Жаңа сабақ ты түсіндіру
|
20 мин.
|
Бұл электр сигналының кернеуін, тогын және қуатын күшейтуге арналған құрылғылар. Қарапайым күшейткіш-транзисторға негізделген тізбек. Күшейткіштерді пайдалану, әдетте, электронды құрылғыларға кіретін электрлік сигналдардың (кернеулер мен токтар) амплитудасы аз болғандықтан және оларды одан әрі пайдалану үшін жеткілікті (түрлендіру, беру, жүктемені беру) қажетті мәнге дейін арттыру қажеттілігі туындайды. - Сур.5.25 күшейткіштің жұмысына қажетті құрылғылар ұсынылған.
Күшейткіштің жүктемесінде шығарылатын қуат оның қуат көзінің түрлендірілген қуаты болып табылады және кіріс сигналы оны басқарады. Күшейткіштер тұрақты ток көздерімен қоректенеді. Әдетте күшейткіш бірнеше күшейту сатыларынан тұрады (сурет.5.26). Негізінен сигнал кернеуін күшейтуге арналған алғашқы күшейту сатылары алдын-ала деп аталады. Олардың тізбегі кіріс көзінің түрімен анықталады. Сигналдың қуатын күшейту үшін қызмет ететін Каскад терминалды немесе шығыс деп аталады. Олардың схемасы жүктеме түрімен анықталады. Сондай-ақ күшейткіштің құрамына қажетті күшейту коэффициентін алуға және (немесе) күшейтілетін сигналдың қажетті сипаттамаларын қалыптастыруға арналған аралық каскадтар кіруі мүмкін.
Күшейткіштердің жіктелуі:
1) күшейтілген параметрге байланысты кернеу, ток, қуат күшейткіштері;
2) күшейтілетін сигналдардың түрі бойынша: • гармоникалық (үздіксіз) сигналдарды күшейткіштер; • импульстік күшейткіштер (сандық күшейткіштер).
3) күшейтілетін жиіліктер жолағы бойынша: • тұрақты ток күшейткіштері; • айнымалы ток күшейткіштері • төмен жиілікті, жоғары, ультра жоғары және т. б.
4) жиілік сипаттамасының сипаты бойынша: • резонанстық (тар жиілік диапазонындағы сигналдарды күшейтеді); • жолақ (белгілі бір жиілік диапазонын күшейтеді); • кең жолақты (барлық жиілік диапазонын күшейтеді).
5) күшейткіш элементтердің типі бойынша: • арналған электр вакуум шамдарына; • жартылай өткізгіш аспаптарда; • интегралды схемаларда. Күшейткішті таңдағанда күшейткіш параметрлерінен шығады: • Ватамен өлшенген шығыс қуаты. Шығу қуаты күшейткіштің мақсатына байланысты әр түрлі болады, мысалы, дыбыстық күшейткіштерде - құлаққаптағы милливаттан бастап аудио жүйелердегі ондаған және жүздеген Ваттқа дейін. • Герцпен өлшенетін жиілік диапазоны. Мысалы, бірдей дыбыстық күшейткіш, әдетте, 20-20 000 Гц жиілік диапазонында, теледидар
сигналының күшейткіші (Сурет + Дыбыс) – 20 Гц – 10 МГц және одан жоғары жиілікте күшейтуді қамтамасыз етуі керек. • Сызықтық емес бұрмаланулар %пайызымен өлшенеді. Күшейтілген сигнал пішінінің бұрмалануын сипаттаңыз. Әдетте бұл параметр неғұрлым аз болса, соғұрлым жақсы болады. • Пәк (пайдалы әсер коэффициенті), %пайызымен өлшенеді. Жүктеме кезінде қуат беру үшін қуат көзі энергиясының қанша бөлігі жұмсалғанын көрсетеді. Факт мынада: қуат көзінің бір бөлігі пайдасыз жұмсалады, көбінесе бұл жылу шығыны – токтың ағуы әрдайым материалды қыздырады. Бұл параметр әсіресе автономды қуаты бар құрылғылар үшін өте маңызды (батареялар мен батареялардан).
|
Баяндау,
лекция оқу
|
Тыңдау, түсінбеген сұрақтарды талдау
|
Үй тапсырмасының берілуі
|
2мин.
|
Сұрақ жауаптар:
1. Тапсырма:
1.Күшейткіш қандай құрылғы?
2.Күшейткіштерді қандай мақсатта пайдаланады?
3.Күшейткіштердің түрлері
|
|
Дәптермен жұмыс, сұрақ-жауап
|