Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларды модельдер түрлерімен таныстыру

Модель – нақты нысанды, құбылысты немесе үдерісті қарапайым етіп түсіндіреді.

Зерттеу нысанының сызбасы

Неліктен нақты нысандарды, үдерістерді, құбылыстарды тікелей зерттемей модель құрып, модельдеу жүргізіледі?

Біріншіден, нақты уақыт барысында түпнұсқа болмауы мүмкін немесе мүлдем табиғатта жоқ болуы мүмкін.

Екіншіден, түпнұсқа көптеген қасиетке және өзара байланыстарға ие болуы мүмкін, ал бізді тек жеке бөлігі ғана қызықтыруы мүмкін.

Модельдеу келесі шешімдерді қабылдауға дәлелді мүмкіндік береді: яғни қалай үйреншікті нысандарды өзгерту керек, сонымен қатар бізді қолшаған ортаны қалай жақсы жағына қарай өзгерту керек.

Модельдеудің барлық кезеңдері мақсатқа және есептің қойылуына байланысты анықталады. Модельдеу – шығармашылық үдеріске жатады және ерекшеленген кезеңдер әр нақты жағдайда өзгеріске ұшырауы мүмкін.

сәйкес келмейді

Бірінші кезеңде қарастырып ртырған есепті түсінікті тілмен сипаттау маңызды. Кез келген есепті (мәселені) 2 топқа бөлуге болады:

1. 
   Нысанның іс-әрекеттен кейін қандай өзгеріске ұшырайтынын анықтау керек, яғни
   

2. 
   Кері есеп: Қойылған шарттарды қанағаттандыру үшін нысанға қалай ету керек, яғни
   

Келтірілген мысалдан қоғамдық мәселелерді зарттеу кезінде модельдеу өте маңызды рөл атқарады.

Зерттеу мақсаты ретінде мыналарды айтуға болады:

• 
  Қоршаған ортаны танып білу;
  
• 
  Берілген қасиет бойынша нысанды құру;
  
• 
  Әсердің нысанға тигізер салдары;
  
• 
  Құбылыстарды, үдерістерді және нысандарды тиімді басқару.
  

Модель құру барысында тек маңызды сипаттамаларын ескеру қажет. Зерттеу нысаны ретінде мектеп оқушылары болса, онда дәрігермен және сынып жетекшінің қызықтыратын мақсаттары әртүрлі болады. Дәрігер үшін оқушылардың бойы, салмағы, бір жері ауырып тұр ма, жоқ па, сол маңызды. Ал сынып жетекшісін оқушының отбасы құрамы, қоғамдық жұмысқа қарым-өатынасы, оқып жатқан пән бойынша орташа балы, үлгерімі қызықтырады. Осы берілген мәліметтерді сандық, мәтіндік немесе басқа формада беруге болады.

1. 
   Модель дегеніміз не?
   
2. 
   Құбылыстан, үдерістен және нақты нысанна модельдің айырмашылығы неде?
   
3. 
   Модельдеудегі түпнұсқаның маңызы.
   
4. 
   «Үстел» нысанын содельдеуге мысал келтіріңдер.
   
5. 
   Есепті модельдеудің екі типін анықтаңдар. Мысал келтіріңдер.
   

73 бет §13 оқу. Өз қалауынша қандай да бір объектінің моделін құрастыру.