Салық ойындары: зейнетақы Налоговые игры: пенсия

PRO

ЕНПФ

38

39

PRO

ЕНПФ

есептеуге қатысты тапсырма беріп қана қоймай, өз әрекеттерін 

логикалық тұрғыдан, яғни ол неге дәл солай істеді, неге басқа 

емес, дәл осы нұсқаны таңдағанын түсіндіруін өтінеді. “Актуарий 

болжам жасап, алыстан көре білуі керек. Тек қызылды қызыл, 

қараны қара деп емес, әрдайым бір түстің өзінен бірнеше 

рең ажырата білгені дұрыс, мұның өзінде ол түстің неліктен 

түрленетіндігін логикалық тұрғыдан топшылай алуы қажет”, - 

дейді АО басшысы. 

Актуарлық ғылым саласының оған ұқсас техникалық 

ғылымдардан ерекшелігі -  онда ықтималдылық орын алған, 

себебі мамандар өңдейтін ақпарат көлемі орасан зор және кейде 

қарама-қайшы болып келеді. “Қандай да бір ақпаратты басқа 

ақпараттың негізіне алып, 50-60%-ға тексеру керек, содан соң 

қандай да бір болжам жасау керек. Және сол аналитикалық 

болжамдардан дәйектілік тауып, сол дәйектілікке сенім артып, 

одан әрі болашаққа болжам жасауды бастаған жөн, мұнда да 

сол құнсыздану, табыстылық, адамдар саны мен жарналар, 

сол жарналардың жиілігі және басқа да көптеген қосымша 

факторларды ескерген дұрыс. Мұның бәрі серпінді түрде ауысып 

отырады, сонда да олар өзара арақатынаста болады: құнсыздану 

шарықтайды, сәйкесінше жалақы көбейсе, жарналар қалады, 

егер жалақы өз деңгейінде қалып қойса, адамдар басқа жаққа 

кете бастайды, яғни жиілік төмендейді”,- деп түсіндірді Сайран 

Сейдіғазымов.  

центра не просто дает задание сделать расчет, но и просит 

объяснить логику своих действий, почему он так поступил, 

почему предпочел именно этот вариант, а не второй. “Актуарий 

должен также уметь прогнозировать, видеть шире обычного. 

Не просто красное – это красное, черное – это черное, а нужно 

уметь всегда видеть больше чем один тон, при этом логически 

предполагать, почему этот тон может быть другим”, - говорит 

руководитель АЦ.

В актуарной науке, в отличие от схожих ей технических наук, 

есть место вероятностям, так как объем информации, обрабаты-

ваемый специалистами, громадный и иногда противоречивый. 

“Нужно какую-то информацию взять за основу, другой 

информации поверить на 50-60% и сделать какое-то предпо-

ложение. И вот на аналитических предположениях выстраивать 

какую-то достоверность, потом поверить этой достоверности, и 

из нее уже дальше начинать делать прогноз в будущее, опять 

же учитывая множество дополнительных факторов, таких как 

инфляция, доходность, количество людей и взносов, частоту 

этих взносов и так далее. Все это динамично меняется, причем 

они между собой еще и коррелируют: инфляция поднимается 

вверх, соответственно, если зарплата увеличивается, то взносы 

остаются, если зарплата остается на том же уровне, то люди 

начинают уходить уже в другие схемы, частота падает”, - 

поясняет Сайран Сейдигазимов. 

АО құпиясы

Секрет АЦ

По сложившейся традиции, мы попросили нашего собеседника 

поделиться секретом в управлении коллективом. Он поделился 

сразу двумя. 

Первый – это поднять всех над их объемом работы, чтобы они 

могли видеть деятельность и задачи подразделения в целом, 

узнать больше, чем они знают сейчас. Для наглядности 

Сайран Сейдигазимов предложил представить ситуацию, 

когда за час необходимо рассказать гостю южной столицы о 

городе. “Можно, конечно, прямо на вокзале начать рассказ: 

там горы, где-то рядом Медео, там ВДНХ, там стадион и т.д. 

Гость вроде что-то уловит, но в целом не поймет. А можно 

подняться на гору Кок тобе и оттуда уже наглядно, пусть и 

отдалено, показать город, чтобы он уже визуально понимал, 

где что находится. Также и в работе, нужно на немножко 

поднять всех на более высокий уровень, чтобы они увидели 

весь ареал, тогда более эффективно идет и обучение, и 

понимание всех задач”, - делится главный актуарий АО 

“ЕНПФ”. 

Второй секрет заключается в еженедельных творческих 

семинарах, в которых участвуют абсолютно все сотрудники 

подразделения. Они же и выступают в роли спикеров на 

семинарах, рассказывая коллегам о своих задачах, своей работе 

и о результатах. “Важно, чтобы в процесс втягивались все, 

когда один защищается, другие задают ему вопросы, не с целью 

завалить, а с целью самому разобраться и помочь выступающему 

еще лучше понять свою тему. Моя задача, как наставника 

и руководителя, немного им подсказывать, направлять в 

нужное русло, если они начинают путаться”, - подытожил наш 

собеседник.

Өз дәстүріміз бойынша біз өз сұхбаттасымыздан ұжымды басқару 

құпиясымен бөлісуді сұрадық. Ол бірден екі құпиясын жария 

етті. 

Бірінші – бұл барлығын жұмыс көлемінен жоғары көтеру, яғни 

олар бөлімшенің жалпы қызметі мен мақсаттарын көре білулері 

керек, өздерінің білетіндерінен де көп білулері керек. Көрнекілік 

үшін Сайран Сейдіғазымов мынадай жағдаятты елестетуді 

ұсынды, яғни  оңтүстік астананың қонағына бір сағат ішінде 

қала туралы баяндап беру керек. “Әрине, әңгімені вокзалдан-ақ 

бастай беруге болады, ана жақта тау бар, оның қасында Медеу, 

ана жерде ХШЖК, мынау стадион және т.б. Қонақ біраз біле 

бастайды, бірақ жалпы ешнәрсе түсіне алмайды. Көк төбеге 

шығып, сол жерден алыстан болса да қаланы тұтастай көрсетіп, 

қала көрінісін, қайда ненің орналасқанын түсіндіруге болады. 

Жұмыста да солай, барлығын сәл болса да биіктеу деңгейге 

көтерген дұрыс, олар аймақты тұтастай көре алуы керек, тек 

сонда ғана оқыту да, барлық міндеттерді түсіну де тиімдірек 

болмақ”, - дейді “БЖЗҚ” АҚ бас актуарийі.   

Екінші құпия апта сайынғы шығармашылық семинарларда жа-

тыр, оған бөлімшенің барлық қызметкерлері түгелдей дерлік 

қатысады. Олар семинардағы әріптестеріне өз міндеттері, жұмысы 

мен оның нәтижелері туралы әңгімелеп бере отырып, өздері 

спикер рөлін атқарады. “Мұндай үдеріске барлығы тұтастай ат 

салысқаны маңызды, біреуі қорғанған кезде басқалары оны 

аяқтан шалу үшін емес, өзі анық ұғыну және баяндамашының 

өз тақырыбын тереңірек түсінуі үшін көмек көрсету мақсатында 

сұрақ қояды. Тәлімгер және басшы ретіндегі менің міндетім, олар 

шатаса бастаған жағдайда, дұрыс бағыт беріп, керекті арнаға 

бұру”, - деп сұқбаттасымыз өз сөзін қорытындылады. 

Елнур Шалкибаев

Обряд 

посвящения

Таныстыру 

рәсімі

PRO

ЕНПФ

40

41

PRO

ЕНПФ

Каждая компания, когда в ней появляется новая вакансия из-за 

расширения штата, запуска новых проектов, ухода сотрудника 

в декретный отпуск или увольнения, ищет на открытую пози-

цию опытного работника. Но даже профессионал окажется 

бесполезным приобретением, если не разделит корпоративные 

ценности нового работодателя или же, а такие случаи нередки, 

вовсе уволится, не дожидаясь окончания испытательного 

срока.

 

Западные исследователи установили, что компании, которые 

не заботятся о правильной адаптации новых сотрудников, 

в конечном итоге теряют их и сталкиваются с падением 

производительности труда из-за постоянной текучести кадров

1

. 

Решение кандидатов оставаться в компании или нет напрямую 

связано с тем, как они войдут в рабочий процесс, как они 

адаптируются к новым обязанностям и новому коллективу. 

 

Это понимают руководство и сами сотрудники Фонда. В 

ЕНПФ для “новичков” существует специальный двухдневный 

адаптационный курс, подготовленный и проводимый силами 

коллег, представителей разных подразделений. Курс нацелен на 

минимизацию шока, который возникает у только что принятых 

на работу сотрудников, и на знакомство с работой Фонда.

 

На курсе рассказывают о пенсионной системе, об истории 

создания ЕНПФ и организационной структуре Фонда, о том, 

какие подразделения существуют и за что они отвечают, о 

миссии, ценностях, целях и задачах развития, о внутренних 

рабочих процессах. За эти два дня вновь прибывшим коллегам 

объясняют, какие правила приняты в Фонде, как одеваться 

на работу, как оформлять деловые письма, как пользоваться 

внутренними электронными сервисами. Отвечают на 

интересующие их вопросы, в том числе, когда выплачивается 

зарплата.

 

При этом коллеги подают информацию в разных формах и 

жанрах, проводят дополнительные мини-тренинги, делятся 

опытом и мудростью. А для того, чтобы “новобранец” чувствовал 

себя  “своим” в новой для него обстановке, коллеги делятся 

контактами и предлагают помощь в вопросах, касающихся их 

поля ответственности. Кроме того, в каждом из департаментов

1

 По данным исследования, проведенного британским сайтом www.Reed.co.uk

Кез-келген компания штаты үлкейгендіктен жаңа бос жұмыс 

орындары қалыптасқан, жаңа жобаларды іске асырған, қызмет-

керлері декреттік демалысқа кеткен немесе жұмыстан босатылған 

жағдайда бос жұмыс орнына тәжірибелі қызметкер іздейді. Тіпті 

өз ісінің майталманы болған күнде де егер қызметкер жаңа жұмыс 

берушісінің корпоративтік құндылықтарымен бөліспесе, одан еш 

пайда болмайды, мұндай жағдайлар жиі кездесіп тұрады не олар 

сынақ мерзімі аяқталмастан жұмыстан кетіп жатады.     

Батыс зерттеушілері жаңа қызметкерлерінің дұрыс бейімделуіне 

көңіл аудармаған компаниялардың түптеп келгенде олардан 

қол үзіп қалатынын және ондағы кадрлар

1

 тұрақсыздығының 

салдарынан еңбек өнімділігін жоғалтатынын анықтады. 

Үміткерлер компанияда қалу не қалмау туралы шешімді жұмыс 

үдерісінің басталуына, жаңа міндеттер мен жаңа ұжымға 

бейімделеуіне қарай қабылдайды.   

Мұны Қор басшылығы да, қызметкерлері де түсінеді. БЖЗҚ-

да әріптестеріміз бен әртүрлі бөлімше өкілдерінің күшімен 

дайындалған және өткізіліп тұратын “жаңа қызметкерлерге” 

арналған екі күндік арнайы бейімделу курсы ашылған. Курс 

жұмысқа жаңадан қабылданған қызметкерлердің қобалжуын 

басып, Қор қызметімен таныстыруға бағытталған. 

 

Курста зейнетақы жүйесі туралы, БЖЗҚ-ның құрылу тарихы 

туралы және Қордың ұйымдық құрылымы туралы, сондай-ақ 

Қор бөлімшелері және олардың жауапкершіліктері туралы, Қор 

миссиясы, құндылықтары, даму мақсаттары мен міндеттері, ішкі 

жұмысының барысы туралы мағлұмат беріледі. Екі күн бойы 

жаңа әріптестерімізге Қордың қағидалары, қызметкерлердің жұ-

мыстағы киім кию үлгісі, іскерлік хаттарды ресімдеу, электрондық 

қызметтерді қолдану тәртібі туралы жан-жақты мәлімет беріледі, 

оларды қызықтыратын, оның ішінде жалақыға қатысты сұрақ-

тарға да жауап беріледі. 

