70
бағдарламалардың байланысы;
түр (модификацияланған, экспериментті, авторлық бағдарлама);
жаңашылдық (авторлыққа үміткерлер үшін).
2. Бағдарламаның мақсаты мен міндеті.
Мақсаты – қол жеткізуге ұмтылатын білім үдерісінің болжалды
нәтижесі. Мақсат сипаттамасында «тұлғаның жан-жақты дамуы»,
«балаларды шығармашылық дамыту үшін мүмкіндіктер туғызу», «білім
сұранысын
қанағаттандыру»
және
жалпылама,
абстрактілі
тұжырымдамаларды көп пайдаланбаған абзал. Ондай тұжырымдамалар
нақты бағдарламаның ерекшелігін аша алмайды және басқа кез келген
бағдарламаға қолданылуы мүмкін.
Мақсат бағдарлама атауымен байланысты болуы керек және
оның негізгі бағытын айқындап тұруы тиіс. Мақсатты нақтылау оған
қол жеткізу үшін не істеу керектігін көрсететін міндеттерді анықтау
арқылы жүзеге асырылады.
Міндеттер мынадай болуы мүмкін:
үйрететін – қандай да бір дүниеге танымдық қызығушылықты
дамыту, танымдық қызметке қосу, белгілі бір білімге ие болу, меңгеру,
белгілі бір қызмет түріне қатысты уәждемелерді дамыту және т.б.;
тәрбиелік – тұлғаның қоғамдық белсенділігін, азаматтық
ұстанымын, қарым-қатынас мәдениетін және әлеуметте өзін ұстауын,
салауатты өмір салтына машықтануын және тағы да басқа қасиеттерді
қалыптастыру;
дамытушы – өз бетінше әрекет ету, жауапкершілік, белсенділік,
ұқыптылық сияқты тұлғалық қасиеттерді дамыту; өзін-өзі тану мен
өзін-өзі дамытуда сұранысты қалыптастыру.
Міндеттерді тұжырымдау абстрактілі болмауы керек, олар
болжалды нәтижелерге сәйкес болуы тиіс.
3. Бағдарламаның айырмалық ерекшеліктері:
базалық теориялық идеялар; негізгі түсініктер;
жүзеге асыру кезеңдері, оларды негіздеу және өзара байланыс.
Бағдарламада аудиториядағы және аудиториядан тыс белсенді
(қимылды) сабақтардың сағат саны көрсетіледі. Сөйте тұра
аудиториядағы сабақтардың сағат саны жалпы сабақ санының 50%-нан
аспауы тиіс.
4. Бағдарлама жолданған балалар тобының жас ерекшеліктері:
- балалардың жасы және олардың психологиялық ерекшеліктері;
- балаларды жинау ерекшеліктері (еркін, байқау бойынша және
т.б);
- жылдар бойынша оқитын оқушылардың саны (негіздеу);
- сабақ тәртібі: бір жылдағы жалпы сағат саны; аптадағы сағат
пен сабақ саны; сабақтардың мерзімділігі.
- болжалды нәтижелер және оларды тексеру тәсілдері.
71
5. Бағдарлама бойынша жұмыс нәтижелерінің деңгейі:
Нәтижелердің бірінші деңгейі – мектеп оқушыларының
әлеуметтік білім алуы (қоғам нормалары, қоғамның құрамы, қоғамдағы
әлеуметтік мақұлданған және мақұлданбаған іс-қимыл нормалары
туралы және т.б), әлеуметтік шындық пен күнделікті өмір туралы
алғашқы түсінік.
Нәтижелердің екінші деңгейі – мектеп оқушысымен қоғамның
базалық құндылықтарына (адам, жанұя, Отан, табиғат, әлем, білім,
еңбек, мәдениет) жағымды қарым-қатынас және уайымдау тәжірибесі,
жалпы әлеуметтік шындыққа құндылықтар тұрғысынан қарау.
Нәтижелердің үшінші деңгейі – мектеп оқушысымен өзіндік
қоғамдық қызмет ету тәжірибесі.
6. Балаларды оқыту нәтижелерін бақылау және бағалау жүйесі
(көрмелерге, сайыстарға, байқауларға, оқу-зерттеу конференцияларына
және тағы да басқа жерлерде қойылуы мүмкін).
Оқу-тақырыптық жоспар.
Оқу-тақырыптық жоспар сабақ тақырыптарының атауы мен
реттілігі, сабақ сағаттарының саны (барлық теориялық және
практикалық сабақтар) көрсетілген кесте түрінде құрылады.
Тақырыптың реттілігін құрған кезде олар оқушылардың қызмет
бағытына тәуелсіз болатындай ұсынылған білім маршрутының
логикасын айшықтағаны дұрыс.
Сабақтың кіріспесінде бағдарламалық материал мазмұнының
ерекшелігін көрсететін терминдер мен түсініктердің қасиеттеріне баса
көңіл бөлген жөн. Бұдан кейін қарастырылып отырған құбылыстың
пайда болу табиғатын, қалыптасуы мен дамуын (ғылым, өнер, техника,
спорт т.б.) аша түсіп, сол немесе басқа құбылыстардағы заманауи
түсініктерді
қалыптастырудағы
мамандардың,
шеберлердің,
зерттеушілердің рөлін көрсеткен ұтымды.
Бағдарламаның мазмұны.
Бағдарламаның мазмұны ол – тараулар ішіндегі тараулар туралы
қысқаша сипаттама. Тақырып мазмұны оқу-тақырыптық жоспарда
көрсетілген тәртіп бойынша жазылады. Тақырып сипаттамасы мынаны
қамтиды:
атау;
негізгі түйінді сәттер;
білім үдерісін ұйымдастыру үлгілері (теориялық, іс-тәжірибелік).
Баяндау атау септігінде жүргізіледі. Әдетте бірінші тақырып –
бағдарламаға кіріспе.
Бағдарлама мазмұнының ерекшеліктері.
Осы немесе басқа бірлестікте балалар қызметінің түрлері мен
мазмұнын іріктеп алу кезінде балалардың өздерінің қызығушылығы
мен сұранысы, ата-аналардың қалауы, мектеп психологының ұсынымы,
72
педагогтің сабақтан тыс қызмет тәжірибесі ескеріледі.
Бағдарламаны жүзеге асырудағы ресурстық қамтамасыз ету:
Кадрлық (педагогтер, әкімшілік, дәрігерлер, психологтар және
т.б.);
Материалдық-техникалық;
Қаржылық;
Ақпараттық-әдістемелік (оқу құралы, әдістемелік әдебиеттер
және т.б. интернет).
Бағдарламаны жүзеге асыру үшін қажетті құралдарға қысқаша
сипаттама:
кадрлық – педагогтердің санын есептеу, олардың кәсібилігіне,
біліктілігіне сипаттама беру, іріктеу өлшемдері; материалдық-
техникалық – құралдар, аспаптар мен материалдардың қысқаша тізімін
жасау (оқушылар санын есепке ала отырып).
Әдебиеттер тізімі
Әдебиеттердің екі тізімі келтіріледі:
бағдарламаны дайындау және білім үдерісін ұйымдастыру
үшін педагогпен пайдаланылатын әдебиет;
балалар мен ата-аналарға ұсынылатын әдебиет.
Сабақтан тыс қызмет бағдарламасы жазылғаннан кейін оның
таныстырылымы кіші жастағы оқушыларға қосымша білім беруді
жүргізетін педагогтердің әдістемелік бірлестігінің жиынында өткізіледі.
Жиынға қатысушылардың ескертулері мен ұсыныстарына сәйкес
түзетулер енгізілгеннен кейін бағдарлама мен оған жазылған
сараптамалық пікір білім беру ұйымының әкімшілігіне ұсынылады.
Білім ұйымының директоры бағдарламаны бекіткен соң аталған
бағдарламаны педагогикалық кеңес осы немесе басқа балалар
бірлестігінде мақұлдауға ұсынады.
Тәжірибелі тексеруден кейін бағдарламаның мазмұны түзетіліп,
толықтырылып, психолог-педагогикалық қолдауының құралдарымен
және қажетті оқу-әдістемелік жиынтықпен қамтамасыз етіледі
Бағдарламаға қажетті оқу-әдістемелік жиынтық құрамына
мыналар кіреді:
- оқу және әдістемелік құралдар;
- энциклопедиялық сөздіктер мен анықтамалар;
- педагогтер мен балаларға арналған қысқаша түсініктемесі бар
әдебиеттер сілтемесі;
- бейне және аудио материалдар;
- бағдарламаны компьютерлік қолдау;
- сызбанұсқалар, сызбалар, пішіндер, қалыптар және т.б.;
- саяхатқа арналған нысандар тізімі;
Достарыңызбен бөлісу: |
