С.Қ. Малыбаев, Н. А. Данияров, А. Ж. Қарсақова

 
 
мұндағы 30 – айдағы күндер саны; 
п
q
- барлық локомотивтағы құмдардың тәуліктік шығыны, кг; 
γ
 - құм  үймесінің  тығыздығы,  құрғақ 1400-1600, дымқыл  үшін 1900- 2100 
кг/м
3
; 
k
- 
қордағы  дымқыл  құмды  толтырмағандағы  қойманың  жұмысының 
ұзақтығы.  
Ашық қоймадағы дымқыл құмның:  
   
 
 
,
2
h
V
S
=
        м
2
,  
 
 
 
 
(3.13) 
мұндағы 
V- 
қоймадағы құмның көлемі, м
3
; 
h-
құм қабатының биіктігі рельстің басымен теңестіргендегі, 3 м кем емес. 
Қоймадағы  дымқыл  құмды  мүмкіндігінше  құм  кептіретін    пешке 
жақындатып орналастыру керек. Керек-жарақ жабдықтар бөліміндегі құрғақ 
құмдардың тәуліктік шығыны келесі формуламен анықталады: 
 
 
 
 
 
),
(
р
н
п
N
q
q
Σ
=
     м
3
 , 
 
 
 
(3.14) 
мұндағы 
-  тасу  немесе  карьерлі  жұмыстар  айланы  орындау  кезіндегі 
берілген сериялы локомотивтегі құрғақ құмның тәуліктің шығыны, м
3
; 
н
q
Np 
– сол сериядағы локомотивтер саны. 
Құмдарды  арнайы    пештерде  кептіреді. 1м
3
  дейінгі  құмның  тәуліктік 
шығынында  қарапайым  плита  түрінде  пеш  ұсынылады,  ал 4 м
3
  дейінгі 
шығында өнімділігі 0,3 м/сағ шахталық кептірулер қолданылады, 4-тен 7 м
3
 
дейінгі  шығын  кезінде  өнімділігі 0,5м/сағ  барабанды  түрлі  пеш 
пайдаланылады,  ал 7 м
3 
үлкен  шығын  кезінде  сондай  түрлі  өнімділігі  үлкен 
пештер қолданады.   
 
 
 
 
                                                                   73
                            

 
 
 
 
 
 3.1сурет -
 
Жанармай, май және суды тарату үшін құрылғылар:
  
 
1- пайдаланылған майды ағызу үшін тіреуіш; 
2 - май құю үшін жанармай  бағанасы 
3 - тазартылған су құю үшін бағана;  
4 -  бір түрдегі салқындатылған суды тазарту үшін бағана;  
5 - бір түрдегі майды құю үшін бағана 
6 - басқа түрдегі майларды құю үшін бағана;  
7 – басқа түрдегі салқындатылған суды тарату үшін бағана;  
Құмды  кептіру  мекемесі  жоспармен  6Ч6  м  өлшемінде  өзі  жеке 
орналасуы немесе мекеменің бір блогында тарату майларында немесе керек-
                                                                   74
                            

 
 
жарақ жабдықтау бөліміндерінде және техникалық қызмет көрсету. 7 м/тәул 
жоғары құм шығынында барабанды түрлі пеш қолданылады (3,2 сурет). 
 
 3.2 сурет - Барабан түрлі  құмды кептіретін  құрылғы, өнімділігі 20 м
: 
сут
/
3
 
1-  елеуді жинау үшін конвейер; 2-түтін соратын құрылғы; 
3-тарелкалы жазушы; 4-үрлеу құрылғысы; 5-барабанды кептіру D=800 м. 
 
Құмды  кетіру  қондырғылары  орнатылған  сағаттық  өнімділікті  келесі 
формуламен анықталады:  
 
 
 
 
,
сут
п
ч
t
q
m
=
   кг/сағ, 
 
 
 
 
(3.15)
 
 
мұндағы 
- барлық локомотивтердегі құрғақ құмның тәуліктік шығыны, 
кг; 
п
q
сут
t
- тәулік ішіндегі құм кептіру жұмысының ұзақтығын орнату, сағ. 
 
3.6 Вагон шаруашылығының жалпы сипаттамасыжәне оның негізгі 
міндеттері  
 
Вагон  шаруашылығының  негізгі  міндеттеріне  жататындар:  пойыздар 
қозғалысының қауіпсіздігін қаматамасыз ету және оны өңдеу, вагон паркінің 
жұмыс  қабілетін  және  контейнерлердің,  жүк  және  жолаушылар 
                                                                   75
                            

 
 
вагондарының  құрылысының  жүйесінжетілдіру,  ғылымның  жетістігн 
пайдалану  жолымен  вагон  шаруашылығының  техникалық  прогресін 
жеделдету,  жаңа  техниканы  енгізу  және  рационалды  пайдалану  бойынша 
тәжірибе  беру  және  жөңдеу  базасын  дамыту,  шаруашылықты    іске  асыру 
және  дамытудың  перспективті  жоспарын  құру;  құрылыстағы  өндіріс  үшін 
тапсырысты  өңдеу  және  вагондарға  жаңа  құрылысты  орнату;  материалдық 
шығындардың  нормасын  орнату  және  жөңдеу  құнын  төмендету  және  вагон 
өнеркәсібіндегі шаруашылық есептерін бекіту.  
Вагондық  депо 
саласына  байланысты  кезеңдік  депо  және  жүктік, 
жолаушылық,  рефрижираторлық  вагондарды  жөңдеуге  ағытады,  сонымен 
қатар,  контейнерлерді,  доңғалақ  жұптарын,  автоцептік  құрылғыларды, 
автотежегіштерді  және  басқа  да  вагон  тораптарын,  қосымша  бөліктерді 
дайындауды  орындайды.  Депода  жүк  пойыздарының  жөңдеу  үшін 
қарапайым арнайыландырылған бір түрлі вагондарды жөңдеу және массалық 
тиеп  немесе  түсіру  бөлімдеріне  орналастырады,  стансада  бос  вагондарды 
тасымалдауға  дайындау,  сұрыптау  және  ірі  телімдерде  орындалады. 
Жолаушы вагондардың депосы үшін вагондар ірі қалыптастыру бөлімдерінде 
және  жолаушылар  құрамы  айналымында  орналастырады.  Вагон  депосында 
келесі  қарапайым  өндірістік  телімдер  кіреді:  вагондық  жинақ,  қосымша 
дайындау-жөңдеу телімдері және бөлімдері.  
Вагонды  дайындау  бөлімдері
  тасымалдауға  ағымдағы  жөңдеу  және 
вагондарды  жүк  тасымалдауға  дайындау,  вагондардың  ақаулықтарына 
байланысты тасымалдаулар кідіріледі.  
Техникалық  қызмет  көрсету
    бөлімі  ағымдағы  қызметті  және  белгілі 
бір  стансада  вагондарды  жөңдеу  өндіреді,  олар  тексеру  үшін  бағытталған 
және пойыз вагондарының келуі және ақаулықтарды жою 
Техникалық  қызмет  көрсету  бөлімін  бақылау
 – қауіп  төндіретін 
ақаулықтарды табу және жою үшін қызмет етеді. 
Жуып-шаю – булану  мекемесі – 
мұнай  өнімдерін  құятын 
цистерналарын  дайындауға  арналған,  оларда  цистерналарды  жуып,  қажет 
болғанда оны буландырып, ыстық сумен немесе суық сумен, сонымен қатар 
ағымдағы жөңдеу жұмыстарын жүргізеді.  
Вагон доңғалақтарының шеберханасы
 доңғалақ жұптарын жөндейді, 
оның элементтерін ауыстыруды өндіреді 
Контейнерлік  депо – 
күрделі  жөндеу  контейнерлерін  дайын  үшін 
арналған.  
Қайта құру бөлімдері – 
көрші мемлекетке шығатын жүк және жолаушы 
вагондарының доңғалақтарын орнатуды өндіреді.  
Вагон жөндейтін зауыт - 
өнеркәсіптік мекеме болып саналады, жүктік 
күрделі  жұмыс  жүргізеді,  рефрижираторлық  және  жолаушы  вагондарына, 
белгіленген  жоспармен  оларды  жетілдіреді,  вагон  үшін  қажетті  бөліктерді 
дайындайды және доңғалақ жұптарын жасайды.  
 
3.7 Вагондардың болуы, жағдайын және пайдалануын есептеу  
                                                                   76