Бердіғалиева Дәреже География пәні мұғалімі Ә.Жангелдин атындағы орта мектеп Атырау қаласы Сабақтың тақырыбы: Орманды дала және дала зоналары - Мақсаты: а) Қазақстанның орманды дала және дала зоналары тақырыбы
- бойынша оқушыларға осы екі зонаның жер бедері мен климаты
- табиғат зоналарының қалыптасуына қалай әсер ететінін түсіндіру.
- Табиғат компоненттерінің өзара байланысы табиғат зоналарының
- дамуына қалай ықпал ететіні жөнінде мағлұмат беру;
- б) Оқушылардың жаңа технологиямен жұмыс жасау дағдыларын
- одан әрі қалыптастыру, өз бетінше жұмыс жасай білуге
- дағдыландыру;
- в) Орманды дала және дала зоналарының табиғатын ұқыптылықпен
- сақтап, тиімді пайдалану жолындағы көзқарастарын қалыптастыру;
- Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгеру.
- Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, салыстыру, жинақтау, анықтау, географиялық диктант
- картамен және үлестірмелі карточкамен жұмыс.
-
- Көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, электронды оқулық, өсімдік және
- жануарлар әлемі (суретті энциклопедиялар).
- Пәнаралық байланыс: Биология, өлкетану, жаратылыстану
Бой сергіту - Бой сергіту
- I-топ.
- Қазақстан жерінде өсімдік жамылғысы қашан қалыптаса бастады.
- Флора дегеніміз не және өсімдікке бай өлкелер.
- Қазір Қазақстанда қанша өсімдік түрлері кездеседі.
- Топырақ эрозиясы, оның түрлері және күресу шаралары.
- Топырақ түзуші факторлар.
- II- топ.
- Фауна дегеніміз не. Қазақстандағы жануарлар дүниесінің таралуына қарай зоогеографиялық аудандарға бөлінеді.
- Жануарлардың жазықтарда зоналар бойынша, таудағы биіктік белдеулер бойынша таралуының басты себебі неде.
- Қазақстандағы өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қорғау.
- Топырақтың механикалық құрамы.
- Топырақтың гумусы деген не?
-
- Сен-маған, мен-саған
- Қазақстанда кездесетін өсімдіктердің қандай түрлерін білесіңдер.
- «Қазақстанның Қызыл кітабына» енгізілген өсімдіктер мен жануарлардың түрлерін білесіңдер.
- Өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің қалыптасуына климаттың қандай әсері бар.
- Палеоген дәуірінен қалған өсімдіктердің түрлері кездеседі.
- Қай тау жүйесінде эфемерлер мен эфермелер тәріздес өсімдіктер кездеседі.
- Мұз басу дәуірінде Қазақстанға материктің солтүстігінен қандай суыққа төзімді жануарлар ауысқан.
- Қазір Қазақстанның жануарлар дүниесінде қанша сүтқоректілердің, құстардың, балықтардың түрлері кездеседі.
- Қазақстанның табиғат байлықтарымен жануарларын қорғау үшін қандай ұлттық парктер мен қорықтар ұйымдастырылған.
- Қазақстанның орманды дала және дала табиғат зоналары
- Сабақтың жоспар- сызбасы.
- Сәйкестендіру тест жұмысы
| Географиялық диктант. (Иә, жоқ. Сұрақ, жауабы) - 1. Қазақстан жерінде 7 табиғат зонасы кездеседі
- 2. Орманды даланың топырағы қара топырақ
- 3. Қазақстан климаты қоңыржай континентті
- 4. Дала зонасыда мәңгі жасыл орман өседі
- 5. Орманды дала зонасы Қазақстанның батысында орналасқан
- 6. Дала зонасының жануарларына саршұнақ жатады
- 7. Дала зонасыда биік Тянь-Шань тауы орналасқан
- 8. Орманды дала зонасында қарағайлы орман кездеседі
- 9. Орманды дала зонасы көлдерге бай
- 10. Дала зонасында елік, бұлан кездеседі
- Кескін картамен жұмыс.
- Кескін картаға орманды дала және дала зоналарының шекараларын сызыңдар. Орманды дала зонасын жасыл бояумен, ал дала зонасын сары бояумен бояңдар.
Тест жұмысы. - 1. Қазақстанның дала зонасының кеміргіш жануарлары:
- А) Саршұнақ
- В) Қарсақ
- С) Қасқыр
- Д) Борсық
- Е) Қоян
- 2. Қазақстанның солтүстігінде таралған орманды дала топырағы:
- А) Құмды-сазды топырақ
- В) Қара топырақ
- С) Құм топырақ
- Д) Күлгін топырақ
- Е) Ферралит топырақ
- 3. Қазақстанның дала зонасының көлемі. (%)
- А) 26%
- В) 28%
- С) 27%
- Д) 25%
- Е) 29%
- 4. Орманды дала зонасы Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан.
- А) Батыс шекарасында
- В) Солтүстік-батыс
- С) Оңтүстік
- Д) Солтүстік
- Е) Оңтүстік-шығыс
- 5. Қызыл қоңыр топырақ аймағы:
- А) Таулы аймақ
- В) Дала
- С) Шөл
- Д) Орман
- Е) Орманды дала
- 6. Дала зонасының өсімдіктері.
