28
2.6 Коммутаторларды реттеу және іске қосу
Коммутаторларды іске қосар алдын коммутатор мен компьютер
аралығындағы физикалық жалғастыруды орындау қажет. Коммутаторларды
басқару үшін кабелді жалғастырудың екі түрі қолданылады. Біріншісі- консол
порты арқылы, екіншісі Ethernet порты арқылы. Консольный порт
коммутатордың алғашқы конфигурациясында қолданылады, яғни реттеуді
қажет етпейді. Ethernet портын қолданғанда коммутаторда IP- адресті орнату
қажет болады. Сонымен қатар Ethernet портын қосқанда 5, 5е. категориялы
екі жұпты UTP кабелі қажет. Әдетте D-link коммутаторлары (MDI/MDI-X)
полярлығын автоматты анықтайтындықтан кез-келген кабель түрін (тура
немесе кросстық) қолдануға болады.
2.5 сурет – Коммутатордың компьютерге қосылуы
Басқа коммутаторға қосылу үшін де кез-келген 5, 5е. санатқы екі жұпты
UTP кабель қолдануға болады. Егер олар полярлықты автоматты түрде
анықтайтын болса. Басқа жағдайда кросстық кабель қолданылады.
2.6 сурет – Тура немесе кросстық кабельдің косылуындағы
коммутатордың басқа коммутаторға қосылуы.
29
Коммутаторлардың дұрыс қосылуын порттардың сәйкес индикаторлары
арқылы анықтауға болады. егер индикатор жанса, онда коммутаторлар
арасында байланыс орнатылғаны анықталады. Егер индикатор жанбаса, онда
коммутаторлар арасындағы байланыс орнатылмағаны анықталады.
2.7 Коммутатордың консолға қосылуы
D-Link басқарылатын коммутаторларда RS-232 стандартты кабель
көмегімен компьютердің портына қосылатын консол порты болады. Оларды
«Out-of-Band» қосылу деп атайды. Бұл егер желі болмасада, коммутаторды
қосылу мен басқаруда қолданылатынын көрсетеді. Консол портына
қосылғаннан соң Windows HyperTerminal бағдарламасын қосу қажет.
Бағдарламада келесі параметрлерді енгізу керек:
Baud rate:
9,600
Data width: 8 bits
Parity:
none
Stop bits:
1
Flow Control: none
Коммутатор консолмен қосылғанда келесі терезе пайда болады:
2.7 сурет – Коммутатордың консолмен қосылуы
Қосылмаған жағдайда Ctrl+r басу қажет.
Коммутаторға пароль енгізу керек. Бастапқыда тұтынушы аты
көрсетілмейді. Сондықтан Enter клавишасын екі мәрте басу керек. Содан соң
команда қатарында DES-3226S# деген сөз пайда болады. Осыдан соң
командаларды енгізе беруге болады.
30
2.8 Коммутатордың бастапқы конфигурациялары
CLI командасының көптеген түрлері бар. Командадар көптеген
параметрлерді немесе бір ғана параметрді енгізуді талап ететін күрделі,
көпдеңгейлі болады. Ол үшін команда қатарына «?» клавишасын тереміз,
экранда командалар тізімі пайда болады. Өзімізге қажетті команданы
таңдаймыз.
2.8 сурет – коммутатор конфигурациялары
Егер параметрлерді біле тұра «?» клавишасын басуымызға болады.
Мысалы, команданың аяқталуын білгіміз келсе, онда команда қатарына келесі
сөздерді жазамыз:
DES-3226S#config + пробел
Содан соң «?» немесе Enter клавишасын басамыз. Экранда барлық
мүмкін болатын аяқталулар шығады. Сонымен қатар TAB клавишасын
қолдансақ та болады. Онда да барлық аяқталу тізімдері шығады.
2.9 Коммутатордың қосымша функциялары
Қазіргі кезде қолданылатын коммутаторлардың көбі жалпы стандартқа
сәйкес келесі қосымша фунқцияларды орындайды:
1) VLAN – виртуалды желі техңологиясы;
2) Spanning Tree - хаттамасы;
3) Trunking - порттарды біріктіру;
4) SNMP – басқару фунқциясын қолдау;
5) Port Security фунқциясын қамтамасыздандырады немесе MAC-
адресін аныкталған портқа қосады;
31
6) 802.1х – хаттамасын қолдайды;
7) Топтық тарату хаттамасын қолдайды;
8) Желі ағындарын басқарады;
2.10 VLAN – виртуалды локалды желі қолдайды
Егер коммутатор желі денгейіндегі хаттамалармен қосылмаса, онда ол
тарату дестелерінің жіберілетін адресін білмейді. Тарату дестелері – ол
желідегі барлық түйіңдерге жіберілетін дестелер. Олар желідегі барлық
хаттамаларымен жұмыс істеу үшін керек. Мысалы: ARP, BOOTP немесе
DHCP хаттамалары аркылы жұмыс станциясының желіге қосылғанын басқа
компьютерлерге хабарлайды. Үлкен желілерде тарату дестелері коллизия
саңын өсіруі мүмкін. Сол себептен тарату дестелеріне шеқтеу қою үшін тарату
домендерін немесе виртуалды ЛВС (Virtual LAN, VLAN) желілерін
ұйымдастыру кажет.
Виртуалды желі - желі түйіңдерінен бөлінген логикалық топ болып
табылады. Әртүрлі виртуалды желі аралығында МАС – адресі негізінде
кадрларды тарата алмайды. Виртуадды желіде кадрлар комутация
технологиясы бойынша таралады, яғни кадрдың анықталған мекен-жайы
бойынша портқа жіберіледі. Сонын аркасында виртуалды желі көмегімен
кеңтарату дестелерін жібері мәселесі орындалады.
VLAN желісінің артыкшылыктары:
- енгізу иілгіштігі. VLAN тұтынушы желі топтарының қолайлы әдісі
болып табылады.
-
VLAN
дестелерді
таратуда
бакылау
мүмкіндігін
қамтамасыздандырады, өткізу жолагын үлкейтеді.
- VLAN желісі өзара бір-бірімен катынаста болатын желі түйіндерін
аныктай отырып желі қауіпсіздігін қамтамасыздандырады.
Коммутаторлар үш түрлі VLAN және тарату домендерден тұрады:
- порт базасындағы VLAN;
- МАС-адресті базасындағы тарату домені;
- IEEE 802.1Q стандартты – қосымша кадр өрісіндегі VLAN.
2.10.1 Порт негізінде VLAN
Порт базасындағы VLAN орындалғанда әрбір портқа нақты бір VLAN
беріледі. Сонда сол портка қосылған барлық тұтынушылар бір VLAN-ға
кіретінін айтады. Порт конфигурациясы статистикалық, яғни тек қолмен
өзгертуге болады.
Олардың сипатамалары:
1)Бір ғана коммутатор аралығында қолданылады. Егер бірнеше
компьютер топтарын бір коммутатор аралығында ұйымдастыру керек болса,
онда осы сипаттама өте қолайлы.
2)Қосылу ерекшелігі. Порттарды біріктіруде виртуалды желіні құру
үшін администратордан үлкен көлемді жұмыс талап етілмейді, яғни бір
VLAN-да орналаскан әрбір портка бір индентификатор VLAN (VLAN ID)
беріледі.
