С т а н р е с п у б л и ка г к г м Х л у л а т и э н е ъ1лы м м ™ с т р л п бұзаубақова К. Ж. Ойлайық та ойнайық Тараз 2003

жүктеу 9,25 Mb. Pdf просмотр бет 163/181 Дата 14.04.2022 өлшемі 9,25 Mb. #38132

ТЫЙЫМ СӨЗДЕРДІҢ МӘНІ Соңғы  кезде  бала  тәрбиесінде  халық  педагогикасын  қолдану  қолға  алынып,  кең  етек  жаюда.  ІПынында  да  ата-  бабаларымыз  кейінгі  үрпақты  нақыл  сөздері  мен  өсиеттері  арқылы -  ақ тәрбиелеп, жол сілтей білген. Ол кезде балалар үйі  мен  қариялар  үйі  мүлдем  болмаса  да,  тастанды  бала  мен  қараусыз  қалған  әке-шеше  кездеспейтін.  'Гәрбиенің  сыншысы  да,  бағалаушысы  да  халық  қой.  Үл  мен  қыз  үлкендердің  көңілінен  шығып,  тәрбиелі,  көргенді  бала  атануға  талпынды.  Ата-анасын  үятқа  қалдырмады.  Жастардың  ерсі  кылықтары  мен  әрекеттерін  үлкендер  тыйып  тастап  отырған.  Мысалы:  “беліңді  таянба”,  “қолыңды  сілкіме”,  “адамға  қарап  керілме”  деген  сияқты  сөздер  соның  айғағы.  “Неге?”  деген  сүраққа  “жаман болады” деп жауап берген,  әрине, “жаман боладының”  ар  жағында  жарасымсыз  әрекетгердің  бар  екенін  әркім  өз  түсінігінше  жорамалдап,  қорытынды  шығарған.  Қазіргі  халық  педагогикасы  қайта  қолға  алынып  отырған  кезевде  мектептердегі  тәрбие  сағаттарында  осындай  тыйым  сөздердің  мәнін  оқушыларға  түсіндіру  арқылы  оларды  инабаттылықка,  жарасымды  қимылға,  үлкеннің  тілін  алуға,  сыпайылыққа  баулуымызға әбден болады. “Жақсы сөз -  жарым ырыс” демекші, жақсы іс-әрекет пен  кимыл  да  жаксылықтың  нышаны.  Сондықтан  жақсы  сөздерді  айтумен  қатар  сыпайылыққа,  жарасымды  мінез-қүлық  пен  іс-  әрекеттерге  қалыптастыру  -  әрбір  ата-ана  мен  мүғалімнің  міндеті.  Баланьщ  ерсі  әрекетіне  тыйым  сала  отырып,  оның  себебін  түсіндіру  сол  қылықты  екінші  қайталамауына,  саналы  түрде  жарасымды  әрекетке  қалыптасуына  әкеледі.  Ал  керсініше  болғанда  бала  оның  мағынасын  түсінбеіеядіктен,  үмытып  кетуі  немесе елемеуі де мүмкін. Ол үшін бүл сөздердің  мән-мағынасына өзіміз үңіліп көргеніміз жөн. Олай  болса,  тыйым  салынған  әрекеттер  мен  қылықтардың себебімен танысып көрейік. жүктеу 9,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз