Русско-казахский словарь
юридических терминов и понятий
ПРЕДИСЛОВИЕ
В Указе Президента Республики Казахстан «О Концепции правовой политики Республики Казахстан» указываются конкретные пути реализации мер по совершенствованию норм действующего законодательства. В частности, говорится о необходимости «формирования в целях унификации законодательства единого перечня используемых в нем терминов на государственном и русском языках».
Современное законодательство характеризуется увеличением числа различных определений одних и тех же терминов и понятий, что привело к разночтению используемый понятийный аппарат. К этому следует добавить трудности, связанные с использованием единого терминологического аппарата при разработке проектов на государственном языке.
Отсутствие единой, согласованной терминологии связано с политическими, экономическими, социальными изменениями, которые произошли в нашем обществе. Принятие новой Конституции Республики Казахстан, изменение основ и принципов развития нашего государства требовали разработки новых подходов.
Построение независимого государства способствовало формированию национального права, стремлению возродить древние традиции и обратиться к национальным истокам. Юриспруденция наряду с другими сферами нуждается в обновлении с учетом вековых традиций народа, особенностей степного обычного права. Законотворчество должно отражать дух национальной истории и языка, посредством сохранения преемственности. Безусловно, на протяжении большого периода правовые нормы по тем или иным причинам не были закреплены, но многие из них сохранились в традициях, обычаях, этикете нашего народа. К ним можно отнести правовые источники на древнетюркском, кыпчакском, казахском, уйгурском, монгольском языках, отражающих специфику степного обычного права. В письменных памятниках содержится значительное количество юридических терминов и понятий, отражающих правовую систему кочевников. Дополнительным источником для изучения казахской правовой истории служат кыпчакские письменные памятники, составленные в разных странах Евразии в средние века. К их числу следует отнести изданный нами Кыпчакско-польскую версию Армянского Судебника и армяно-кыпчакский Процессуальный кодекс. По нашему мнению, изучение и издание аналогичных источников дает возможность совершенствовать понятийный аппарат и способствует развитию законотворчества и юридической терминологии на основе национальной традиции тюркских народов в области права. Безусловно, исторический опыт необходим, но более актуальным является приведение в соответствие современного терминологического аппарата действующего законодательства.
Главная цель составителей словаря - дать достаточно полное представление о современном терминологическом составе действующего законодательства и создать базу для одного из этапов его систематизации. Для реализации этой задачи составителями подобран и впервые сформирован в виде словаря обширный цитатный материал из текстов актов казахстанского законодательства. Традиционно юридические словари и энциклопедии составляются авторами, истолковывающими или комментирующими юридические категории и понятия (термины). Факты издания словарей юридических понятий (терминов) цитатного характера составителям неизвестны.
В процессе отбора материала для словаря были обработаны все тексты законодательных актов Республики Казахстан. Кроме законов КазССР, актов Президента, Правительства и Парламента республики. Основное назначение словаря - способствовать унификации юридических понятий, использованию тех определений, которые установлены законодателем, а также пересмотру определений на основании анализа всех действующих, а в отдельных случаях и утративших силу актов в соответствующей сфере правового регулирования.
Справочный словарь содержит термины и понятия, связанные с вопросами гражданского, уголовного, административного, уголовно-исполнительного, гражданско-процессуального права. Каждый термин содержит ссылки на источники права, в которых используется соответствующее понятие. Алфавитное расположение материала не повлекло за собой изменения порядка слов в приводимых определениях. Соответственно сам термин размещен при том словосочетании, которое употреблено в законе. Словарь включает определения из актов законодательства, принятых до 1 июля месяца 2007 года.
Данный словарь терминов и понятий станет настольной книгой не только профессиональных юристов, но и для широкого круга лиц. Полагаем, что издание будет способствовать всеобщему системному и унифицированному применению юридической терминологии на государственном и русском языках.
Академик НАН Республики Казахстан д.ю.н.,
профессор Г.С. Сапаргалиев
(ТОО «Институт законодательства РК»)
АБОНЕМЕНТНЫЙ ЯЩИК - специальный запирающийся ящик для получения отдельных видов почтовых отправлений, устанавливаемый на производственных объектах оператора почты, используемый адресатами в порядке, установленном уполномоченным органом (ст. 1 ЗРК «О почте» от 8 февраля 2003 года № 386)
|
АБОНЕМЕНТТІК ЖӘШІК - почта жөнелтімдерінің жекелеген түрлерін алу үшін, почта операторының өндірістік объектілерінде орнатылатын, адресаттар уәкілетті орган белгілеген тәртіппен пайдаланатын құлыптамалы арнайы жәшік («Почта туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 386-II ҚРЗ 1-бап)
|
АБОНЕНТ - пользователь услугами связи, с которым заключен договор об оказании таких услуг при выделении для этих целей абонентского номера или кода идентификации (ст. 2 ЗРК «О связи» от 5 июля 2004 года № 567)
|
АБОНЕНТ - байланыс қызметтерін көрсету мақсаттары үшін абоненттік номер немесе бірдейлендірілген код бөлінген кезде осындай қызметтер көрсету туралы шарт жасасқан байланыс қызметін пайдаланушы («Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі № 567 ҚРЗ 2-бап)
|
АБОНЕНТСКАЯ ФИКСИРОВАННАЯ СИСТЕМА ОПЛАТЫ УСЛУГ ТЕЛЕФОННЫХ СОЕДИНЕНИЙ - система оплаты услуг, при которой сумма платежей пользователя связи за определенный период времени включает плату за предоставление абонентской линии независимо от ее типа в постоянное пользование абоненту и плату за предоставление местного телефонного соединения в зависимости от его средней продолжительности в расчете на одного абонента (ст. 2 ЗРК «О связи» от 5 июля 2004 года № 567)
|
ТЕЛЕФОНДЫҚ ҚОСЫЛЫСТАР ҚЫЗМЕТІНЕ АҚЫ ТӨЛЕУДІҢ АБОНЕНТТІК ТІРКЕЛГЕН ЖҮЙЕСІ - айланысты пайдаланушының белгілі бір уақыт кезеңіндегі төлемдер сомасы абоненттік желіні оның түріне қарамастан, абонентке тұрақты пайдалануға беру төлемақысын және жергілікті телефондық қосылыстың бір абонентке шаққандағы орташа ұзақтығына қарай төлемақыны қамтитын, қызметке ақы төлеу жүйесі («Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі № 567 2-бап)
|
АБОНЕНТСКИЙ ПОЧТОВЫЙ ЯЩИК - специальный запирающийся шкаф с ящиками, устанавливаемый в жилых домах, а также на доставочном участке в сельской местности для получения адресатами почтовых отправлений (ст. 1 ЗРК «О почте» от 8 февраля 2003 года № 386)
|
АБОНЕНТТІК ПОЧТА ЖӘШІГІ - адресаттардың почта жөнелтілімдерін алуы үшін тұрғын үйлерде, сондай-ақ ауылдық жерлердегі жеткізу учаскесінде орнатылатын, жәшіктері бар құлыптамалы арнайы шкаф («Почта туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 386-II ҚРЗ 1-бап)
|
АВАЛИСТ - лицо, совершившее аваль (п.п.н.3. ЗРК «О вексельном обращении в РК» от 28 апреля 1997 года № 97-1)
|
АВАЛЬШЫ - аваль беруші тұлға («ҚР вексель айналысы туралы» 1997 жылғы 28 сәуірдегі № 97-1 ҚРЗ о.з.ц.ү.)
|
АВАЛЬ - вексельная гарантия, при которой лицо, ее совершившее, принимает на себя обязательство по осуществлению платежа по векселю (полностью или в части) за другое лицо, обязанное по векселю (п.п.н.з. ЗРК «О вексельном обращении в РК» от 28 апреля 1997 года № 97)
|
АВАЛЬ - вексель кепілдігі, соған орай оны жасаған тұлға вексель бойынша міндетті басқа тұлға үшін вексель жөніндегі төлемді жасауға (толық немесе бір бөлігін) өзіне міндеттеме қабылдайды («ҚР вексель айналысы туралы» 1997 жылғы 28 сәуірдегі № 97 ҚРЗ о.з.ц.ү.)