Мұнда әріптестеріміз ақпаратты әртүрлі үлгіде және жанрда 

айтып жеткізеді, олар қосымша мини-тренингтер өткізіп, ақыл-

кеңес бере отырып, өз тәжірибелерімен бөліседі.  Әріптестеріміз 

жаңа қызметкердің ұжыммен етене араласып кетуіне жағдай 

жасап, өз жауапкершіліктері аясында қол ұшын береді. Қордың 

әрбір департаментінде ашық-жарқын, мейірбан, ақкөңіл,

1

 www.Reed.co.uk британдық сайт өткізген зерттеулер деректері бойынша

“БЖЗҚ-да әріптестеріміз бен әртүрлі бөлімше өкілдерінің күшімен дайындалған және

өткізіліп тұратын “жаңа қызметкерлерге” арналған екі күндік арнайы бейімделу курсы ашылған.

Курс жұмысқа жаңадан қабылданған қызметкерлердің қобалжуын басып,

Қор қызметімен таныстыруға бағытталған”.

“В ЕНПФ для “новичков” существует специальный двухдневный адаптационный курс,

подготовленный и проводимый силами коллег, представителей разных подразделений.

Курс нацелен на минимизацию шока, который возникает у только что принятых

на работу сотрудников, и на знакомство с работой Фонда”.

Фонда трудятся открытые, добрые, понимающие и готовые 

помогать сотрудники, так что не влиться в коллектив ЕНПФ 

просто невозможно.

Все это помогает создать долгосрочные взаимоотношения в 

рабочем коллективе, что позволяет снизить текучесть кадров, 

которая, по данным Департамента управления персоналом, 

в Фонде и так минимальная. При этом своевременное 

информирование “новичков” уменьшает количество ошибок по 

незнанию в будущем. Так, новые сотрудники плавно входят в 

рабочий режим без вреда для себя, своей работы, работы Фонда 

и, соответственно, для вкладчиков (получателей).

 

Для удобства сотрудников Фонда материалы адаптационного 

курса размещаются на внутреннем файловом сервере. Это 

нужно для тех случаев, когда сотрудник, “прошедший обряд 

инициации”, забыл информацию или сомневается в том, 

правильно ли он ее понял. Недавно для большего удобства и 

экономии времени сотрудников “Центр обучения” разработал 

электронные адаптационные курсы, размещенные на внут-

реннем корпоративном портале. Эти курсы позволяют цент-

рализованно взаимодействовать и обучать “новичков” во всем

Фонде, в том числе и сотрудников региональной сети. Ранее 

их адаптация проходила лишь на местах, и не всегда новые 

сотрудники разных филиалов получали одинаковый объем 

информации.

Адаптировал и бросил – это не о ЕНПФ.

Фонд заботится о том, чтобы сотрудники 

департаментов, управлений и филиалов владели 

необходимыми для работы качествами и знаниями, 

самой актуальной информацией и передовыми 

технологиями.

Например, регулярно организовываются вебина-

ры на всевозможные темы для работников 

Центрального аппарата и региональной сети.

әрқашан да көмек көрсетуге дайын тұратын қызметкерлер 

жұмыс істейді. Сондықтан БЖЗҚ-ға келген кез-келген жаңа 

қызметкер ұжыммен тез арада тіл табысып кете алады. 

Осының бәрі ұжым қызметкерлерінің ұзақ жылдар бойғы қарым-

қатынасына септігін тигізіп, кадрлар тұрақсыздығын азайтады. 

Қызметкерлерді басқару департаментінің деректері бойынша 

Қорда кадрлар тұрақсыздығының көрсеткіші өте төмен. Бұған

қоса, жаңа қызметкерлерге уақтылы хабарлау, алдағы уақытта 

білмеу нәтижесінен жіберіп алуы мүмкін қателіктер санын 

азайтатын болады. Осылайша, жаңа қызметкерлеріміз өзіне, өз 

жұмысына, Қордың жұмысына, тіпті салымшыларға (алушылар-

ға) ешбір зиянын тигізбестен, біртіндеп жұмыс сарынына ілесіп 

кете береді. 

 

Қор қызметкерлеріне ыңғайлы болу үшін бейімдеу курсының 

материалдары ішкі файл серверіне салынады. Бұл қызметкерге 

кейбір ақпараттарды қайта еске түсіруі немесе қаншалықты 

дұрыс түсінгенін ой елегінен өткізуі үшін керек. Жақында 

“Оқыту орталығы” қызметкерлердің уақытын үнемдеу үшін 

электрондық бейімдеу курстарын әзірлеп, ішкі корпоративтік 

порталға салды. Бұл курстар бүкіл Қордағы, сондай-ақ өңірлік 

желідегі жаңа қызметкерлерді орталықтан оқытып, олармен 

қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді. Бұрын филиал 

қызметкерлері бейімдеуден тек өз өңірлерінде ғана өткен әрі 

оларға ақпарат та бірдей деңгейде берілмеген.

