Сабақтың тақырыбы: Ақпаратты кодтау

XIX ғасырда ойлап табылған ескілік телеграфтың көмегімен ақпарат жібергенде, жолдаушы түйіспені ажыратып және қосып отыратын. Жалғасу жерін қосқанда, қабылдаушының қағазында ұзындығы түйісу уақытының ұзақтығына байланысты сызық сызылатын, сонда сәйкес нүктелер мен сызықшалар шығады. Мұндай хабарды жіберу үшін Морзе әліппесі пайдаланылған.

Eкілік алфабит 0 және 1 таңбаларымен ұсынылады, оларды жай екілік таңбалар деп атайды. Ағылшын тіліндегі екілік таңбаны Binary digit сөзінен қысқартып, бит деп атайды. 8 биттен тұратын кодты байт деп атайды. 8 нөл мен бірдің, яғни 1 байттың көмегімен 256 символды кодтауға болады: 00000000, 00000001, 00000010, ..., 11111111.

Символдардың кодталу комбинацияларының жиынтығын кодтау кестесі деп атайды.

Ақпараттық процестің әр түрлі сатыларында ақпарат бірнеше рет қайта кодталады, яғни өзінің ұсыну бейнесін өзгертеді.

ASCII коды

Есептеуіш техникасында ең көп пайдаланатын код – ASCII, американдық ақпарат алмасудың стандартты коды болып табылады.

1.2-сурет. ASCII коды.