2.1-тапсырма. Римдік жазылуын Арабтық жазылуға аударыңдар:
а) LX=50+10=60; д) MDCCCXII=1812;
б) ХL=50-10=40; e) CDXXIV=424;
в) СХІ=100+10+1=40; ж) LXIV=64;
г) ІХС=100-10-1=89; з) DXXII=522.
2.2-тапсырма. Арабтық жазылуын римдік жазылуға аударыңдар:
а) 45=50-5=VL; д) 153=CLIII;
б) 55=50+5=LV; e) 679=DCLXXIX;
в) 900=1000-100=CM; ж) 1628=MDCXXVIII;
г) 154=100+50+5-1=CLIV; з) 3265=MMMCCLXV.
2.3-2.10 тапсырмаларда әр нөмірдің алғашқы екі мысалын тақтада талқылап, қалғандарын оқушыларға үйде жұмыс дәптеріне өздігімен орындауға ұсынылады.
2.3тапсырма. Позициялық жазулармен берілген сандардың өздері неге тең?
а) 6*102+7*10-1+3*100+4*10-1+1*10-2=673,41;
б) 8*102+3*10-1+5*100+6*10-1+9*10-2=835,69;
в) 5*103+6*102+1*101+2*100+6*10-1+8*10-2+7*10-3=5612,687;
г) 7*103+3*102+4*101+9*100+7*10-1+3*10-2+2*10-3=7349,732,
2.4-тапсырма. Сандарды негіз дәрежелерінің қосындысы түрінде кескіндеңдер:
а) 6739,5610=6*103+7*102+3*101+9*100+5*10-1+6*10-2;
б) 58309,27610=5*104+8*103+3*102+0*101+9*100+2*10-1+7*10-2+7*10-3;
в) 942,710=9*102+4*101+2*100+7*10-1;
г) 75,958310=7*101+5*100+9*10-1+5*10-2+8*10-3+3*10-4.
2.5-тапсырма. Сандарды негіз дәрежелерінің қосындысы түрінде өрнектеңдер:
а) 1001,0112=1*23+1*20+1*2-2+1*2-3;
б) 1,100012=1*20+1*2-1+1*2-5;
в) 0,0001012=1*2-4+1*2-6;
г) 1000,00012=1*23+1*2-4.
2.6-тапсырма. Екілік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне аударыңдар:
а) 101000112=1*27+0*26+1*25+0*24+0*23+0*22+1*21+1*20=128+32+2+1=163;
б) 110110012=27+26+24+23+20=128+64+16+8+1=217;
в) 10010012=26+23+20=64+8+1=73;
г) 11010112=26+25+23+21+20=64+32+8+2+1=107;
д) 111012=24+23+22+20=16+8+4+1=29;
е) 11101112=26+25+24+22+21+20=119.
Сегіздік санау жүйесі
2.7-тапсырма. Кестені толтырыңдар да, сандарды сегіздік санау жүйесінен ондық санау жүйесіне аударыңдар.
|
85
|
84
|
83
|
82
|
81
|
80
|
Жауабы
|
|
32768
|
4096
|
512
|
64
|
8
|
1
|
|
4654
|
|
|
4
|
6
|
5
|
4
|
2476
|
446
|
|
|
|
4
|
4
|
6
|
294
|
735
|
|
|
|
7
|
2
|
5
|
477
|
4231
|
|
|
4
|
2
|
3
|
1
|
2201
|
16531
|
|
1
|
6
|
5
|
3
|
1
|
7513
|
Он алтылық санау жүйесі
2.8-тапсырма. Оналтылық санау жүйесінен ондық санау жүйесіне аударыңдар:
а) 3Е8D16=3*163+E*162+8*161+D*160=12288+3584+128+13=16013
б) 9116=9*161+1*160=145
в) 5D116=5*162+D*161+1*160=1489
г) 4Ғ816=4*162+Ғ*161+8*160=1272
д) 2А3616=2*163+А*162+3*161+6*160=10806
Үйге тапсырма.
2.9-тапсырма. Сандардың позициялық жазылуы берілген. Сандардың өздері неге тең?
а) 9*102+4*101+2*100+8*10-1+6*10-2=942,86;
б) 1*102+5*10-1+3*100+7*10-1+8*10-2=153,78.
2.10-тапсырма. Сандарды ондық санау жүйесіне аударыңдар:
111001012=27+26+25+22+20=229
1001002=25+22=36
4668=4*82+6*81+6*80=310
15638=1*83+5*82+6*81+3*80=883
8В3А16=3*163+В*162+3*161+А*160=15162
ҒА116=Ғ*162+А*161+1*160=4001
5В9116=5*163+В*162+9*161+1*160=23953
Компьютердің арифметикалық негіздері
5 сабақ
|
Сабақ тақырыбы
|
Сандарды санаудың бір жүйесінен екінші бір жүйесіне аудару.
|
Программалық дидактикалық қамтылуы
|
Оқулық.
Жұмыс дәптері.
|
Сабақ мақсаты
|
Оқушыларды санау жүйелерімен, сандарды санаудың бір жүйесінен екінші бір жүйесіне аудару тәсілдерімен таныстыру.
|
Сабақтың типі
|
Практикум элементері бар түсіндірмелі-көрнекілікті
|
Білім мен білікке қойылатын талаптар
|
Оқушы білуі тиіс:
санау жүйелері ұғымын;
сандарды санаудың бір жүйесінен екінші бір жүйесіне аудару ережесін.
Оқушының меңгеруі тиіс білігі:
ондық бүтін сандарды екілік санау жүйесіне түрлендіруді;
ондық бөлшектерді екілік санау жүйесіне түрлендіруді;
ондық сандарды сегіздік санау жүйесіне түрлендіруді;
ондық сандарды оналтылық санау жүйесіне түрлендіруді.
|
Сандарды санаудың бір жүйесінен басқа санау жүйесіне аудару
Ондық бүтін сандарды екілік санау жүйесіне аудару
2.11-2.14-тапсырмаларда алғашқы екі мысал – міндетті түрде сыныпта орындайды, ал қалғандары – алғашқы екі мысалды тезірек орындағандар үшін қосымша тапсырма ретінде беріледі.
2.11-тапсырма. Бүтін ондық сандарды екілік санау жүйесіне аударыңдар.
652
|
:2=
|
326
|
қалдық
|
0
|
|
743
|
:2=
|
371
|
қалдық
|
1
|
326
|
:2=
|
163
|
Қалдық
|
0
|
|
371
|
:2=
|
185
|
Қалдық
|
1
|
163
|
:2=
|
81
|
Қалдық
|
1
|
|
185
|
:2=
|
93
|
Қалдық
|
1
|
81
|
:2=
|
40
|
Қалдық
|
1
|
|
92
|
:2=
|
46
|
Қалдық
|
0
|
40
|
:2=
|
20
|
Қалдық
|
0
|
|
46
|
:2=
|
23
|
Қалдық
|
0
|
20
|
:2=
|
10
|
Қалдық
|
0
|
|
23
|
:2=
|
11
|
Қалдық
|
1
|
10
|
:2=
|
5
|
Қалдық
|
0
|
|
11
|
:2=
|
5
|
қалдық
|
1
|
5
|
:2=
|
2
|
Қалдық
|
1
|
|
5
|
:2=
|
2
|
Қалдық
|
1
|
2
|
:2=
|
1
|
Қалдық
|
0
|
|
2
|
:2=
|
1
|
Қалдық
|
0
|
1
|
:2=
|
0
|
Қалдық
|
1
|
|
1
|
:2=
|
0
|
Қалдық
|
1
|
Жауабы: 65210=10100011002
|
|
Жауабы: 74310=10111001112
|
322
|
:2=
|
161
|
қалдық
|
0
|
|
576
|
:2=
|
288
|
Қалдық
|
0
|
161
|
:2=
|
80
|
Қалдық
|
1
|
|
288
|
:2=
|
144
|
Қалдық
|
0
|
80
|
:2=
|
40
|
Қалдық
|
0
|
|
144
|
:2=
|
72
|
Қалдық
|
0
|
40
|
:2=
|
20
|
Қалдық
|
0
|
|
72
|
:2=
|
36
|
Қалдық
|
0
|
20
|
:2=
|
10
|
Қалдық
|
0
|
|
36
|
:2=
|
18
|
Қалдық
|
0
|
10
|
:2=
|
5
|
Қалдық
|
0
|
|
18
|
:2=
|
9
|
Қалдық
|
0
|
5
|
:2=
|
2
|
Қалдық
|
1
|
|
9
|
:2=
|
4
|
Қалдық
|
1
|
2
|
:2=
|
1
|
Қалдық
|
0
|
|
4
|
:2=
|
2
|
Қалдық
|
0
|
1
|
:2=
|
0
|
қалдық
|
1
|
|
2
|
:2=
|
1
|
Қалдық
|
0
|
|
|
|
|
|
|
1
|
:2=
|
0
|
қалдық
|
1
|
Жауабы: 32210=1010000102
|
|
Жауабы: 57610=10010000002
|
160
|
:2=
|
80
|
қалдық
|
0
|
|
153
|
:2=
|
76
|
Қалдық
|
1
|
80
|
:2=
|
40
|
қалдық
|
0
|
|
76
|
:2=
|
38
|
Қалдық
|
0
|
40
|
:2=
|
20
|
қалдық
|
0
|
|
38
|
:2=
|
19
|
Қалдық
|
0
|
20
|
:2=
|
10
|
қалдық
|
0
|
|
19
|
:2=
|
9
|
Қалдық
|
1
|
10
|
:2=
|
5
|
қалдық
|
0
|
|
9
|
:2=
|
4
|
Қалдық
|
1
|
5
|
:2=
|
2
|
қалдық
|
1
|
|
4
|
:2=
|
2
|
Қалдық
|
0
|
2
|
:2=
|
1
|
қалдық
|
0
|
|
2
|
:2=
|
1
|
Қалдық
|
0
|
1
|
:2=
|
0
|
қалдық
|
1
|
|
1
|
:2=
|
0
|
қалдық
|
1
|
Жауабы: 16010=101000002
|
|
Жауабы: 15310=100110012
|
Достарыңызбен бөлісу: |