- А) Қайың, ақтерек, сәбізшөп,
- В) Жантақ, сексеуіл, қоңырбас
- С) Қайың, тошала, жантақ, изен
- Д) Изен, ебелек, көкбек, жатаған
- Е) Боз, бетеге, бидайық, арпабас
- 7. Қазақстанның орманды дала зонасында өсетін өсімдіктер.
- А) Қарағай, қайың.
- В) Қараот, ебелек, түйеқарын
- С) Мия, құм акациясы, адыраспан
- Д) Жусан, изен, теріскен, көкпек
- Е) Арпабас, жантақ, тобылғы.
- 8. Даланың 16 кг-дық құсы:
- А) Тырна
- В) Қаз
- С) Дуадақ
- Д) Шағала
- Е) Гагара
9. Орманды дала зонасының жалпы көлемі қанша - 9. Орманды дала зонасының жалпы көлемі қанша
- А) 77 млн. га.
- В) 117 млн. га.
- С) 47 млн.га.
- Д) 11 млн. га.
- Е) 1 млн. га..
- 10. Орман зонасының солтүстік бөлігінде қара топырақтың қалыңдығы.
- А) 40 см
- В) 59 см
- С) 25 см
- Д) 75 см
- Е) 30 см
- 11. Дала зонасының өзендерін ата:
- А) Сырдария, Талас, Шу.
- В) Жем, Шар, Қаратал.
- С) Ырғыз, Іле, Сарысу.
- Д) Аягөз, Ойыл, Торғай.
- Е) Жайық, Есіл, Нұра.
- 12. Топырақтың механикалық құрылымы нешеге бөлінеді?
- А) 5
- В) 4
- С) 3
- Д) 7
- Е) 6
- 13. Топырақтың жұқа қабаты қашан пайда болды?
- А) 250 млн. Архей
- В) 300 млн. Силур
- С) 400 млн. Девон
- Д) 500 млн. Кембриий
- Е) 850 млн. Мезозой
- 14. Топырақ эрозиясы неше түрге бөлінеді?
- А) 4
- В) 5
- С) 2
- Д) 7
- Е) 3
- 15. Орманды дала Қазақстанның қанша пайызын алып жатыр?
- А) 1,2%
- В) 55,6%
- С) 10,5%
- Д) 0,4%
- Е) 30,8%
- 16. 1954-59 жылдары тың және тыңайған жерлерді игеруде дала зонасының қанша жері жыртылды.
- А) 12 млн.га
- В) 55 млн.га
- С) 10 млн.га
- Д) 28 млн.га
- Е) 30 млн.га
Сандар сөйлейді. - 1) 0,4%
- 2) 77 млн. га
- 3) -51С-53С.
- 4) 500 млн. жыл
- 5) 16 кг
- 6) 300-350 мм
- 7) 1 млн. га
- 8) 6000 түрі
- 9) 27%
- 10) 75 см
- 11) 9%
- 12) 2200 км
-
Сәйкестендіру тест жұмысы. Сан және әріптерді пайдаланып, әр табиғат зонасына тән белгілерін көрсету. | | | - 1. Батыстан шығысқа қарай 2200 км-ге созылған кең алқапты қамтиды, шамаман 54-55 с.е. аралығында орналасқан.
- 2. Жер аумағы 77 млн.га.
- 3. Батыс Сібір жазығы мен Жалпы Сырт қыратының азғана бөлігін алып жатыр.
- 4. Топырағы қара және қызыл қоңыр типіне жатады.
- 5. Бұл зонада Дуброва, Мамлют қорықшалары орналасқан.
- 6. Қорғалжын қорығы қай табиғат зонасында кездеседі.
- 7. Қарағайлы орман.
- 8. Салмағы 16 кг-ға дейін жететін дуадақ құсы қай табиғат зонасында кездеседі.
| - А – орманды дала зонасы
- Ә - дала зонасы
| | | | - I-деңгей.
- Табиғат зоналары дегеніміз не
- Елімізде қандай табиғат зоналары кездеседі
- Орманды дала және дала зонасында қандай жануарлар мекендейді
- II-деңгей.
- Дала зонасының топырағы қандай типтерге бөлінеді
- Табиғат зоналарының таралуына қандай факторлар әсер етеді
- Орманды дала және дала зоналарының басты-басты өсімдіктерін айту.
- III-деңгей.
- Еліміздің орманды дала және дала зоналары көршілес елдердің аудандарындағы орманды дала және дала зоналарынан қандай айырмашылығы мен ұқсастығы бар.
- Орманды дала дала зоналарының топырақтары қандай шаруашылықты дамытуға қолайлы.
- Орманды дала және дала зоналарының табиғат жиынтығының негізгі компонентерін, олардың бір-бірімен байланысын түсіндіру.
Венн диаграммасы. Орманды дала және дала зоналарын салыстырыңыз. - Орманды далаға тән жануарлар.
- Орманды дала зонасында өсетін ағаш.
- Шілде айының орташа температурасы.
- Орман дала зонасына тән топырақ.
- Қарағайлы орманда мекендейтін жануар.
- Дала зонасына тән құс.
- Дала зонасынан ағып өтетін өзен.
- Орманды дала мен дала зонасында өсетін өсімдік.
- Орманды дала зонасында орналасқан қырат.
- Дала зонасында орналасқан қорық.
- Дала зонасының жыртқыш аң.
Үйге тапсырма § 38 Орманды дала және дала зоналары
Достарыңызбен бөлісу: |
