| Нарыққа қатысушылар
Ұйым активтердің және міндеттемелердің әділ құнын бағалауда нарыққа қатысушылардың өз экономикалық мүдделерінде жұмыс істейтінін ескере отырып, нарыққа қатысушылар берілген актив немесе міндеттемеге бағаны анықтауда пайдаланатын жорамалдарды пайдалану керек.
Берілген жорамалдарды қалыптастыруда ұйымға нақты нарыққа қатысушыларды анықтау қажет емес. Оның орнына, ұйым төменде көрсетілген жағдайларға қатысты факторларды қарастырып, нарыққа қатысушыларды бір- бірінен айыратын жалпы мінездемелерді анықтауы керек:
(a) актив немесе міндеттеме;
(b) активке немесе міндеттеме үшін негізгі (немесе ең қолайлы) нарық ; және
(c) осы нарықта ұйым келісімге келуі мүмкін нарыққа қатысушылар.
Баға
Әділ құн - бұл бағалау күніне ағымдағы нарықтық жағдайларда ерікті түрде негізгі (немесе ең қолайлы) нарықта жүргізілген операция барысында активті сатудан алынатын немесе міндеттемені беруде төленетін баға (демек, шығу бағасы), бұл баға бақылануына немесе басқа баға беру әдісімен есептелуіне тәуелсіз болып табылады.
Активті немесе міндеттемені бағалауда қолданылған, негізгі (немесе ең қолайлы) нарықта жұмыс істейтін баға келісімге жұмсалған шығынды есепке алумен түзетілмеуі керек. Келісімге жұмсалған шығындар басқа ХҚЕС -тарға сәйкес есептеуде көрсетілуі қажет. Келісімге жұмсалған шығындар активтің немесе міндеттеменің мінездемесі болып табылмайды; олар керісінше, келісім үшін өзгеше болып, активке немесе міндеттемеге қарасты ұйымның активке немесе міндеттемеге қарасты қалай келісімге келуіне байланысты айырмашылығы болады.
Келісімге жұмсалған шығындар жол шығындарын қоспайды. Егер де орналасқан орны активтің мінездемесі болып табылса (мысалы тауармен осылай болуы мүмкін), негізгі (немесе ең қолайлы) нарықтағы баға активтің қазіргі орны мен берілген нарыққа дейін жеткізуге жұмсалатын шығын болған жағдайда болуы мүмкін шығындарды есепке алумен түзетілуі қажет.
Қаржылық емес активтерге қатысты қолдану
Қаржылық емес активтерге қатысты ең жақсы және ең тиімді қолдану
Қаржылық емес активтің әділ құнын бағалауда нарыққа қатысушының активті ең жақсы және ең тиімді пайдалану арқылы экономикалық пайданы жинақтау қабілеті немесе оны ең жақсы және ең тиімді қолдана алатын басқа нарыққа қатысушыға сатуы есепке алынады.
Қаржылық емес активті ең дұрыс және ең тиімді пайдалану үшін активтің нақты орындалып, заңды жағынан мүмкін болып, қаржылық тұрғыдан дәлелденіп, төмендегі келтірілгендей пайдаланылуы есепке алынуы қажет:
Нақты орындалатын қолданыста нарыққа қатысушылар баға қоюда есепке алуы активтің нақты сипаттамаларын есепке алуды алдын ала ескереді (мысалы, мүліктің орны мен мөлшері).
Заң жағынан мүмкін қолданыс нарыққа қатысушының активке баға қоюда есепке алуы мүмкін активті пайдалануға түрлі заңды шектеулерді есепке алуды алдын ала ескереді (мысалы, мүлікке қатысты аймаққа бөлу ережесі).
Қаржылық тұрғыдан дәлелденген қолданыс активтің нақты тұрғыдан орындалатын және заңдық жағынан мүмкін пайдаланылуы пайда не қаржының келуін (активті осындай пайдалануға қатысты өзгеруге шыққан шығындарды есепке алып) қолға алды ма, сол фактіні есепке алып, ол қаржы пайда табуға жеткілікті болып, нарыққа қатысушылар осы активке осы қолданыста инвестициялардан талап етілуі лазым.
Ең дұрыс және ең тиімді пайдалануды ұйым басқа қолданысты жақтағанмен, нарыққа қатысушылар анықтайды. Бірақ, тек нарықтық немесе басқа да факторлар нарыққа қатысушылардың басқаша қолдануы оның құнын максималды көтерілуінің мүмкіндігін көрсеткен жағдайда ғана болмаса, ұйымның қаржылық емес активті ағымдағы қолдануы ең дұрыс және ең тиімді пайдалануы болып есептеледі.
Өзінің бәсекелестік жағдайын сақтау үшін, немесе басқа да себептермен ұйым активті алынған қаржылық емес активті пайдаланбауға шешім қабылдауы немесе осы активті ең дұрыс және ең тиімді жолмен пайдаланбауға шешім қабылдауы мүмкін. Мысалы, ұйымның басқалармен пайдаланылуын алдын ала шектетіп, белгілі бір қорғаныспен қолдануға жоспарлаған алынған материалды емес активпен осылай болуы мүмкін. Дегенмен, ұйым қаржылық емес активтің нарыққа қатысушылардың ең дұрыс және тиімді пайдалануын ескере отырып әділ құнын бағалау керек.
Достарыңызбен бөлісу: | 
