Құрылтайшы жəне шығарушы: «Қазақ газеттерi» Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiгi

31

сəл ұялып қалды. 

– Мен саған сенемін, бірдеңе етіп көмектес 

ағаңа.

– Жарайды барынша тырысып көрейін. 

Менің бір өтінішім бар. 

– Айта ғой.

–Жазда тас соғып жинаған ақшама мо-

тоцикл келмейді, соған біраз ақша керек бо-

лып тұрғаны. Бақытжан жан қалтасынан екі 

көк қағазды шығарып, бауырына ұстатты. Ес-

бол кешкілік өлең жазуға кірісті. Бұрын мұндай 

маңызы  бар  іске  өлең  жазып  көрмеп  еді.  Оныкі 

жай сыныптағы достарына арналған əзіл өлеңдер 

болатын. Есболдың басына қапелімде не ой, не 

ұйқас келмей біраз отырды. Өлең ертең дайын 

болуы керек деген ағасы ескерткен-ді. Ақырында 

былай деп төрт жол өлең жазды:

     Мейірбандық, шын пейіл бойымызда,

     Ел сенімін ақтау да ойымызда.

     Мамырдың он сегізі жайылатын,

     Ағайын қош келесіз тойымызға.

Таңертең жазғанын ағасына көрсетті. 

Бақытжан інісіне риза болды. Шəмілге інісі 

жазған  өлеңді  беріп,  шақыру  билетке  басу-

ын өтінді. Той күні де келіп жетті. Тойда үсті-

үстіне  əн  айтылып,  би  биленді.  Бақытжан  мен 

Нұргүлдің қуаныштан жүздері бал-бұл жайнады. 

Анасы Айман көзінің жасын əлсін-əлсін сығып 

алып жүрді. Бұл қуаныштың көз жасы болатын. 

Той өте керемет өтті. Бұл кез Бақытжан мен 

Нұргүлдің ең қызықты шақтары болатын. Алда 

болатын тағдыр ісінен барлығы да бейхабар еді...

ІІІ

Екі айдан кейін «Бесқарағай» ауылының 

құрылғанына 50 жыл тойланды. Ат бəйгесі, дала 

қызықтары да болды. Ауыл əкімі қорытынды 

сөзінде жас қызметкерлерге пəтер кілтін та-

быстады.  Əр мекемеден 2 жұмыскерге пəтер 

кілттері берілді. Бақытжанды бастығы пəтер 

кілтін  алушылардың  тізіміне  берді.  Бірақ  бұны 

Бақытжанға айтпаған болатын. Біржола естіп, 

сонда барып бір қуансын деген оймен айтпаған 

болатын. 

– Қызметінде көзге түсіп жүрген жас 

жұмыскер Жағыпаров Бақытжанды екі бөлмелі 

пəтер алуымен құттықтаймын жəне ортаға 

шақырамын, - деп ауыл əкімі сөзін аяқтағанда не 

сенерін, не сенбесін білмей тұрып қалды. Нұргүл 

Бақытжанды құшақтап бетінен сүйіп алды. 

Бақытжан мінбеге шығып, əкімнің қолынан 

пəтердің кілтін алды. 

– Нұргүл, сенесің бе, біз енді баспаналы-

мыз, - деп Нұргүлді құшағына алды. 

– Бақыттың бастауы осы шығар, - деді 

Нұргүл күлімсіреп. 

          Сол  күні  Нұргүл  мен  Бақытжан  қол 

ұстасып, үйлеріне үлкен қуанышпен оралды. 

 

Бұл жаңалыққа Бақытжанның отбасы да шексіз 

қуанды. Бұл кез Бақытжан мен Нұргүл үшін 

ұмытылмас кездер еді...

         Өмір бірқалыпты өтіп жатты. Араға бір 

жыл салып ағасы Берік те  отбасын құрды. Ана-

сы Айман қатты қуанды. Бақытжан мен Нұргүл 

құдайдан балалы болуларын тіледі. Бірақ Нұргүл 

бала көтере алмады. Көп уақыт өтпей Нұргүл 

жерік болды. Бəрі бірдей қуанып еді, амал нешік, 

тағдыр өз ісін істемей тынбайды екен. Нұргүлдің 

бойынан бала өлі түсті. Ана жүрегі өкініштен 

қарс айрылды. Бақытжан көзіне жас алып, өмірді 

көріп үлгермеген жас сəбиін жер қойнауына 

тапсырды. Уақыт емші деген сөз дұрыс айтыл-

са керек. Бақытжан мен Нұргүл пəтерлерінде 

бұрыңғыдай ғұмыр кешіп жатты. «Бір айналдыр-

са  шыр  айналдырады»  дегендей  бұларды  тағы 

бір  қырсық  шалды.  Ауылға  дəрігерлік  тексеріс 

келгенде Нұргүлдің ауруға шалдыққандығы 

анықталды. Өкпе ауруына шадығыпты. Ауру-

ды өткізіп алса керек. Ауру күн өткен сайын 

меңдеп, Нұргүлдің құр сүлдері қалды. Сұлу да 

əсем жүзі солғын тартып, мөлдіреген көздері 

шүңірейіп кетті. Жарының көз алдында жанып, 

бітуге айналған майшамдай күйін көргенде 

Бақытжанның жүрегінің парша-паршасы шықты. 

– Жаным, Бақытжан. Менің жағдайымды 

көріп тұрсың. Күн санап əлсіреп барам. Сенің 

бағыңа емес, сорыңа жолыққандаймын. Басы-

мыздан қара бұлт кетпей қойды-ау, - деп Нұргүл 

əлсіз тіл қатты.

Жанайдар БОЛАТБЕКҰЛЫ

. «Ана жүрегінің көз жасы...»

32

– Олай деме, Нұргүлжан. Сен менің шуақ 

шашар нұрымсың. Алаңдама, əлі-ақ жазылып 

кетесің, -   деп Бақытжан жарының көңілін аз да 

болса көтергісі келді. 

Нұргүл  ауруханаға  жатып  емделді.  Бірақ 

бəрі  де  кеш  болатын.  Ауруханадан  шығып,  өз 

үйінде, сүйіктісінің тізесінде жатып ана дүниеге 

аттанды. Жолдасы Бақытжанға, анасы Айманға 

өте ауыр тиді. Өкініштен өзектері өртеніп, 

жылай-жылай көздерінің жасы да таусылды. 

Нұргүлдің  қайтыс  болуы  орны  толмас  қайғы 

болды. Бақытжанның шаңырағын шайқалтып, 

жүрегіне мəңгілік жара, көңіліне мұң табын 

қалдырып кетті. Бақытжан көпке дейін есін жия 

алмай жүрді. Ғашық болып, сүйіп қосылған 

Нұргүлден мəңгіге айрылды. Бақытжанға ауыр 

да көңілсіз күндер Нұргүлінсіз басталды. 

      Таң қылаң беріп, шығыстан шыққан алып 

күн жер бетіне шуағы мен жарығын шаша баста-

ды. Бесқарағайдың сыртында киіз үйлер тігілді. 

Көрші ауылдан аламан бəйгеге қатысатын аттар 

келе  бастады.  Бұның  бəрі  Наурыз  мерекесіне 

байланысты болатын. Бұл мерекеге Бақытжан 

досы Есдəулетпен бірге келді. Бақытжан шарап-

ты суша сімірді. Əрине, күйіктен, қайғыдан ішті. 

Нұргүлді ойлады. Бір кішкене уақыттан кейін 

досы екеуі палуандар күресетін жерге келді. 

– Кім күреседі, түйе палуанға кім күреседі, 

қане, жігіттер шығыңдар-деп жарысты өткізгелі 

тұрған егде тартқан адам айқай салып біраз 

жүрді. Көрші ауылдан жауырыны қақпақтай 

Нұрлан есімді жігіт білегін түріп ортаға шықты. 

– Кім бар? Кім шығады-деп əлгі кісі тағы 

біраз жүрді. 

 Есдəулет досының иығынан қағып: – 

Бақытжан шықсаңшы. Бұрындары күресетінсің. 

Анау жігіт сенен мықты емес, күштесең ұтасың, 

– деді.

– Шығайын, шығайын-деп Бақытжан 

ортаға кіріп кетті. Екі мықты ортаға шықты. 

Төреші белгі бергенде екі алып айқасты да кетті. 

Сол сəтте фотограф  Шəміл Бақытжанды сурет-

ке түсіріп алды. Бірін-бірі ала алмай екеуі біраз 

жүрді.  Екеуі  де  қалжырап  бойларынан  əл  кетті. 

Бақытжанның əдісі оң жамбас болатын. Оң жам-

басына келгенін алып ұратын. Бірақ бұл жігіт 

оңай шағылар жаңғақ емес. Екеуі алысып шетке 

қарай шыққанда төреші:  - Тоқтат!-деп дауыс-

тады. Сол мезетте Бақытжан Нұрланды алып 

ұрып, аяғын аспаннан келтірді. Əдіс есептелмеді. 

Қайтадан күресті. Шаршағандықтары сонша 

маңдайларынан тер үсті-үстіне ақты. Бір кезде 

Бақытжан шегіншектеп барып, қолын босатып 

жіберді де құлап түсті. Тұруға əл дəрмені келмеді. 

Отырып аузынан қан аралас құсықты лықытып 

жіберді. Содан кейін шалқасынан құлап, 

қайтыс болды. Күрес алаңында, татами үстінде 

о дүниелік болды. Жиналған халық қоршап 

алды. Дəрігерлерді шақыртты. Дəрігерлер келіп 

Бақытжанды алып кетті. Бақытжанның жүрегінің 

тамыры мен еті жыртылып кеткен екен. Ұзақ 

уақыт күрескеннен, алқынып алысқаннан бол-

са керек. Нұргүлдің қазасына 2 жыл толғанда 

Бақытжан да бақилық болды. Анасы Айманның 

ет жүрегі езіліп, қатты қайғырды. Қоштасар 

сəтте: – Құлын-е-ем, жалғыз анаңды қайда тас-

тап  барасың,  жалған  дүние  сені  де  алғаны  ма-

деп жан даусы шығып, өлі баласын құшақтап 

жылағанда, көзінің жасы Бақытжанның солғын 

тартқан жүзіне тырс-тырс етіп тамып жатты...

Сүйкімді келіні Нұргүлдің артынан ұзамай 

ана дүниеге кеткен Бақытжанның қазасы ана-

сы        Айманды  қатты  күйзелтті...  Уақыт  дейтін 

құдірет тоқтаусыз өтіп жатты... Қасиетті жұма 

күндері Бақытжанның артында қалған отбасы 

келіп Нұргүл екеуіне дұға оқып, бастарына гүл 

шоғын қоятын. Бауырларының көздеріне жас 

ұялап, ағаларын сағынып жылап тұратын... Ал 

анасы Айманның жанары ғана емес, жүрегі де 

зар еңіреп жылайтын. Келіні Нұргүл мен баласы 

Бақытжанды бір сəт еске алып, түбі де, шегі де 

жоқ қалың ойға беріліп кететін. 

Бақытжанның зираттағы суреті: «Менің 

рухым тірі, мен сендермен біргемін» дегендей 

əсер қалдыратын.

Орал қаласы.

 *«Үркер»*№6* 2014