Бейімделіп алып, тастап кету – БЖЗҚ-ға тән емес.

Қор департамент, басқарма және филиал 

қызметкерлерінің білікті, білімді болуы үшін 

әрі өзекті ақпараттан хабардар болып, озық 

технологияларды игеруі үшін бар күшін салады.

Оған дәлел, Орталық аппарат пен өңірлік 

желі қызметкерлері үшін түрлі тақырыптағы 

вебинарлар жиі ұйымдастырылып тұрады.

Елнур Шалкибаев

PRO

ЕНПФ

42

43

PRO

ЕНПФ

Фонд, как социально ответственная организация, 

помимо выполнения своих обязательств по 

оказанию услуг и информированию, постоянно 

работает над повышением финансовой 

грамотности казахстанцев в части пенсионного 

обеспечения. Сотрудники Фонда выезжают с 

докладами и презентациями (см. 2 выпуск “PRO 

ЕНПФ” на стр. 40), также ведется активная 

работа над повышением уровня осведомленности 

представителей СМИ. 

В августе 2016 года ЕНПФ оказал 

информационную поддержку “Летней школе по 

финансовой журналистике”, организованной 

академией РФЦА.

В рамках бесплатного курса, прошедшего в 

Алматы и Астане, были раскрыты такие темы, 

как “история, развитие и нововведения в 

пенсионной системе Казахстана”, “пенсионное 

законодательство РК”, “виды пенсионных выплат 

и взносов”, “опыт международных накопительных 

систем” и т.д. Кроме того, были даны ответы на 

вопросы, интересовавшие журналистов. 

ШКОЛА С ПЕНСИОННЫМ 

УКЛОНОМ

ФОТООТЧеТ:

Қор әлеуметтік жауапты ұйым ретінде, 

қызмет көрсету мен хабарлау жөніндегі 

міндеттерін орындаумен қатар еліміздегі 

тұрғындардың зейнетақымен қамсыздандыру 

бөлігінлегі қаржылық сауатын көтеру үшін 

үздіксіз жұмыс жасайды. Қор қызметкерлері 

көптеген мекемелерге барып баяндамалар 

оқып, тұсаукесерлер өткізеді (“PRO ЕНПФ” 

2-шығарылымының 40-беті), сондай-ақ БАҚ 

өкілдерінің хабардар болу деңгейін көтеру үшін 

барынша күш салады.

БЖЗҚ 2016 жылғы тамызда АӨҚО академиясы 

ұйымдастырған “Қаржы журналистикасының 

жазғы мектебіне” ақпараттық қолдау көрсетті.

Алматы және Астана қалаларында өткен тегін курс 

аясында “Қазақстанның зейнетақы жүйесінің 

тарихы, дамуы және ондағы жаңалықтар”, “ҚР 

зейнетақы заңнамасы”, “зейнетақы төлемдері 

мен жарналарының түрі”, “халықаралық 

жинақтаушы жүйелердің тәжірбиесі” секілді т.б. 

тақырыптар көтерілді. Оған қоса журналистерді 

қызықтырған сұрақтарға жауап берілді. 

ЗЕЙНЕТАҚЫ МЕКТЕБІ

ФОТО-ЕСЕП:

“БЖЗҚ” АҚ – есеп берушілік, айқындылық, этикалық тәртіп, 

мүдделі тұлғалардың мүдделерін құрметтеу, заң басымдылығын 

сақтау, еліміздің жұмыс істейтін тұрғындары қатысушылар 

болып табылатын адам құқықтарын сақтау қағидаттарын 

ұстанатын әлеуметтік жауапты ұйым.

АО “ЕНПФ” – это социально ответственная организация, 

соблюдающая принципы подотчетности, прозрачности, этичного 

поведения, уважения интересов заинтересованных сторон, 

соблюдения главенства закона, соблюдения прав человека, 

участниками которой является всё работающее население страны.

www.enpf.kz