|
АВАРИЙНАЯ БРОНЬ - минимально необходимая электрическая мощность, подача которой на объект непрерывного электроснабжения сохраняет функционирование важных для него устройств и предотвращает нарушение работы объектов жизнеобеспечения, а также катастрофические, экологические, социальные или экономические последствия или гибель людей (ст. 1 ЗРК «Об электроэнергетике» от 9 июля 2004 года № 588)
|
АВАРИЯЛЫҚ БРОНЬ - электрмен үздіксіз жабдықтау объектісіне берілуі ол үшін маңызды құрылғылардың жұмыс істеуін сақтайтын және тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету объектілері жұмысының бұзылуын, сондай-ақ апатты экологиялық, әлеуметтік немесе экономикалық зардаптарды немесе адамдардың өлімін болғызбайтын ең төменгі қажетті электр қуаты («Электр энергетикасы туралы» 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЙНОЕ ЗАГРЯЗНЕНИЕ ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ - внезапное непреднамеренное загрязнение окружающей среды, вызванное аварией, происшедшей при осуществлении экологически опасных видов хозяйственной и иной деятельности физических и (или) юридических лиц, и являющее собой выброс в атмосферу и (или) сброс вредных веществ в воду или рассредоточение твердых, жидких или газообразных загрязняющих веществ на участке земной поверхности, в недрах или образование запахов, шумов, вибрации, радиации, или электромагнитное, температурное, световое или иное физическое, химическое, биологическое вредное воздействие, превышающее для данного времени допустимый уровень (ст.1 ЭКРК от 9 января 2007 года № 212)
|
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ АВАРИЯЛЫҚ ЛАСТАНУЫ - жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыруы кезінде болған авариядан туындаған және зиянды заттарды атмосфераға шығару және (немесе) суға ағызу салдары немесе жер беті учаскесінде, жер қойнауында қатты, сұйық немесе газ түріндегі ластағыш заттардың жайылуы немесе иістің, шудың, тербелістің, радиацияның пайда болуы немесе сол уақыттағы жол берілетін деңгейден асатын электромагниттік, температуралық әсер ету, жарықтың әсері немесе өзге де физикалық, химиялық, биологиялық зиянды әсер ету арқылы қоршаған ортаны кенеттен абайсызда ластауы (2007 жылғы 9 қаңтардағы № 212 ҚР ЭК 1-бап)
|
АВАРИЙНОЕЗАГРЯЗНЕНИЕОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ - внезапное непреднамеренное загрязнение окружающей среды, вызванное аварией, происшедшей при осуществлении экологически опасных видов хозяйственной и иной деятельности физических и (или) юридических лиц, и являющее собой выброс в атмосферу и (или) сброс вредных веществ в воду или рассредоточение твердых, жидких или газообразных загрязняющих веществ на участке земной поверхности, в недрах, или образование запахов, шумов, вибрации, радиации, или электромагнитное, температурное, световое или иное физическое, химическое, биологическое вредное воздействие, превышающее для данного времени допустимый уровень (ст.1ЗРК «Об обязательном экологическом страховании» от 13 декабря 2005 года № 93)
|
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ АВАРИЯЛЫҚ ЛАСТАНУЫ - жеке және (немесе) заңды тұлғалардың шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыруы кезінде болған авариялардан туындаған және зиянды заттарды атмосфераға шығару және (немесе) суға тастау немесе жер беті учаскесінде, жер қойнауында қатты, сұйық немесе газ түріндегі ластаушы заттардың жайылуы немесе иістің, шудың, тербелістің, радиацияның пайда болуы немесе электромагниттік, температуралық әсер, жарықтың әсері немесе сол уақыт үшін жол берілетін деңгейден асатын өзге де физикалық, химиялық, биологиялық зиянды әсер ету болып табылатын қоршаған ортаның кенеттен абайсызда ластануы («Міндетті экологиялық сақтандыру туралы» 2005 жылғы 13 желтоқсандағы № 93ҚР 31-бап)
|
АВАРИЙНОЕ НАРУШЕНИЕ - недопустимые отклонения технологических параметров работы электроустановки или ее элементов, вызвавшие вывод их из работы или повреждение во время эксплуатации (ст.1 ЗРК «Об электроэнергетике» от 9 июля 2004 года № 588)
|
АВАРИЯЛЫҚ БҰЗЫЛЫС - электр қондырғысы немесе оның элементтері жұмысының технологиялық параметрлерінің олардың істен шығуын немесе пайдалану кезінде зақымдануын туындатқан, жол беруге болмайтын ауытқулары («Электр энергетикасы туралы» 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНАЯ СЛУЖБА - совокупность органов управления, сил и средств, предназначенных для решения задач по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, функционально объединенных в единую систему, основу которой составляют аварийно-спасательные формирования, в том числе аэромобильные отряды, структурно включающие в себя спасателей-исполнителей, выполняющих аварийно-спасательные и неотложные работы, спасателей-руководителей этих работ - младшего, среднего и высшего состава и вспомогательные службы технического обеспечения этих работ (ст.1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87)
|
АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ ҚЫЗМЕТІ - негізін өзіне құрылымдық жағынан авариялық-құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды орындайтын атқарушы-құтқарушыларды, кіші, орта және жоғары құрамдағы осы жұмысты басқарушы-құтқарушыларды және осы жұмысты техникалық жағынан қамтамасыз ететін көмекші қызметтерді қамтитын авариялық-құтқару құрамалары, оның ішінде аэроұтқыр отрядтар құрайтын, қызмет міндеттері жағынан біртұтас жүйеге біріктірілген, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешуге арналған басқару органдарының, күштер мен құралдардың жиынтығы («Авариялық-құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНОЕ ФОРМИРОВАНИЕ - самостоятельная или входящая в состав аварийно-спасательной службы структура, предназначенная для проведения спасательных и неотложных работ, основу которой составляют подразделения спасателей, оснащенные специальной техникой, оборудованием, снаряжением, инструментами, материалами и обеспеченные кинологической службой (ст.1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87)
|
АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ ҚҰРАМАСЫ - негізін арнаулы техникамен, жабдықтармен, құралдармен, аспаптармен, материалдармен жарақтандырылған және кинологиялық қызметпен қамтамасыз етілген құтқарушылар бөлімшелері құрайтын, құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған дербес немесе авариялық-құтқару қызметінің құрамына енетін құрылым («Авариялық-құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНЫЕ РАБОТЫ - комплекс мероприятий, направленных на своевременное оказание помощи потерпевшим (ст.1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
|
АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫ- ол жапа шеккендерге дер кезінде көмек көрсетуге бағытталған іс-шаралар кешені («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚР 31-бап)
|
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНЫЕ СРЕДСТВА - техническая, научно-техническая и интеллектуальная продукция, в том числе специализированные средства связи и управления, техника, оборудование, снаряжение, имущество и материалы, методические, видео-, кино-, фотоматериалы по технологии спасательных и неотложных работ, а также программные базы данных для электронных вычислительных машин и иные средства, предназначенные для проведения спасательных и неотложных работ (cт.1 3PK «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87)
|
АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ ҚҰРАЛДАРЫ - техникалық, ғылыми-техникалық және санаткерлік өнім, оның ішінде байланыс пен басқарудың мамандандырылған құралдары, құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстардың технология жөніндегі техника, жабдықтар, құралдар, мүлік пен материалдар, әдістемелік, бейне-, кино-, фотоматериалдар, сондай-ақ электронды есептеу машиналарына арналған бағдарламалық деректер базасы және құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған өзге құралдар («Авариялық құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87-1 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЙНЫЙ ВЗНОС- денежная сумма, которую получатель обязан внести перевозчику при выдаче ему груза для возмещения расходов в случае общей аварии в качестве обеспечения уплаты его доли в общеаварийных расходах (ст.1 ЗРК «О торговом мореплавании» от 17 января 2002 года № 284)
|
АВАРИЯЛЫҚ ЖАРНА - тасымалдаушыға жүк берген кезде жалпы авария жағдайындағы шығыстарды өтеу үшін оның жалпы авариялық шығыстардағы үлесін төлеуді қамтамасыз ету ретінде алушы тасымалдаушыға енгізуге міндетті болатын ақша сомасы («Сауда мақсатындағы теңізде жүзу туралы» 2002 жылғы 17 қаңтардағы № 284 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЯ- нарушение технологического процесса, повреждение механизмов, оборудования и сооружений (ст.1 ЗРК «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера» от 5 июля 1996 года № 19)
|
АВАРИЯ - технологиялық процестің бұзылуы, механизмдердің, жабдықтар мен ғимараттардың зақымдануы («Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» 1996 жылғы 5 шілдедегі № 19 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЯ - разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ (ст.1 ЗРК «О промышленной безопасности на опасных производственных объектах» от 3 апреля 2002 года № 314)
|
