап жүріп, оқушылардан «Мен саяхатқа шықсам, өзіммен бірге .... алып шығамын» деген құрылымды толықтырып жазуды, қосымша жаңа атауларды қолдануды тапсырыңыз.
  

2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату

1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау

(Т) Оқушыларға сөздер мен сөйлемдерді дұрыс құруға көмектесу үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз.

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: жай сөйлемдер мен сөз тіркестерін жазуды тапсырыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

• 
  жай сөйлемдерді жазуын;
  
• 
  етістіктің шақтарын дұрыс қолдана отырып, бірнеше сөйлемдер жазуын;
  
• 
  қоршаған ортаны және оқиғаны сипаттайтын сөздерді таба білуін.
  

Сөздер мен сөз тіркестерін жазуда өткен және өтіп жатқан дыбыстық білімдерін қолдануына назар аударыңыз. Сөйлемдерді осы шақта жазып, әдейі қате жіберіңіз. Осы сөйлемдерді қайталап оқып, орын алған қателерді тапқызыңыз. Қатені түзеңіз. Қалған қателерді оқушылардың өздері түзетуін бақылаңыз.

2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу

Туристерді тарту үшін қолданылатын арнайы шаралармен таныстырыңыз.

Әр топ алдында айтылған туристік орындардың ерекшеліктерін тауып, сыныппен өз идеяларын бөлісулерін сұраңыз.

Аталған саяхат кітапшалары мен жарнамалардан, постерлерден көрме ұйымдастырыңыз. Сынып ішінде арнайы орынды туристік агенттік ретінде дайындаңыз. Оқушылардың саяхат туралы рөлдік ойыны үшін қажетті заттарды әзірлеңіз.

Саған қаланың/ауылдың қай жері ұнайды? Неге? Ол жер сені несімен қызықтырады? Көрсетілетін үлгілер көрнекі, тартымды, түрлі-түсті болып келетін суреттерден, көзге түсетін атаулардан, шаралар, тізімдерінен, жол картасынан тұруы керек. Мысалы: «Астанаға келсең, керемет әсер аласың!»

Оқылым қабілеті әртүрлі оқушыларды араластыра отырып топқа біріктіріңіз. Оларды жоғарыда көрсетілгендей мысалдар айтып, жетелеңіз.

Оқушылар сынып ішін бейне камераға түсіре алады. Ал қалған оқушылар саяхатшыларға ұнайтын жерлер мен заттарды ұсынып, оларды сол жерде демалуға шақыратын жарнама жасауға тапсырма беріңіз.

Оқушылар ұсынған жерлерді Саяхатшы суретке түсіреді. Сыныпқа келген соң барлығы жиналып, суреттерді қайта қарап шығады. Олардың қайсысы постерге орналастыру үшін жарамды екенін (қою боялған, суреттері қызықты) анықтайды.

3.7 Қатені табу және түзету

1.3.7.1 Мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: әр суреттерді сипаттап, олардың тұсына тақырыпшалар мен қосымша детальдарды жазуларын өтініңіз. Ал, жазылым дағдысы төмен оқушыларға плакатта жазылатын дайын жарнама сөздерін жаздыртыңыз.

(Т) Оқушылардың сенімін тудыратын жарнама сөздерін таңдауына жетекшілік етіңіз. Қажетті жерге леп белгісін қоюды түсіндіріңіз. «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз.

2-бөлімді қараңыз. Оқушылардың айтқан ұрандарын жазып алыңыз. Мысалы, «Ақтауға келсең, өкінбейсің!», «Ақтаудың таңғажайып табиғатын тамашала!»т.б.

Сөздерді оқу барысында дыбыс туралы білімдерін қалай қолдану керектігін көрсетіңіз. Әр сөзді жазбас бұрын бірнеше рет дауыстап айтыңыз. Қай сөйлем қаншалықты жағымды естілетінін сұраңыз. Қандай сөйлем сенім тудыра алады? Таңдауын түсіндіріп берулерін сұраңыз.

Таза бетке қалай көшіру керектігін көрсетіңіз.

Оқушылармен бірлесе отырып плакатқа жапсыратын фотосуреттерді таңдаңыз, әр фотоға тақырып жазуды үйретіңіз. Оқушылар плакат пен парақтардағы мәліметтерді өз плакаттарын безендіруде (қызықты орындардың тізімдерін, жол жүру картасын) пайдаланады. Оқушыларға өз ұрандары мен тақырыптарын жазып дайындауы үшін таза парақтар үлестіріңіз.

Оқушылардан ұрандары мен тақырыптарын сынып алдында дауыстап оқуларын, ал өзгелердің оларды жазып алып отыруын өтініңіз. Сөйтіп ең үздігін таңдайтындарыңызды айтыңыз.

Туристік плакаттардың тұсына оқушылардың дайындаған постерлерін іліңіз.

«Бірлесіп жазу» әдісі туралы 1-бөлімдегі нұсқауды қараңыз.

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.7 Қатені табу және түзету

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген

атауларды) анықтау

1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету

1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

Жазылымнан бұрын сөйлемдерді бірнеше рет оқыңыз. Өткен шақты қайталатыңыз. Сөйлемдердің кейбірін осы шақта жазып, оқушыларға қателерін тапқызыңыз. «Бағытталған жазуды» қолдану үшін қосымша тапсырмалар: