С. А. Козлова, Т. А. Куликова

187 
қалыптасады. 
Қол еңбегіне қиялдауды дамыту үшін шексіз мүмкіндіктер 
тән (в том числе и пространственного), тапқырлық, 
шығармашылық.
Табиғаттағы еңбек ерекше танымдық негізге ие, өйткені 
баланы 
өсімдік 
және 
жануарлар 
әлемі 
дамуының 
ерекшеліктерімен таныстырады. Ол өз кезегінде себептік-
тергеулі байланыстарды анықтауға, қорытынды шығаруға, ой 
тұжырымын жасауға көмектеседі.
Жүйектерде, табиғаттың бұрышында өсімдікті өсіру кезінде 
балалар «тұқымнан тұқымға дейін» барлық циклді бақылайды, 
өсімдік өсуінің оған жасаған қажетті жағдайлардың (судың, 
жарықтың, жылудың бар болуы) әсерін көріп, иланады. Сөйтіп, 
еңбек табиғатта ойлаудың жетілуіне ықпал етеді.
Баланың өміріне ақыл-ой дамуының маңызды құралы ретінде 
материалдық және рухани мәдениеттің заттары ерте енеді: 
әртүрлі ойындар мен ойыншықтар, құралдар, кітаптар, өнер 
туындылары, 
архитектуралар, 
мүсіндер, 
декорациялық-
қолданбалы өнер заттары және т.б.).
Соңғы жылдары ақыл-ой тәрбиесінің құралы ретінде ұлттық 
мәдениеттің туындылары: ұлттық әндер, билер, фольклор, аспап, 
киім, әшекей бұйымдар; ұлттық салт-дәстүрлер, мерекелере 
белсенді қолданыла бастады. Ұлттық мәдениеттің танымдық 
мазмұны өте үлкен. Нақты материалда балаларда халықтың 
өмірі мен тұрмысы, қолөнері және т.б. туралы бастапқы тарихи 
түсініктері қалыптасады.
Шетелде, соңғы жылдары біздің елімізде де балалардың 
ақыл-ой тәрбиесінің кешенді тәсілі ретінде мұражайлар 
(өлкетану, шығармашылық, тарихи) қолданылады. Көптеген 
мұражайлар өз студиясының базасында мектепке дейінгі және 
кіші 
мектеп 
жасындағы 
балалар 
үшін 
үйірмелер 
ұйымдастырады, арнайы қойылымдар жазады.

жүктеу 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: