Мұғалім бақылаудың бір түрін құрастырып оны қатысушылармен бірге талқылайды. Топтық жұмысты бағалауды қандайда бір уақыт көлемінде, яғни тоқсан соңында, жартыжылдықта пайдаланған жөн.
Топтық жұмысты бағалау кестесі
|
Топ нөмірі
|
Топтағы бірлестік (орналастыру жəне міндеттердің орналасуы)
|
Тəртібі (басқа топтағыларға кедергі жасамау, берілген тапсырмадан ауытқымау)
|
Тапсырманың, тақырыптың, материалдың ашылуы
|
Топтың басқа мүшелерінің презентация-ларын тыңдай білу, сұрақтар
қою, толықтырулар жасау
|
Барлық ұпай саны
|
I
|
+
|
+
|
+++
|
+
|
|
II
|
+
|
+
|
|
|
|
III
|
+
|
-
|
++
|
+
|
|
IV
|
-
|
-
|
+
|
++++
|
|
V
|
+
|
+
|
+
|
+
|
|
Мұғалім тапсырмаларды берген соң əрбір топ белсенділіктерін бақылап, кестені толтырып отырады. Оқушылар тапсырмаларды орындап жатқан кезде мұғалім кестедегі «Топтық бірлестік» пен «Тəртібі» деген қатарларды толтырады. Ал əр топ өз жұмыстарын баяндап жатқанда, келесі екі қатарды толықтырып отырады. Осылайша үдеріс жалғаса береді. Ең соңында қорытындысын шығарып жəне нəтижелерді талқылайды. Бұл кезде мұғалім қатысушыларға төмендегідей сұрақтар қоюына болады: «Əр топтың жұмыстарының қандай жағымды жақтары болды?», «Тапсырмаларды орындау барысында қандай кедергілер болды? Оларды қалай жеңуге болады?» жəне т.б. Бірінші сұраққа жауап алу кезінде мұғалім қатысушылармен əрбір топтың жұмыстарындағы жетістіктерін айта кетіп ортақ нəтиже шығарады. Ал екінші сұрақ оқушылардың зейінін пайда болған кедергілерге шоғырландырып, бірлесе шешуді қарастырады. Топтық жұмыс орындағандағы нəтиже мұғалімнің қандайда бір шешім қабылдауына мүмкіншілік береді. Егер де оң нəтижелер көрсетсе, онда мұғалім тақырыпты ары қарай жалғастыра береді. Ал егер нəтижелер жоғары болмаған жағдайда, онда ол оқушыларға қосымша тапсырмалар, жаттығулар беріп, тағы да басқа əдістерді қолдана отырып, тақырыпты тереңірек түсіндіруі қажет.
Сондай-ақ топтық жұмыс кезінде мұғалім əр оқушының жетістіктерін жеке бағалауына мүмкіндік алады. Ол үшін мұғалім «Топтық жұмыс істегенде жеке оқушының қабілетін бағалау» үлгісін қолданады. Бұл жағдайда мұғалім алдын-ала сабаққа дейін кімді бағалайтыны жайлы жоспарлап алады.
Мұғалім əр топтың тапсырмаларды қалай орындайтын қадағалап, оқушылардың қабілеттерін зерттеп кестеге түртіп отырады. Жұмыстың
қорытындысы бойынша оқушыларға бақылаудың қорытындысын жариялап, əрқайсысымен кері байланыс жасап өзіне белгілеп отырады.
Топтық
|
Оқушылардың аты-жөні:
|
А
|
Ш
|
Б
|
С
|
Ф
|
Қ
|
жұмыс
|
Топта əрқайсысына міндеттерді
|
+
|
+
|
+
|
|
|
+
|
орындағанда
|
үйлестіріп, өз міндеттерін
|
|
|
|
|
жеке
|
атқарады.
|
|
|
|
|
оқушының
|
Идеялар ұсынады.
|
-
|
-
|
+
|
|
+
|
|
қабілетін
бағалау кестесі
|
Топ ішіндегі талқылауға белсене қатысады. (ұсынған идеялар, мəліметтерді жетілдіріп,
|
-
|
-
|
+
|
+
|
|
|
|
жалпылайды)
|
|
|
|
|
|
Топ қатысушыларына көмектеседі.
|
|
+
|
++
|
|
|
+
|
|
Мұқият тыңдап, сұрақтар қояды.
|
+
|
|
|
+
|
|
|
|
Талқылау жүргізе біледі (сыпайы
|
++
|
|
+
|
|
|
|
|
түрде қарсылық көрсетіп, дау
|
|
|
|
тудырған сұрақтарға дұрыс шешім
|
|
|
|
беруге тырысады)
|
|
|
|
Топқа берілген тапсырмаға зейін
|
+
|
|
|
|
|
|
|
қойып орындайды.
|
|
|
Ортақ ұпай
|
|
|
|
|
|
|
Сондай-ақ, мұғалім оқушылардың бірін-бірі бағалау əдісін қолданып, жұмыстарының нəтижесін жəне оқушылардың қабілеттеріне қарап бағалайды. Ол үшін мұғалім қатысушыларға топтағы əріптестерінің жұмыстарын бағалауын сұрайды. Бұл жұмыстың барысында оқушыларға бағаның межелеріне (критерийлеріне) назарын аударту қажет.Топтық жұмысқа бұл үлгіні қолданар алдында мұғалім қатысушыларға осы белгілемелердің қорытындысы жеке оқушының жетістіктерін бақылауға қажет екендігін
түсіндіре кетуі керек.
Топтық жұмыс барысында оқушының өзін-өзі бағалауы
Мəлiметтің көмегімен алынған бақылаулар жəне оқушылармен қарым- қатынас орнату арқылы мұғалiмдер талдау жасай отырып, топтық жұмыстағы дағдыларының дамыту деңгейін, оқу материалының меңгерiлуінiң сапасын анықтауға жəне оқушылардың оқудағы жетістіктерінің сапасын жақсартуы бойынша ары қарайғы қадамдарын жоспарлай алады. Нəтижесiнде қолданылған əр түрлi формадағы топтық жұмыстың бағалауларын мұғалiм оқушыларға үйрете алады, олар: топта жұмыс iстеу үдерісін бағалау; өзін-өзі бағалау механизмін қолдану арқылы дайын тұрған жұмыстың күштi жəне əлсiз жақтарын анықтайды.
Топтық жұмысты бағалау кестесі
|
|
Крите- рийлер
Топ мүшелері
|
Идеяларды ұсыну
|
Жолдаста- рын топ жұмысына жұмылдыру
|
Идеяларыны ң дербес-тігі
|
Сұрақ қою
|
Сұрақтарға жауап беру
|
Белсенді түрде тыңдау
|
Жалпы балл
|
|
А
|
+
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
5
|
|
|
|
Ə
|
+
|
|
+
|
|
+
|
|
3
|
|
Б
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
+
|
6
|
|
Г
|
+
|
+
|
|
+
|
+
|
|
|
|
Топ бойынша
|
4
|
3
|
3
|
2
|
4
|
2
|
18
немесе
75 %
|
|
Топтың талқылау жұмысын бағалау
|
Əрекеттер
|
Əрқашан
|
Əдетте
|
Кейде
|
Ешқашан
|
Біз берілген тапсырмаларды орындап, сұрақтарға жауап беріп, бір-бірімізге көмектесеміз.
|
|
|
|
|
Біз бірімізді тыңдап, ойлар мен пікірлерімізді салыстырамыз.
|
|
|
|
|
Біз оқулыққа сүйенбей, практикадан дəлел
келтіріп, өзіндік идеялар мен ойымызды айтамыз.
|
|
|
|
|
Біз мəселелерді практикалық тұрғыдан қарастырып, шешуге ұмтыламыз.
|
|
|
|
|
Біз бір-бірімізді тыңдап, сөйлеушіні қуаттап, əрі пікірімен санасып отырамыз.
|
|
|
|
|
Біз талқыланған мəселені пəн аумағында ғана қарастырмай, оны кең тұрғыдан түсінуге тырысамыз.
|
|
|
|
|
Біз талқылау нəтижесінде жаңа білім мен түсініктің пайда болуына мүдделіміз.
|
|
|
|
|
«Ойды қорытындылау» тəсілін бағалау
|
|
|
Критерийл ер
|
Сұрақтар
|
Бес балдық жүйе бойынша бағалау
|
|
Дəлдік
|
Ақпарат дəл келтірілген бе?
|
|
|
Сəйкестік
|
Жауаптар тақырыпқа (сұраққа сəйкес пе?)
|
|
|
Тереңдігі
|
Проблема жан-жақты қарастырылған ба? Проблеманың барлық ерекшеліктері келтірілген бе?
|
|
|
Негіздеу
|
Келтірілген жауаптарды негізделген деп атауға бола ма?
|
|
|
Жүйелілік
|
Қорытындылау логикалық тұрғыдан жүйелі түрде жасалған ба?
|
|
|
Төменде топтық жұмыстың өзін-өзі бағалауының үлгісі берілген. Үлгі оқушының топтағы өз жұмысын нақтырақ бағалап, оны мұғалімнің қойған бағасымен салыстыруына мүмкіндік береді.
Оқушы кестені толтырған соң топтағы өз қызметі жайлы қорытынды жасайды. Қажет болған жағдайда келесі жұмыстың мақсатын айқындайды. Кестеде оқушының топтық жұмысы мен ондағы қызметі жайлы ортақ əсерлері белгіленеді.
Келесі кесте əрбір бөлімге сандық (цифрлық) белгі береді. Мұғалім
«Болжаулы ұпайлар» бағанындағы ұпайларды өзі таңдайды (бұл жерде 10
ұпайлық жүйені қолдану тиімді). Егер оқушылар мен мұғалімнің
«Қорытынды» жолағында қойған бағалары 10 ұпайдан асса, онда қайшылық тудырмау үшін мұғалім қатысушылармен міндетті түрде əңгімелесіп, нəтижелерін талқылауы қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
