190
Однако нет в этих концепциях человека, а следовательно нет и этих
ориентиров. Остается лишь лозунг, который в настоящее время не только
бесполезен, но и опасен. Между прочим, образования начальной,
промежуточной и высшей не бывает. Есть образованность или
необразованность.
Этому
пример
открытие
археологов,
которые
свидетельствуют о высокой степени образованности наших пра-пра…,
сумевших оставить после себя множество «божественных истин» смысл
которых современное поколение до сих пор постигает, если конечно повезет.
Между тем общеизвестно, что учитель не профессия, а призвание.
Главным призванием учителя, как нам кажется, является противопоставление
чистому разуму, разума в человеческом измерений – экзистенциальный разум
т.е. дух. В данной версии катастрофа образования равнозначна утрате
современным человеком своей духовности. Получается, что человек имеет
разум, от применения которого, в конечном счете, ничего разумного не
получается (Дж.Свифт). Призвание учительства по меньшей мере обязывает
иметь: целостность или полноту натуры учителя, складывающейся из
биологических (80%) и социальных (20%) составляющих, обладать
интеллектом не в смысле «открытия миров», а в смысле открытия своего
(чужого тоже) внутреннего мира с целью служения себе, а значить и социуму и
наконец, чтобы раскрыть секреты самодостаточности индивида необходимо
самопознание не через изучения себе со стороны с помощью других наук, а
изнутри. Такой наукой является валеология. Последняя должна стать
философией всей педагогики. В этом смысле подлежать валеологизации все
сферы учительства, а точнее наставничества.
Литература:
1. Назарбаев Н.А. Казахстан-2030. 1987г
2. Тейяр де Шарден. Феномен человека. Москва, 1965
3. Брехман И.И. Валеология – наука о здоровье. Алматы, 2001
4. Сатпаева Х.К. и др. Физиология человека. Алматы, 1995
5. Абай. Книга слов. Алматы, 1993
6. Мырзаханов
Н., Мырзаханова М.Н. Основы педагогической
валеологии. Алматы, 2006.
ОҚУШЫЛАРҒА ЭТНОМӘДЕНИ БІЛІМ БЕРУДІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Нәби Лиза., Қажатова Г.Н., Ғабдуллина Ҧ.С.
Ш.Уәлиханов атындағы Кӛкшетау мемлекеттік университеті
Кӛкшетау қ., Қазақстан
liza281073@mail.ru
Мақалада кӛп ұлтты Қазақстан Республикасында мектеп оқушыларына
этномәдени білім беру арқылы кӛпмәдениетті ортаға бейімделген,
191
шығармашылық қабілеті жоғары, ӛзіндік ұлттық бет-бейнесі анықталған
этнос субъектісін қалыптастыру мәселесі қарастырылған.
Қазақстан Республикасында 120-дан астам ұлт пен ұлыстардың ӛкілдері
тұрады. Бұл ӛз кезегінде, әр ұлт ӛкілінің тӛл мәдениетін, ана тілін сақтап,
ұлттық салт-дәстүріне қызығушылығын арттыру, оларды игеруге ұмтылысын
күшейту қажеттілігін туындатады. Сонымен қатар, ӛз мәдениетімен қоса ортақ
Отанға, мемлекеттік тілге құрметті арттыру, халықтың этностық-мәдени
мүдделерін іске асыру – білім беру саласындағы аса маңызды міндеттердің бірі
екендігі сӛзсіз.
Биылғы 2015 жыл президенттің жарлығымен Қазақстанда халық
ассамблеясы жылы болып жарияланды.
Ассамблея жылы дегеніміз - бұл ең алдымен бірлік пен татулықтың
жылы, Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев салған
қоғамдық келісім моделінің жылы. Бұл орайда Ассамблеяның халықтың
этностық-мәдени мүдделерін іске асыруда қосатын үлесі зор болмақ.
Бүгінгі таңда этномәдени тұрғыда толыққанды дамыған, кӛпмәдениетті
ортаға бейімделген, шығармашылық қабілеті жоғары, нарықтық бәсекелестік
жағдайында ӛмір сүруге дайындалған, ӛзіндік ұлттық бет-бейнесі анықталған
этнос субъектісін қалыптастыру күн тәртібінде тұр. Мұның барлығы қазіргі
таңда этномәдени білім берудің зәру тақырып екендігін айқындай түспек.
«Қазақстанның ел бірлігі доктринасында» ұлт бірлігінің үшінші негізгі
қағидаты – «біріктіруші және бекітуші ретінде Ұлт Рухын нығайту және
дамыту» кӛрсетілген, оның халықтың ӛзіндік санасының бір бӛлігі болып
табылатын мыңдаған жылдық дәстүрге, құндылықтар мен мәдениетке, тілге
сүйенетіндігі айтылған. Сондықтан да доктринада мемлекет алдына оларды
жаңғырту мен дамыту, ұлттық қадір-қасиетті нығайту міндеті қойылады,
мемлекеттің, әр азаматтың, қоғамның жауапкершілігі айқындалады.
Қазақстан Республикасында этномәдени білім беру жүйесін реттеу мен
дамытудың басты принциптері еліміздің негізгі заңнамалық құжаттарында
кӛрініс тапқан. Олар: Қазақстан Республикасының «Тілдер туралы» заңы
(1997), Қазақстан Республикасы «Білім туралы» заңы (2007), Қазақстан
Республикасы Президенті жанындағы Ұлттық Кеңес бекіткен бірнеше
Тұжырымдамалар: Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру
тұжырымдамасы (1994), Қазақстан Республикасында білім беру саласындағы
мемлекеттік саясат тұжырымдамасы (1995), Қазақстан Республикасындағы
этникалық-мәдени білім тұжырымдамасы (1996) және т.б.
ХХ ғасырдың аяғында әлемдік білім беру жүйесінде ұлттық білім беру
жүйелерінің интеграциясы негізінде тарихи-педагогикалық мұраларды
жаһандандыру
үрдістері
қарастырыла
бастады.
Жалпы
адамзаттық
құндылықтар ұлттық дәстүр, мәдениет, тәрбиелік-білімдік жүйелердің ӛзара
әрекеті мен сан түрлілігінде дамиды және толығады.
Бүгінгі таңда этномәдени білім беруді нәтижелі жүзеге асыру үшін ел
тарихында қалыптасқан игілікті тәжірибелерді саралап, қорыту және оның даму