АВАРИЯ - ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) қауіпті өндірістік объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың бұзылуы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы («Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» 2002 жылғы 3 сәуірдегі № 314 ҚРЗ 1-бап)
|
АВАРИЯ НА ОБЪЕКТ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КОТОРОГО СВЯЗАНА С ОПАСНОСТЬЮ ПРИЧИНЕНИЯ ВРЕДА ТРЕТЬИМ ЛИЦАМ - нарушение технологического процесса, повреждение механизмов, оборудования и сооружений, в результате которых нанесен вред жизни, здоровью и (или) имуществу третьих лиц (ст.1 ЗРК «Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев объектов, деятельность которых связана с опасностью причинения вреда третьим лицам» от 7 июля 2004 года № 580)
|
ҚЫЗМЕТІ ҮШІНШІ ТҰЛҒАЛАРҒА ЗИЯН КЕЛТІРУ ҚАУПІМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ОБЪЕКТІДЕГІ АВАРИЯ - нәтижесінде үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтірген технологиялық процестің бұзылуы, тетіктердің, жабдықтардың және құрылыстардың зақымдануы («Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы» 2004 жылғы 7 шілдедегі № 580 ҚР 31-бап)
|
АВИАКОМПАНИЯ - юридическое лицо, имеющее действующий сертификат эксплуатанта гражданских воздушных судов (ст.1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
|
АВИАКОМПАНИЯ - азаматтық әуе кемелерін пайдаланушының қолданыстағы сертификаты бар заңды тұлға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ - нормальная и безопасная деятельность авиации, обеспечиваемая предупреждением и предотвращением актов незаконного вмешательства в ее деятельность (ст.1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
|
АВИАЦИЯ ҚАУІПСІЗДІГІ - ол авиация қызметін заңсыз қол сұғу актілерінің алдын алу және оларды болдырмау арқылы қамтамасыз етілетін авиацияның қалыпты және қауіпсіз қызметі («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННАЯ ТЕХНИКА - гражданские воздушные суда, их оборудование, комплектующие изделия, двигатели, тренажеры и средства наземного обслуживания гражданских воздушных судов (ст.1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
|
АВИАЦИЯЛЫҚ ТЕХНИКА - азаматтық әуе кемелері, олардың жабдығы, жинақтаушы бұйымдары, двигательдері, тренажерлері және азаматтық әуе кемелеріне жерде қызмет көрсету құралы («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННЫЕ УСЛУГИ - услуги гражданской авиации, связанные с организацией и обеспечением воздушных перевозок пассажиров, багажа, грузов и почты и выполнением авиационных работ (ст.1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
|
АВИАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУЛЕР - азаматтық авиацияның жолаушылардың, багаждың, жүктің және почтаның әуе тасымалдарын ұйымдастыру мен қамтамасыз етуге және авиациялық жұмыстарды орындауға байланысты қызмет көрсетулер («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271-II ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННЫЙ МАРШРУТ (АВИАМАРШРУТ) - географическое описание или комбинация географических описаний земной поверхности, над которой осуществляется воздушное сообщение между пунктами авиаперевозок (cm.1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
|
АВИАЦИЯЛЫҚ МАРШРУТ (АВИАМАРШРУТ)- үстінде авиатасымалдар пункттері арасындағы әуе қатынасы жүзеге асырылатын жер бетінің географиялық сипаттамасы немесе географиялық сипаттамалар құрастырылымы («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271-II ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННЫЙ ПЕРСОНАЛ - физические лица, имеющие профессиональную подготовку авиационного профиля, осуществляющие деятельность по организации полетов, управлению движением воздушных судов, обслуживанию воздушных судов, выполнению авиационных работ, атакже по обеспечению перевозок, безопасности полетов или авиационной безопасности (cт.1 3PK «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
|
АВИАЦИЯ ПЕРСОНАЛЫ - авиациялық бағдардағы кәсіби даярлығы бар, ұшуды ұйымдастыру, әуе кемелерінің қозғалысын басқару, әуе кемелеріне қызмет көрсету, авиациялық жұмыстарды орындау жөніндегі, сондай-ақ тасымалдары, ұшу қауіпсіздігін немесе авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке адамдар («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271-II ҚРЗ 1-бап)
|
АВИАЦИОННЫЕ РАБОТЫ - специализированные операции, выполняемые средствами авиации в отдельных отраслях хозяйства в целях обеспечения технологических и производственных процессов заказчиков (в сельском хозяйстве, строительстве, обслуживание экспедиций и т.д.), а также для проведения экспериментальных и научно-исследовательских работ, санитарных и природоохранных мероприятий, оказания медицинской помощи населению, ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий и катастроф (cт.1 3PK «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
|
АВИАЦИЯЛЫҚ ЖҰМЫСТАР - жеке шаруашылық салаларындағы (ауыл шаруашылығындағы, құрылыстағы, экспедициялар мен тағы басқаларға қызмет көрсетудегі) тапсырыс берушілердің технологиялық және өндірістік процестерін қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ экспериментті және ғылыми-зерттеу жұмыстарын, санитарлық және табиғатты қорғау іс-шараларын жүргізу, халыққа медициналық көмек көрсету, табиғи зілзала, авариялар мен апаттар зардаптарын жою үшін авиация құралдарымен атқарылатын мамандандырылған операциялар («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚР З1-бап)
|
АВИАЦИЯ КАК ОТРАСЛЬ - все виды организаций, деятельность которых направлена на создание условий и использование воздушного пространства человеком с помощью воздушных судов (cт.1 3PK «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
|
АВИАЦИЯ САЛА РЕТІНДЕ - қызметі әуе кемелерінің көмегімен адамға жағдай жасауға және оның әуе кеңістігін пайдалануына бағытталған ұйымдардың барлық түрі («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚР3 1-бап)
|
АВТОБУС - автотранспортное средства, предназначенное для перевозки пассажиров и багажа, имеющее более восьми мест для сидения, исключая место водителя (ст.1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
|
АВТОБУС - жүргізушінің орнын қоспағанда, сегізден аса отыратын орны бар, жолаушылар мен багаж тасымалына арналған автокөлік құралы («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476-ІІ ҚРЗ 1-бап)
|
АВТОВОКЗАЛ - комплекс сооружений, предназначенный для обслуживания пассажиров и водителей автобусов, пассажиропоток которого составляет более пятисот человек в сутки, и включающий в себя: капитальное здание с залом ожидания вместимостью свыше семидесяти пяти человек и билетными кассами, пункты медицинского освидетельствования водителей и оказания первичной медико-санитарной помощи, камеры хранения, перрон для посадки и высадки пассажиров, площадку для стоянки автобусов, посты для осмотра автобусов, диспетчерские пункты и комнату матери и ребенка (ст.1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
|
АВТОВОКЗАЛ - жолаушылар легі тәулігіне бес жүзден астам адам болатын, жолаушыларға және автобустардың жүргізушілеріне қызмет етуге арналған және оған: жетпіс бестен астам адам сиятын күту залы және билет кассалары бар күрделі ғимарат, жүргізушілерді медициналық куәландыру және алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету пункттері, сақтау камералары, жолаушыларды отырғызуға және түсіруге арналған перрон, автобустар тұратын алаң, автобустарды қарау посттары, диспетчерлік пункттер және ана мен бала бөлмесі кіретін құрылыстар кешені («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 ҚРЗ 1-бап)
|
АВТОЗАПРАВОЧНАЯ СТАНЦИЯ - технологический комплекс, оснащенный оборудованием, обеспечивающим хранение и розничную реализацию нефтепродуктов (ст.1 ЗРК «О государственном регулировании производства и оборота отдельных видов нефтепродуктов» от 7 апреля 2003 года № 402)
|
АВТОМОБИЛЬДЕРГЕ ЖАНАРМАЙ ҚҰЮ СТАНЦИЯСЫ - мұнай өнімдерін сақтауды және бөлшек сауда-мен өткізуді қамтамасыз ететін жабдықпен жарақтандырылған технологиялық кешен («Мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін өндіруді және олардың айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 2003 жылғы 7 сәуірдегі № 402 ҚРЗ 1-бап)
|
АВТОЛАВКА - оснащенное торговым оборудованием специализированное автотранспортное средство (ст.10 ЗРК «О регулировании торговой деятельности» от 12 апреля 2004 года № 544)
|
АВТОДҮКЕН - сауда жабдықтарымен жарақталған арнайы автокөлік құралы («Сауда қызметін реттеу туралы» 2004 жылғы 12 сәуірдегі № 544 ҚРЗ 10-бап)
|
АВТОМАТИЗИРОВАННАЯ ИНФОРМАЦИОННАЯ СИСТЕМА - программное обеспечение накопительного пенсионного фонда, необходимое для осуществления им учета пенсионных активов и накоплений на индивидуальном пенсионном счете и обеспечивающее надежность, сохранность и защиту информации от несанкционированного доступа (ст.1 ЗРК «О пенсионном обеспечении в РК» от 20 июня 1997 года № 136)
|
АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ - жинақтаушы зейнетақы қорының жеке зейнетақы шотындағы зейнетақы активтерін және жинақталған қаражаттарын есепке алуды жүзеге асыруға қажетті және ақпараттың сенімділігін, сақталуын және оны рұқсатсыз кіруден қорғауды қамтамасыз ететін бағдарламалық қамтамасыз етілуі («ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы» 1997 жылғы 20 маусымдағы № 136 ҚРЗ 1-бап)
|
Достарыңызбен бөлісу: |
