Руководство по проведению самооценки для институциональной аккредитации высших учебных заведений

ЖОҒАРЫ БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫН ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ АККРЕДИТТЕУГЕ АРНАЛҒАН ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ ЖӨНІНДЕГІ НҰСҚАУ
58
14. Стандарт «ҚАРЖЫ»
Өзін-өзі  бағалауды  өткізген  кезде  қаржылық  ресурстардың  жалпы  деңгейін 
және  университеттің  даму  стратегиясы  мен  миссиясының  мүмкіндіктері  білім 
беру бағдарламаларының мақсаттарына сай болуы талданады. 
ЖОО  өзін-өзі  бағалау  барысында  орнықтылық,  тиiмдiлiк,  нәтижелiлiк, 
басымдылық, айқындық, жауапкершiлiк, өкiлеттiктi табыстау, шектеу және ЖОО-
ның  қаржыландыру  жүйесiнiң  дербестік  қағидаларын  жүзеге  асыру  дәрежесiн 
көрсетедi.
 
14.2 Бағалау өлшемдері
«14.2.1  ЖОО  даму  стратегиясы  мен  қаржы  ағындарын  басқарудың  өзара 
келiсушiлiгін көрсетуi керек».
· 
Стратегияны жүзеге асырудың негізгі бағыттарына қаржыны бөлу қалай 
іске асады? 
· 
ЖОО қаржылық ағындарды қалай басқарады? 
· 
Стратегия  мен  қаржы  ағындарын  басқарудың  өзара  келiсушiлiгін 
қамтамасыз ету тетіктерін сипаттап беріңіз. 
· 
Стратегиялық  міндеттерге  сәйкес  қаржының  бөліну  динамикасын 
көрсетіп беріңіз. 
«14.2.2 ЖОО ЖОО-ның бюджетiн жоспарлауды, жобалық әдістің негiзiндегі 
қысқа және орта мерзімді жоспарлардың бар болуын көрсетуi керек».
· 
ЖОО-да бюджетті жоспарлау қалай жүзеге асады? 
· 
Оны жоспарлау кезіндегі басымдылықтар?
· 
Бюджетті жоспарлау кезінде жобалық тәсіл қалай есепке алынады? 
· 
ЖОО-да  бюджетті  орташа  мерзімді  және  қысқа  мерзімді  жоспарлау 
қалай жүзеге асады? Ол қандай құжаттарда көрініс табады?
· 
Жобаларға қаржының бөлінуі қалай жүзеге асады? 
«14.2.3  ЖОО  қаржы  менеджментінің  нысандалған  саясатының  болу-
ын  көрсетуi  керек:  ақшалай  қаражаттың  қозғалысы  туралы  есеп,  меншiктi 
капиталдағы өзгерiстерi туралы есеп».
· 
ЖОО-ның  қандай  ішкі  құжаттарында  нысандандырылған  қаржыларды 
басқару саясаты көрініс тапқан? 
· 
Соңғы 3 жыл ішіндегі ақшалай қаражаттың қозғалысы туралы есептерді 
талдаңыз, жалпы үрдістерді көрсетіңіз. 
· 
Кем дегенде соңғы 3 жыл үшін өзінің капиталындағы өзгерістер динами-
касын келтіріңіз. 
· 
Ұйым үшін бюджеттік және бухгалтерлік рәсімдер тиімді ме? 
«14.2.4  ЖОО  iшкi  аудит  жүйесінiң  болуын  және  сыртқы  тәуелсiз  аудиттің 
тұрақты түрде өткiзу нәтижелерiн көрсетуi керек».
· 
ЖОО-да ішкі қаржылық аудит қалай жүргізіледі? Оны өткізу тетіктерін си-

РУКОВОДСТВО ПО ПРОВЕДЕНИЮ САМООЦЕНКИ ДЛЯ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНОЙ АККРЕДИТАЦИИ ВЫСШИХ УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЙ
59
паттап беріңіз. 
· 
Оның  нәтижелерін  және  соның  негізінде  қабылданатын  шешімдерді 
сипаттаңыз. Оны өткізудің күнін көрсетіңіз. Ішкі аудит қандай өзгерістер енгізді? 
· 
Сыртқы тәуелсіз қаржылық аудиттің нәтижелерін көрсетіңіз. 
· 
Оны кім жүргізді? Оның нәтижелері қандай? 
· 
Сыртқы аудит қызметте қандай өзгерістерге әкелді? 
«14.2.5 ЖОО өзінің қаржылық тұрақтылығын және өміршеңдігін дәлелдеуi 
тиіс».
· 
ЖОО  өзінің  қаржылық  тұрақтылығын  және  өміршеңдігін  қалай 
қамтамасыз етеді?  
· 
ЖОО-ның  қызметін  қолдау  үшін,  соның  ішінде  оның  стратегиясы  мен 
миссиясын орындау бойынша ресурстардың жалпы деңгейі жеткілікті ме? 
· 
ЖОО-ны дамыту мен қолдау үшін қаржылық қамсыздандыру жеткілікті 
ме? 
· 
Оны соңғы 5 жылдағы деңгеймен қалай салыстыруға болады? 
«14.2.6 ЖОО жыл сайынғы тәуекелді бағалау негiзінде дамудың баламалы 
жолдарын қалыптастыруы керек».
· 
ЖОО  үшін  негізгі  қаржылық  тәуекелдер  салалары  қандай?  Тәуекелдің 
осындай деңгейі жарамды ма?  
· 
ЖОО-да жыл сайынғы тәуекелді бағалау қалай жүзеге асады? 
· 
Кем дегенде соңғы 3 жыл ішінде ЖОО-да қандай тәуекелдер анықталды? 
· 
Тәуекелді бағалау негiзінде қандай балама даму жолдары құрастырылды? 
· 
Тәуекелдердің қайсысы жүзеге асырылды? Олардың ықпалын алдын алу 
үшін қандай сценарилер қолданылды? 
· 
Қандай  тәуекелдер  есепке  алынбай  қалды?  Олардың  салдары  қалай 
еңсерілді? 
«14.2.7  ЖОО-да  ЖОО-ның  әртүрлi  қызметiнiң  қаржылық  қамтамасыз 
етуiнiң  сәйкестілігін  бағалау  тетігі,  соның  ішінде  ЖОО-ның  даму  стратегиясы, 
бiлiм беру бағдарламасы, ғылыми жобалардың болуы тиіс».
· 
Жоспарлау  үдерісінде  ресурстар  мен  шығындар  арасындағы  теңгерімі 
тиісті түрде қарастырылады ма? 
· 
ЖОО-да қаржыландырудың тиістілігін бағалау қалай жүзеге асады? 
«14.2.8  ЖОО  бюджеттiң  үлестiру  айқындығын  және  оның  тиiмдiлiгiн 
қамтамасыз етуi керек».
· 
Барлық  мүдделі  жақтар  үшін  қаржылық  есептілік  қаншалықты  айқын 
және қол жетімді? 
· 
Бюджеттен  қаражат  бөлу  рәсімі  қалай  белгіленген?  ЖОО-ның 
қызығушылық танытқан қызметкерлері онымен қалай таныса алады?  
· 
Бюджетті үлестіру туралы шешім кіммен қабылданады? 
· 
Жылдың қаржылық қорытындысы қай жерде тыңдалады?
· 
Бюджетті тиімді бөлу өлшемдері не? 
· 
Соңғы 5 жылдағы қаржылық қорытынды нәтижелерін сипаттап беріңіз.
· 
 

ЖОҒАРЫ БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫН ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ АККРЕДИТТЕУГЕ АРНАЛҒАН ӨЗІН-ӨЗІ БАҒАЛАУ ЖҮРГІЗУ ЖӨНІНДЕГІ НҰСҚАУ
60
«14.2.9 ЖОО-да қаржылық есеп берудiң тиiмдi тетiгі болуы тиіс».
· 
ЖОО-да  қолданыстағы  қаржылық  есептілік  тетігін  сипаттаңыз.  Оның 
тиімділігі қалай қамтамасыз етіледі? 
· 
Қаржылық есептілік қорытындысы қай жерде тыңдалады?
· 
Жылдық есептілік бойынша кем дегенде соңғы 3 жыл бойы қандай іс-
әрекеттер жасалды? 
«14.2.10  ЖОО-ның  жобалық  командаларында  және  бөлімшелерінде 
меншiктi қаражаттардың болуы және олармен дербес қожалық ету құқығына 
ие болуы маңызды фактор болып табылады». 
· 
ЖОО-ның  жобалық  командаларына  және  бөлімшелеріне  меншiктi 
қаражаттарды беру үдерісін сипаттап беріңіз. 
· 
ЖОО-ның  жобалық  командаларына  және  бөлімшелеріне  бөлінген 
қаржыларды дербес қожалық ету құқығы қалай беріледі? 
  15.  Стандарт  «РЕСУРСТАР:  МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ  ЖӘНЕ 
АҚПАРАТТЫҚ»
ЖОО  бiлiм  сапасын  қамтамасыз  ету  мақсатында  материалдық-техникалық 
және  ақпараттық  ресурстарды  тұрақты  түрде  жақсартуын  және  жаңартуын 
көрсетуі тиіс. ЖОО-ның материалдық қамсыздандырылуы ҚР БҒМ-мен бекітілген 
көрсеткіштерден  төмен  болмауы  тиіс.  Өзін-өзі  бағалау  кезінде  бірінші  кезекте 
студенттердiң оқу ортасы, материалдық-техникалық және ақпараттық ресурстар-
ды қоса алғанда, ЖОО-ның жүзеге асырылатын миссия мен стратегиясына, бiлiм 
беру бағдарламасына сай болуы бағаланады.  Сонымен қатар, ЖОО аумағында 
оқыту мен жұмыс істеуге қолайлы жағдайлардың жасалу деңгейі бағаланады.  
Дәрiсханалар, зертханалар және олардың жабдықталуы ЖОО-да жүзеге асы-
рылатын білім беру бағдарламаларының мақсаттарына қатысты тиісті және за-
манауи болуы тиіс. 
Студенттерде өздігінен оқу және зерттеу жұмысы үшін жеткілікті мүмкіндіктері 
болуы тиіс. 
Өзін-өзі  бағалауды  өткізу  кезінде  ЖОО-лардың  ғылыми  зерттеулер 
жүргізуге,  білім  беру  үдерісіне  ғылымның  интеграциясы,  білім  алушылар  мен 
қызметкерлердің ҒЗЖ нәтижелерін жариялау үшін жасалған жағдайдың дәрежесі 
талданады. 
Инфрақұрылымның  даму  дәрежесін  бағалау  білім  алушылардың, 
оқытушылардың,  қызметкерлердің  және  тағы  басқа  мүдделi  тұлғалардың 
инфрақұрылыммен  қанағаттылығының  мониторингі  нәтижелерiне  сүйене  оты-
рып жүргiзiледі. 
15.2 Бағалау өлшемдері
«15.2.1  ЖОО  инфрақұрылымның  оның  ерекшелiгiне  сәйкестiгiн  көрсетуi 
керек,  соның  ішінде  бiлiм  беру  бағдарламасына,  қашықтықтан  білім  бе-