Сабақтың тақырыбы: Трансформатор. Электр энергиясын өндіру, жеткізу және пайдалану. Сабақтың мақсаты

жүктеу 46,51 Kb. бет 2/3 Дата 21.06.2023 өлшемі 46,51 Kb. #43026 түрі Сабақ

Навигация по данной странице:

• Т рансформатордың құрылысы.
• 2. Жүктемесіз трансформатор.

V. ДК.Жаңа материалды меңгерту: 1. Трансформатордың жұмыс істеу принциптері. Егер энергияны шығынсыз дерлік түрлендіру мүмкін болмаса, онда электр тоғы ешуакытта да дәл осындай кең қолданыс таппаған болар еді. Трансформаторлардың атқаратын қызметі. Электр станцияларындағы қуатты генераторлардың ЭҚК-і, әдетте едәуір үлкен. Ал бірақ іс жүзінде көбінесе онша үлкен емес кернеулер керек. Айнымалы тоқты, кернеуді бірнеше есе артгырьш немесе кемітіп, ал куатгы іс жүзінде шығыңдатпай түрлендіру трансформатордың көмегімен іске асырылады. Алғаш трансформаторды орыс ғалымы П.Н.Яблочков өзі ойлап тапқан "электр шамдарын" - ол кездегі жаңа жарық көзін - қоректендіру үшін 1878 жылы пайдаланған еді. Т рансформатордың құрылысы. Транс­форматор түйық болат өзектен тұрады да, оған сым орамнан тұратын екі (кейде одан көбірек) катушка кигізіледі (1-сурет). Орамалардың біреуі, бірінші реттік орама делінетін, айнымалы кернеу козіне тіркеледі. Екінші реттік орама деп аталатын орамаға "жүктеме", яғни электр энергиясын тұтынатын аспаттар мен құрылғылар қосылады. Трансформатордың шартты белгіленуі 2-суретге келтірілген. 2. Жүктемесіз трансформатор. Транс­форматор қызметі электромагниттік қызметі электромагниттік индукция құбылысына негізделген. Айнымалы тоқ бірінші реттік орамамен жүргенде, езекте айнымалы магнит ағыны пайда болады, бұл әрбір орамда иңдукциянъщ ЭҚК-ін қоздырады. Трансформаторлық болаттан істелген озек магнит ағынын тек өз бойында болатындай етіп жинақтайды және ол оның барлық қималарында бірдей болады. Бірінші реттік немесе екінші реттік ораманың кез келген орамында индукция ЭҚК-інің лездік мәні бірдей. Фарадей заңы бойынша ол мына формуламен анықталады: (1) мүндағы Ф' - магнит индукциясы ағынының уақыт бойынша туындысы. Егер болса, онда (2) Ендеше немесе (3)мұндағы бір орамадағы ЭҚК-інің амплитудасы. Бірінші реттік орамада N1 орам бар десек, онда е1 иңдукцияның ЭҚК-і N1e-ге тең. Екішпі реттік орамадағы e2 толық ЭҚК-і N2e-ге тең (мұндағы N2-ге осы ораманың орам саны). Осыдан мынаған келеміз: (4) Тегінде трансформатор орамдарының актив кедергісі аз, оны елемеуге болады. Бүл жағдайда катушканың қысқыштарындағы кернеудің модулі шамамен индукцияның ЭҚК-і модуліне тең: (5) Трансформатордың екінші реттік орамасы ажыратулы кезінде онымен тоқ жүрмейді де, мына қатыс орынды болып шығады: (6) Электр қозғаушы күштердің e1 және e2 лездік мәндері синфазалы өзгереді (максимумға бір уақытта өтеді). Сондықтан олардың формуладағы қатынасын, осы ЭҚК-тердің, және әсерлік мәндері синфазалы өзгереді (максимумға бір уақытта жетеді E1 және E2 нөлден бір уакытта өтеді). Сондықтан олардың (4) формуладағы қатынасын, осы ЭҚК-тердің U1 және U2 әсерлік мәндерінің катынасымен немесе (5) және (6) теңдіктерді ескере келіп, кернеулердің және әсерлік мәндерінің қатынасымен алмастыруға болады: (7) К шамасы трансформация коэффициенті деп аталады. К>1 болғанда трансформатор төмендеткіш, ал К<1 болғанда - жоғарылатқыш болады. жүктеу 46,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз