Сабақ мақсаты: Микроскоп құрылысын біліп, іске қосып, онымен жұмыс істеудің негізгі ережелерімен танысу

Үлкейткіш шыны арқылы өсінділерді қарап, үрмебұршақ, бидай тұқымдарының өсу ерекшелігін байқау. Алдымен, тұқым қабыршағын тамырша жарады, үрмебұршақ пен бұршақ бір тамыршамен өседі; ал бидай – екі, үш. Үрмебұршақтың, бұршақтың тұқым ұрық жатырнасынан пайда болған негізгі тамырдың дамуын, бүйір тамырдың дамуына, ад бидайда – қосымша тамырдың дамуына назар аудару. Жолы үлкен өсімдіктің тұқым жарнағының жасылдануына және тұқым жарнағынан ұрық жапырақтары дамитынына көңіл бөлу. Жақсы дамыған гипокотиль үрмебұршақтың өсіндісінде және нашар дамыған гипокотиль – бұршақ өсіндісінде, осыған байланысты бұршақ өсіндісінің гипокотилі топырақта қалып, тұқым жарнағы топырақ бетіне шығарылмайды. Жасы әртүрлі өсінділерінің тамырлардың, колептильдің сыртқы ұрық жапырағының, және алғашқы нағыз жапырағының дамуын байқау. (А 25 сурет)

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Үрмебұршақ, бұршақ, бидай ұрық мүшелерінің даму қандай тәртіпте жүреді?
   
2. 
   Үрмебұршақ, бұршақ, бидай өсінділерінің құрылысы қандай?
   
3. 
   Үрмебұршақ өсіндісі бидай өсіндісінен айырмашылығы?
   
4. 
   Өсінділердің дамуына қандай жағдай қажет?
   

1. 
   Бавтуто Г. А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений – Минск: Высшая школа, 1985 – С. 336 – 340
   
2. 
   Васильев А. Е. и др. Ботаника. Морфология и анатомия растений. – М. Просвешение, 1988 – с. 143 - 151
   

3. 
   Воронин Н. С. Руководство к лабораторным занятияи по анатомии и морфологии растений - М: Просвещение, 1981 С. 59
   

Зертханалық жұмыс №5

Тапсырма:

1. 
   Тамыр гербарийлерін, үрмебұршақ, бұршақ, бидай, сұлы өсінділерінің тамырларын, үй өсімдіктерінің тамыр жүйелерін пайдаланып, тамыр жүйелерімен танысу
   
2. 
   Әр түрлі тамыр жүйелерінің суретін салып, белгілер қою.
   
3. 
   Тамыр жүйелерінің морфологиялық формаларын қарау.
   
4. 
   Бидай өсіндісінің тамыр ұшынан препарат жасап, микроскоптың кіші үлкейткішпен қарау. Тамыр аймағын, бөліну, созылу, өткізгіш аймақтарын табу (тұрақты микропрепараттары қолдануға болады).
   

Жас үй өсімдіктің, үрмебұршақ, бұршақ, бидай, сұлы өсінділерінің, гербарияланған өсімдік тамырларын байқау. Тамыр жүйесі негізгі тамыр болып саналатын өсімдіктерді жеке, қосымша тамыр және аралас тамыр жүйелі бар өсімдіктерді жеке бөліп қою.

Тамыр жүйесінің түрлерін суретке салу, негізгі тамырды, қосымша, бүйір тамырларды белгілеу (А 26 сурет).

Тамыр жүйелерінің морфологиялық формаларын қарастыру – конус, цилиндр, шалқан, жіпше тәрізді формаларын қарастыру.

Бидай өсіндісінің тамыр ұшынының препаратын дайындау үшін бидай өсіндісінің тамырларының біреуін алып, тамыр ұшынан 1,5 см ұзындық кесіп алып, зат шынысын тамызылған суға қойып сыртын жұқа шынымен жабу керек. Микроскоптың кіші үлкейткішімен қарау. Тамыр ұшындағы тамыр аймағын, алғашқы меристемасынын жұқа қабырғалы паренхиманын, жасушалардан тұратын бөліну аймағын, кейін созылу аймағын табу. Тамыр ұшынан 2 – 3 мм қашықтықта сору аймағын, немесе ұзындығы бірнеше мм – ге жететін тамыр түгінің аймағын табу. (А 27 сурет) Сіңіру аймағынан жоғары орналасқан өткізу аймағына назар аудару. Ол тамыр мойынына дейні жалғасады.

Өзін - өзі тексеру сұрақтары:

1. 
   Негізгі тамыр неден пайда болады?
   
2. 
   Бүйір және қосымша тамырлардың дамуы қандай?
   
3. 
   Дамуы бойынша тамыр жүйесі қандай болады?
   
4. 
   Тамыр формалары белгілі?
   
5. 
   Тамырдың қандай аймақтары бар, олардың құрылысы қандай?
   
6. 
   Аймақтың әрбіреуі қандай қызмет атқарады?
   

1.Бавтуто Г. А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений – Минск: Высшая школа, 1985, с. 100 – 108

2. Воронин Н. С. Руководство к лабораторным занятияи по анатомии и морфологии растений - М: Просвещение, 1981 с. 66 – 69
Тақырып: Герман құртқашашының тамырының алғашқы анатомиялық құрылысы.

Жұмыс мақсаты: Герман құртқашаш үлгісінде дара жарнақты өсімдіктердің алғашқы анатомиялық тамыр құрылысымыен танысу.

Құрал – жабдықтар: микроскоп, герман құртқашашының көлденең тамыр кесіндісінің тұрақты микропрепараттары; кестеле

Тапсырма:

1. 
   Герман құртқашашының көлденең тамыр кесіндісінің микропрепаратында алғашқы анатомиялық тамыр ққұрылысын қарастыру.
   
2. 
   Қарастырылған тамырдың суретін салу және оның ұлпаларын белгілеп қою.
   

Микроскоптың зат үстелшесіне тұрақты препаратты қою. Көлденең тамыр кесіндісін кіші үлкейткішпен ұқыпты қарау (А 28 сурет). Сыртқы қабат – экзотермадан, ортаңғы қабат - мезодермадан (негізі паренхима), және кші қабат – эндоднрмадан тұратын жуан қабыққа назар аудару. Перициклмен қапталған ортаңғы цилиндр табу. Орталық цилиндрдің ішінде радиалдың өткізу түтікшелер орналасқан. Ортасында орналасқан үлкен көп сәулелі түтіктермен, ал сыртында кішкентай түтіктер бар. Ксилеманың алдында флоэма аймағы орналасқан, жоқ.

Құртқашаштың сыртында эпиблемамен жабылғанына назар аудару. Эпиблеманың қалың қабықшасы бар тығыз орналасқан паренхималық жасушаларынан тұратын 2 – 4 қабатты экзодерма орналасқан. Сирек орналасқан жасушалар мен көптеген жасушааралықтардан тұратын, қабық паренхимасы ортаңғы қабат. Құртқашашта алғашқы бірінші қабықтан 2 – ші құрылысқа өтетін ішкі бөлігін табу. Эндодерманың ішкі қабырғаларының субериннің жиналатына көз жеткізу. Бұндай жасушалар өткізбейтін болады. Сондықтан су мен коректі заттар өткізгіш жасушалар арқылы өтеді. Өткізгіш жасушаларын табу. Микроскоптың үлкен үлкейткіштермен тамырдың жеке аймақтарын ұқыпты қарау. Тамыр бөлігін сектор ретінде суретке салып, оның ұлпаларын белгілеу.
Өзін - өзі тексеруге арнлаған сұрақтары:

1. 
   Герман құртқашашының тамыр құрылысын неліктен алғашқы дейді?
   
2. 
   Алғашқы қабық қандай ұлпалардан тұрады және оның құрылысы қандай?
   
3. 
   Тамырдың орталық цилиндр қайда орналасқан және құрылысы қандай?
   
4. 
   Су топырақтан тамыр жүйесіне қалай өтеді?
   
5. 
   Құртқашатың өткізгіш түтікшесінің құрылысы
   
6. 
   Периуиклдің қызметі қандай?
   

1. 
   Бавтуто Г. А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений – Минск: Высшая школа, 1985, с. 111 – 115
   
2. 
   Хржановский В. Г., Пономаренко С. Ф. Практикум по курсу обшей ботаники – М. Высшая школа, 1979 - с. 80 – 82
   

Тапсырма:

1. 
   Жас асқабақ тамырынң көлденең кесіндісінің тұрақты препаратын қарау және камбийдің бастауымен танысу. Суретін салып, белгілерін қою.
   
2. 
   Асқабақ тамырының өткізу аймағының көлденең кесіндісінен препарат жасау немесе дайын препарат соңғы құрылысын білу, суретін салып, белгілерін қою.
   

Асқабақ тамырынң соңғы құрылысын қарастыру үшін, тамырдың көлденең жұқа кесіндісін жасчап, микроскоп астында қарау немесе тұрақты микропрепаратпен пайдалануға болады. Кіші үлкейткіш арқылы тамыр ортасындағы төрт сәулелі алғашқы ксилеманы табу. Алғашқы ксилеманың сәулелерінен радиалды (жүрек тәрізді) сәулелер басталады, бұлар жұқа қабырғалы паренхимадан тұрады. Радиалдық сәулелер арасында ашық коллатералдық жұптар жасайтын, үлкен түтіктері және жасушаларының сүректі паренхимасы бар соңғы ксилема бөліктері көрінеде. Соңғы ксилема мен соңғы флоэма арасында соңғы ксилема мен соңғы флоэма қабаттарын өндіретін тор ретінде камбий дамиды. Камбий сыртына қарай орналасқан ұлпалардан тұратын негізгі қабыққа мән беру. Бұл – флоэма, негізгі паренхима, феллодерма, тозды камбий сияқты ұлпалар. Тамырдың көлденең кесіндісінің құрылысын суретке салып, барлық ұлпаларды белгілеу.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Алғашқы тамырдың соңғы тамырдың құрылысының анатомиялық ерекшеліктері неде?
   
2. 
   Камбийден қандай ұлпалар пайда болады?
   
3. 
   Соңғы құрылыста тамыр қандай ұлпалардан тұрады?
   

1. 
   Бавтуто Г. А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений – Минск: Высшая школа, 1985, с. 119– 121
   
2. 
   Хржановский В. Г., Пономаренко С. Ф. Практикум по курсу обшей ботаники – М. Высшая школа, 1979 - с. 82 –
   

Зертханалық жұмыс №6

Тапсырма:

1. 
   Сүректі, шөптесін, үй өсімдіктерінің үлгісінде өркеннің морфологиялық бөліктерін қарастырып, метамерлерді, ұзын, қысқа өркендерді белгілеу. Өркеннің морфологиялық құрылысын суретке салу.
   
2. 
   Бүршіктің ішкі және сыртқы құрылысын білу. Вегетативтік және генеративтік бүршіктің көлденең кесіндісінің суретін салып, бөліктерін белгілеу.
   
3. 
   Өркенде жапырақ орналасу түрлерімен танысу. Өркендегі бүршік сақиналарын көру. Бұтақтар жасын белгілеп, ағаштың бір жылғы өркеннің шекараларын белгілеу.
   
4. 
   Бұтақтану түрлерін, плаун, серігүл, қайың, терек өсімдіктерінің өркен жүйелерінің пайда болуын қарастыру схемалық түрде өркеннің бұтақтануын суретке салу.
   
5. 
   Астық тұқымдастарының түптену буынның ерекшеліктерімен танысу. Түптену буынның суретін салып, белгіле
   

Әр түрлі өсімдктердің өркендерін ұқыпты қарап, сүректі және шөптесін өркендерге назар аудару, буындапр мен буынаралықтарды табу, өркендер метамерлерін бөліп қою, ұзарған және төбе бүршіктерді табу (А 31 сурет). Өркеннің морфологиялық құрылысын суретке салу.

Сүректі өркендердің бүршік түсін, пішінің, формасын байқау. Вегетативтік және генеративті бүршік арқылы көлденең кесінді жасау. Қабыршақ, гүл шоғырының ұрығын, жапырақ ұрығын белгілеп қою (А 23 сурет). Бүршіктің вегетативтік , генеративтік көлденең кесіндісінің суретін салу.

Өркендегі жапырақ орналасуын қарау. Жапырақтың супртивтік, мутотивтік, спиралдық орналасуын табу. Бүршік сақиналарын белгідеу, қара теректің бұтақ жасын анықтап, жылдық өркеннің шекарасын көрсету.

Дихотомиялы жалған дихотомиялы , моноподилі, симподилі өркеннің бұтақтану тәсіліне назар аудару. Ол топырақ бетінде түптену буынында болады (а 34 сурет). Жатаған бидайық, қоңырбас, арпабас, бетеге сияқты өсімдіктердің түптену буының тауып, қарастыру.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Өркен дегеніміз не?
   
2. 
   Буын және буынаралывқ деген не?
   
3. 
   Метамер. Құрамына өркеннің қанадй бөліктері кіреді?
   
4. 
   Қысқарған, ұзарған өркен деп қандай өркендерді айтамыз?
   
5. 
   Сүректі өсімдіктер шөптесін өсімдіктерден айырмашылығы.
   
6. 
   Бүршік орналасу, пайда болу, қорғану бойынша қалай класификацияланады?
   
7. 
   Бүршік сақинасы қалай пайда болады?
   
8. 
   Дихотомиялы бұтақтану жалған дихотомиялыдан және моноподилі бұтақтану симподиліден айырмашылығы?
   
9. 
   Қандай бұтақтану прогрессивтік деп аталады және неге?
   

1.Бавтуто Г. А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений – Минск: Высшая школа, 1985, с. 140 – 156

2.Хржановский В. Г., Пономаренко С. Ф. Практикум по курсу обшей ботаники – М. Высшая школа, 1979 - с. 85 – 88
Тақырып:Жапырақ морфологиясы мен анатомиясы

Жұмыс мақсаты: әр түрлі өсімдік жапырақтарының морфологиялық анатомиялық ерекшеліктерін білу. Мектепте көрсету үшін жапырақтың көлденең кесіндісінің препараттарын жасауға үйрену.

Құрал - жабдықтар: өсімдіктері, қабыршақты емен (quercus robur), қара терек (populus nigra), қайың (betula pendula), ағаш қарағай (caragana arborescens), кәдімгі серігүл (syringe vulgaris), итмұрын (rosa cinnamomea), тырсық селеу (stipa sareptana), жатаған беде (trifolium repens), және т.б. түрлң өсімдіктердің гербарлық үлгісіндегі жапырақтың түрлері, Жапон шайшөп (camelia japonica), герман құртқашаш (iris germanica), кәдімгі қарағай (pinus silvestris), сияқты өсімдіктердің жапырақтарының көлденең кесінділерінің микропрепараттары, микроскоптар, кесетелер, ұстара, су бар ыдыс, зат және жабынды шынылар; картоп үзінділері, инелер.

Тапсырма:

1. 
   Әр түрлі өсімдіктердің және үй өсімдіктердің гербарийлерін қарастыру. Олардың арасынан қабыршақтысын, отырықшысын табу, жапырақ серігі бар жапырақтарды табу. Мысалдарды суретке салып аттарын жазу.
   
2. 
   Жапырақтың жүйкеленуін қарастыру. Доға тәрізді, тор тәрізді, параллель саусақты – салалы, аша тәрізді жүйкелердің суретін салу.
   
3. 
   Жапырақ пластинкаларының бөленген формаларын және жапырақ пластинкалар шетінің кесінділерін, өсімдіктірінің жапырақ формаларын қарастыру.
   
4. 
   Жай және күрделі жапырақтарды табу. Күрделі жапырақтар ішінен саусақты – салалы, пар қауырсынды, пар емес қауырсынды жапырақтарды бөліп көрсету. Күрделі және жай жапырақ мысалдарын суретке салу.
   
5. 
   Әдемі фикустың жапырақ пластинкасының көлденең жұқа кесіндісін жасау немесе басқа екі бөлікті өсімдікті қарастыруға болады.
   

6. 
   Шайшөп, құртқашаш, қарағай қышасының көлденең кесіндісінің тұрақты микропрепараттарын қарастырып, жапырақтардың анатомиялық құрылысымен танысу. Әрбір өкілдің жапырақ микроскопиялық құрылысының суретін салып, барлық ұлпаларды қою.
   

Гербариялық материалды және үй өсімдіктердің жапырақтарың морфологиялық құрылысын қарастыру.

Егілетін бұршақ жапырақ сағағының қасында дамитын үлкен гүлсеріктерге назар аудару.

Сағақты, отырықшы жапырақтары бар өсімдіктерді жеке бағанға бөліп қою (А 35 сурет).

Үй өсімдіктердің арасынан торлы (қауырсынды), доға тәрізді және параллель жапырақ жүйкеленуін табу. Гербарий үлгісіндегі қос алақанды гингконың жапырақ жүйкеленуін ұқыпты қарау.

Гербарий үлгісіндегі мүшелену бойынша жапырақ пластинкаларын (алақанды, қауырсын алақанды, сүзгілі, көп қауырсын сүзгілі және т.б.) жапырақ пластинкасының шетінің кесілуі бойынша (аралы, қосаралы, тістелі, дөңес, ойықты), жапырақ пластинка формасы бойынша (сызықты, ланцетник тәрізді, ромб тәрізді, бүйрек тәрізді, кері жұмыртқа тәрізді, қалқанша тәрізді, жүрек тәрізді және т.б.) (А. 36-сурет). Жапырақтың морфологиялық анализін жасау.

Фикус немесе басқа үй өсімдігінің жапырағын картоптың екі кесек арасына қойып, ұстара арқылы көлденең кескін жасау. Кесілген кесіндіні су тамызылған зат шынысына қою. Алдымен микроскоптың кіші үлкейткішімен, кейін үлкенімен қарау. Төменгі және үстіңгі эпидерманы, саңылауларды, бағаналы және борпылдақ паренхиманы, склеренхиманы және т.б. ұлпаларды табу. (А. 37-сурет).

Шайшөп, қылқанды қарағай өсімдіктер жапырақтарының көлденең кесінділерінің тұрақты микропрепараттарда анатомиялық құрылыстың айырмашылығы мен ұқсастығын табу.

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Өсімдік жапырағының рөлі қандай және жапырақтың негізгі функциясы қандай?
   
2. 
   Қалаларды және адамдар жүретін басқа да жерлерде көгалдандыру процесінің мәні неде?
   
3. 
   Жапырақтардың морфологиялық құрыласы қандай? Неліктен жапырақта морфологиялық ерекшеліктерінің әр түрлілігі болады? Бұл немен байланысты?
   
4. 
   эпидерманың микроскопиялық құрылысын пайдаланып, жапырақтың төменгі және жоғарғы жақтарын білу.
   
5. 
   Бағаналы, борпылдақ, бүктемелі мезофиллдер бір-бірінің айырмашылығы неде?
   
6. 
   Жапырақтың анатомиялық құрылысында жүйкелену деген не?
   

1. 
   Бавтуто Г.А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений - Минск: Высшая школа, 1985г. – с. 218-252
   
2. 
   Васильев А.Е. и др. Ботаника. Морфология и анатомия растений. – М.: Просвещение, 1988г. – с. 199-228
   
3. 
   Воронин Н. С. Руководство к лабораторным занятияи по анатомии и морфологии растений - М: Просвещение, 1981 с. 110-118
   

Тақырып: Сүректі өсімдіктердің сабағының анатомиялық құрылысы

Кәдімгі қарағай (Pinus silvestris) және жүректі жөке ағашының (Tilia cordata) сабағының үлгісінде жалаңаш тұқымды, қосжарнақты жабық тұқымды сүректі өсімдік сағағымен танысу.

3-4 жылғы қарағай (Pinus silvestris) және жөке ағашының (Tilia cordata) сабақтары, микроскоп, зат және жабынды шынылар, ұстара, инелер, суы бар ыдыс, пипетка, қарағай және жөке ағашының сабақ көлденең кесіндісінің тұрақты микропрепараттары; көпжылғы кәдімгі қарағай (Pinus silvestris), қайың (Betula pendula), қара терек (Populus nigra) ағаштар діңдерінің кесінділері: кестелер, йодтық йод ерітіндісі.

Тапсырма:

1. 
   Терек, қайың, қарағайдың көпжылдық діңдерін қарастыру.
   
2. 
   Қабықшаны, қабықты, флоэма, камбий, ксилема, өзекті табу.
   
3. 
   Жүректі жөке ағашы мен кәдімгі қарағай сабағының көлденең кесіндісін жасау (тұрақты микропрепараттарды пайдалануға болады). Сабақтың анатомиялық құрылысын қарап, суретін салу.
   

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Көпжылдық діңдерінің көлденең кесінділерінде ағаш жолын анықтауға болады?
   
2. 
   Жалаңаш тұқымды өсімдіктердің сүректі жабық тұқымды өсімдіктердің сабақ құрылысының айырмашылығы неде?
   
3. 
   Алғашқы және соңғы жабындық қабыққа қандай гистологиялық элементтер енеді?
   
4. 
   Шелқабық ядролық сүректен айырмашылығы неде?
   
5. 
   Өзекті сәлелердің құрылысы мен мәне қандай?
   

1. 
   Бавтуто Г.А. Лабораторный практикум по анатомии и морфологии растений - Минск: Высшая школа, 1985г. – с. 192-209
   
2. 
   Воронин Н. С. Руководство к лабораторным занятияи по анатомии и морфологии растений - М: Просвещение, 1981 с. 101-110
   

Тақырып:Шөптесін қосжарнақты өсімдік сабағының анатомиялық құрылысы (2 сағат)

Күнбағыс, зығыр, құсықшөп үлгісіндегі шөптесін өсімдік сабағының анатомиялық құрылысымен танысу.

Тіркелген кәдімгі зығыр сабағы (Linum usi tatissimum), бір жылғы күнбағыс сабағы (Helianthuc), шырмауық құсықшөп сабағының (Aristolochia clematitis) көлденең кесінділері немесе тұрақты препараттар, су, пипетка, ұстара, шикі картоп кесектері, Петри ыдысы, зат және жабынды шынылар, микроскоп кесте.

Тапсырма:

1. 
   Зығыр сабағының көлденең кесіндісінен препарат жасап, оның шоқты емес құрылысын қарастыру.
   
2. 
   Күнбағыс сабағының көлденең кесіндісінен препарат жасап, оның өтпелі құрылысымен танысу.
   
3. 
   Құсықшөп сабағының көлденең кесіндісінен препарат жасап, оның шоқты құрылысымен танысу.
   
4. 
   Қарастырылған сабақ құрылысының типтерін суретке салып, ұлпаларының белгілерін қою.
   

Буынаралық жерінде зығыр сабағының кесегін алып, оны екі шикі картоп арасын қатып, ұстара арқылы көлденең кескін жасау. Ең жұқа кескінді су тамызылған зат шынысына қою. Алынған препаратты, алдымен кіші үлкейткішпен, кейін үлкен үлкейткішпен қарау. Сырты катикуламен жабылған эпидерма жасушаларын, алғашқы қабық аймағын, алғашқы қабықтың ішкі қабатын – эндодерманы, тін талшықтарын, флоэма, камбий, соңғы ксилема, алғашқы ксилема, өзекті сәулелер, өзек паренхимасы, ішкі қуысты табу (А. 40-сурет). Ксилема мен флоэманың күрделі қабаттарына және олардың шоқты емес құрылысына назар аудару. Зығыр сабағының көлденең кесіндісінің тұрақты препаратын пайдалануға болады; суретін салып, белгілеп қою.

Күнбағыстың буынаралық жері мен сабағының көлденең кесіндісін екі шикі картоп арасына қою. Кіші үлкейткішпен, кейін үлкен үлкейткішпен қарау. Көп клеткалы түктері бар эпидерманы, сабақ ішіне ығысатын алғашқы қабықтың бар болуына көз жеткізу. Оның құрамына механикалық ұлпа – колленхима жатады. Колленхима астында, алғашқы қабықтың паренхима қабаты, одан кейін эндодерма. Алғашқы қабаттан кейін орталық цилиндрдің болуына және өткізгіш шоқтар бір қатарға орналасатынына назар аудару. Барлық шоқтар аралық шоқ камбийдің ұсақ клеткалы бұйра сызықпен байланысқан (А. 41-сурет). Одан жаңа өткізгіш ашық коллотералды шоқтар пайда болады. Сабақ ортасындағы белгілі өзекті көрсету. Күнбағыс сабағының көлденең кесіндісін суретке салу.

Құсықшөп сабағының анатомиялық құрылысын тұрақты препаратқа қарастырған жөн. Алдымен микроскоптың кіші үлкейткішімен қарау. Эпидерма орталық цилиндр, алғашқы қабықты анықтау. Кейін ұлпаларын үлкен үлкейткішпен қарау. Эпидерма астындағы колленхиманы, қабық паренхимасын, эпидерманы, буынаралық, өзекті сәулелерді, өзек паренхимасынтабу. (А. 42-сурет). Суретін салып, белгілерін қою.

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. 
   Шөптесін өсімдіктердің сүректі өсімдіктерден айырмашылығы неде?
   
2. 
   Сабақ пен тамыр құрылысының айырмашылығы мен ұқсастығы неде?
   
3. 
   Прокамбийден алғашқы ұлпалар қалай пайда болады?
   
4. 
   
   
   
   жүктеу 427,5 Kb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: