- Зат есім және оның түрлері
Сабақтың кезеңдері: Сөздердің синонимін табу: - Сөздердің синонимін табу:
- І нұсқа. ІІ нұсқа
- Ұстаз, ....... ,........... ;
- шәкірт, ......... ;
- айналасы,............. ;
- ерегіс, .......... ;
- кемшілік, .............. ;
- ымыраластыру, ......... ;
- естеріңде болсын, ........ :
- Қайраттану, ........... ;
- қозған, ......... ;
- дос, ............. ;
- шындық, .......... ;
- елшілік, .............. ;
- қозғау, ......... ;
- қуану, ........ :
Сөздердің синонимін тексеру: - Сөздердің синонимін тексеру:
- І нұсқа. ІІ нұсқа
- Ұстаз, мұғалім,оқытушы;
- шәкірт, оқушы ;
- айналасы, төңірегі ;
- ерегіс, ұрыс;
- кемшілік, қателік ;
- ымыраластыру, келістіру;
- естеріңде болсын,
- есте сақтау:
- Қайраттану,қуаттану;
- қозған, өрбіген;
- дос, жолдас ;
- шындық, ақиқат;
- елшілік, татулық ;
- қозғау, айту;
- қуану, рахаттану:
- Атсалысу еді – қызмет көрсету – принимать участие
- Сарп еттім – жұмсадым – посвящать жизнь (чему-то)
- Ақылы жеткен жері – ғылымдағы жетістігі – то, чего достиг
- Кейінгі заман берер – болашақ ұрпақ
- Белгі қалдыру – кітап жазу
- Жан-жақты – бар саласын
- Аттанарда – кетерде
Әл-Фараби Сыр бойындағы қыпшақ даласынан аттанарда алдына бір ғана мақсат қойып еді-ау. Міне,оған қазір алпыс жылдан астам уақыт өтіпті.Ондағы мақсаты-ғылым мен өнердің бар саласын меңгеру. Соларға жаңалық қосу. Сол арқылы бүкіл адам баласының ой өрісін кеңейтуге ат салысу еді. - Әл-Фараби Сыр бойындағы қыпшақ даласынан аттанарда алдына бір ғана мақсат қойып еді-ау. Міне,оған қазір алпыс жылдан астам уақыт өтіпті.Ондағы мақсаты-ғылым мен өнердің бар саласын меңгеру. Соларға жаңалық қосу. Сол арқылы бүкіл адам баласының ой өрісін кеңейтуге ат салысу еді.
- Сол мақсаты орындалды ма?
- Бар өмірімді ғылым жолында сарп еттім. “Табиғат пен адамзат” деген ғылымға қызмет еттім. Бағаны кейінгі заман берер. Ғылым жолында әркім өзінің ақылы жеткен жеріне бір белгі қалдырып кетуі керек қой.
- ІV.Мәтінмен жұмыс
- Ғылым жолында
Ережені еске түсіру - Көптік,септік,
- тәуелдік,жіктік
- жалғаулары
Сөздерді сөз құрамына талдау - Ой-өрісі,даласынан,ғалымдардың.
Тексеру. - Ой-өрісі – түбірі – зат есім, күрделі, қос сөз, жалпы, жансыз, дерексіз;
- -і – тәуелдік жалғауының ІІІ жағы.
- Даласынан-түбірі-зат есім,дара зат есім,жалпы,деректі,сы-тәуелдік жалғауының ІІІ жағы,-нан- шығыс септігінің жылғауы.
- Ғалымдардың – түбірі - зат есім, дара, жалпы, жанды, деректі;-дар – көптік жалғауы;-дың – ілік септігі.
| | | | | | | | | | - Әл-Фарабидің 1100 жылдылығы
| | | - Іргелі еңбектері түрлі ғылым салаларымен
| | | | | | - Әл-Фараби атындағы Университет
| | Көп нүктенің орнына тиісті сөз тіркестерін тауып жазыңдар. - Көп нүктенің орнына тиісті сөз тіркестерін тауып жазыңдар.
- Әл-Фараби ... аттанарда бір ғана мақсат қойды.
- Оған алпыс жылдан астам ... .
- Оның мақсаты ... бар саласын меңгеру.
- Бүкіл адам баласының ... атсалысу еді.
- Бар өмірімді ... сарп еттім.
- ... кейінгі заман берер.
- Ғылым жолында ... белгі қалдыруы керек.
Екінші ұстаз Жалғау түрлерін атаңыз? - Септік,тәуелдік,жіктік,көптік
- жалпы,жалқы,деректі,дерексіз,жанды,жансыз
- Зат есімнің мағынасына қарай түрлерін атаңыз?
- Әл Фарабидің өмір сүрген жылдары
-да,-де,-нда,-нде- - -да,-де,-нда,-нде-
- қай септіктің жалғауы.
Бағалау.
Достарыңызбен бөлісу: |