Радиоэлектроника

1. Тізбекті және параллель тербелмелі контурлар.

Параллель контурда сыртқы тогінің жиілігі контур жиілігіне тең болғанда – токтар резонансы деп аталатын құбылыс болады. Онда тармақтардың өткізгіштіктері тең болып: B_L=B_c, онда ток I_рез =I_min болады.

- Токтар резонансы деп қандай құбылысты айтады?

- Кернеулер резонансы деп қандай құбылысты айтады?

- Тізбекті және параллель тербелмелі контурлардың қандай айырмашылық-тары бар?

- Тізбекті және параллель тербелмелі контурлардың өткізу жолақтары қандай?

Әдебиет: Силлабусты қара.
11- дәріс

Тақырыбы: Радиотолқындарды тарату шарттары.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Жер бетінде, атмосферада радиотолқындардың таралу шарттары.
   
2. 
   Электромагниттік толқындардың диапазондары және олардың таралу шарттары.
   

Радиотолқындардың таралуына әсер тигізбей қоймайтын жер бетінен басқа үш облысты көрсетуге болады: тропосфера, стратосфера, ионосфера.Осы облыстарда таралатын толқындарды: тура, жер беткейлік және ионосфералық деп бөледі. Ионосфералық толқындар ионосфера қабатынан шағылады. Сол арқылы Жер бетіндегі қашық пункттердің арасында байланыс орнатуға болады. Жер беткейлік толқындар Жер беті бойымен таралады.

Толқындарды ұзындығы бойынша: ультрақысқа(УКВ), қысқа, орташа, ұзын және аса ұзын деп бөледі. Немесе жиілігі бойынша аса жоғары жиілікті (СВЧ), жоғары жиілікті, орта жиілікті, төмен жиілікті толқындар деп бөледі.

2.Электромагниттік толқындардың диапазондары және олардың таралу шарттары.

Толқындарды ұзындығы бойынша: ультрақысқа(УКВ), қысқа, орташа, ұзын және аса ұзын деп бөледі. Немесе жиілігі бойынша аса жоғары жиілікті (СВЧ) , жоғары жиілікті, орта жиілікті, төмен жиілікті толқындар деп бөледі.олардың таралу шарттары әртүрлі болғандықтан қолданылу салаларында да ерекшеленеді. Тура және ионосфералық толқын етіп қысқа және УКВ толқындарды жіберген ыңғайлы, ол жер беткейлік етіп ұзын және аса ұзын, орта толқындарды жіберген ыңғайлы, жұтылуы аз болып, кедергілерді орап өтеді.

• 
  Жер беткейлік толқын деп қандай толқындарды айтады?
  
• 
  Ионосфералық толқын деп қандай толқындарды айтады?
  
• 
  Толқындарды ұзындығы бойынша қалай бөледі?
  

1. Антенна және олардың түрлері, сипаттамалары.

2. Фидерлер

Мақсаты: Радиотолқындарды шығарып, қабылдайтын құрылғылардың жұмысымен таныстыру.

1.Антенна және олардың түрлері, сипаттамалары.

Антенна деп радиотолқындарды шығаратын және қабылдайтын радиотех-никалық құрылғыларды айтады. Антенналардың басты қызметі: жоғары жиілікті электромагниттік тербелістер энергиясын радиотолқындар энер-гиясына айналдыру немесе қабылданатын радиотолқындар энергиясын жоғары жиілікті электромагниттік энергиясы етіп түсіру.

Антенна және ұзын жолдар үлестірілген параметрлі тізбектерге жатады. Айырмашылығы: ұзынжолдар электрмагниттік энергияны сыртқа шығармай, мейлінше алыс қашықтыққа жеткізу мақсатында қолданылады, ал антенналар, керісінше кеңістікке мейлінше үлкен сәуле шығаруды қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл үшін антенна құрылысы әртүрлі етіп жасалады.

Антеналардың басты сипаттамалары: бағыттылық диаграммасы және әсерлік биіктігі.

• 
  Антенна деп қандай құрылғыны айтады?
  
• 
  Антенна түрлерін тізіп айтыңыз.
  
• 
  Фидер деп қандай құрылғыны айтады?
  

1.Күшейткішке негізгі сипаттама

1. 
   Күшейткіштердің түрлері, сипаттамалары.
   

Бұл үшін күшейткіште сызықсыз басқарылатын элемент болу керек. Бұл электронды шам, не транзистор, не басқа элемент болуы мүмкін.Осы элементтің түрі бойынша: транзисторлық, лампылы және т.б бөлінеді. Күшейткіш әлсіз сигналды қуатты сигналға айналдыру үшін бірнеше күшейткіш каскадтан құралады. Каскад деп күшейту функциясын атқаратын сұлбаның ең кіші бөлігін айтады.

Күшейткіштерді қуаты бойынша : әлсіз сигналды күшейткіш және күшті сигналды күшейткіш деп бөледі. Күшейткіште реактив элементтер болғандықтан, кейбір жиіліктер күшейту жоғары, кейбір жиіліктерде төмен болып, сигналды бұрмалайды. Сондықтан күшейту бірқалыпты болатын жиілік диапазоны болады.

• 
  Күшейткіштердің қандай түрлері бар?
  
• 
  Күшейту каскады дегеніміз не?
  

1. Күшейткіштердің түрлері, сұлбалары.

2. Күшейткіштердің негізгі сипаттамалары, кері байланыс.

1. Күшейткіштердің түрлері, сұлбалары.

Жиілік диапазоны бойынша күшейткіштерді 3- ке бөледі: а) тұрақты ток күшейткіш б) төменгі жиілік күшейткіш с) жоғары жиілік күшейткіші

Күшейтетін диапазоны еніне қарай:

1.Кең жолақты күшейткіш

2. Таңдаушы күшейткіш

Жүктеменің сипаты және мақсаты бойынша бөлінуі: қуат күшейткіші, кернеу күшейткіші, ток күшейткіші деп бөледі.

Күшейткіштердің негізгі сипаттамалар: түрлендіру коэффициенті және күшейту коэффициенттері.

Графиктік сипаттамалары: 1. Амплитудалық сипаттамасы Uшығ = f (u кір)

2. Амплитудалық-жиіліктік сипаттамасы

3.Фаза- жиіліктік сипаттамасы

4. Өтпелі сипаттама

Күшейткіштерде сигналды қажетті деңгейге жеткізіп күшейту үшін кері байланыс қолданылады. Бұл байланысқа шығыстағы ток немесе кернеудің кірістегі ток пен кернеуге әсерін асыратын тізбек элементтері.

Өзін - өзі тексеру сұрақтары:

• 
  Күшейткіштің қандай сипаттамасы бар?
  
• 
  Амплитудалық сипаттамасы деп нені айтады?
  
• 
  Өтпелі сипаттама деп нені айтады?
  
• 
  Фаза- жиіліктік сипаттама деп нені айтады?
  
• 
  Түрлендіру коэффициенті дегеніміз не?
  
• 
  Күшейту коэффициенттері дегеніміз не?
  

1. Түзеткіштер және олардың қызметі.

2. Сүзгілер.

Мақсаты: Екінші реттік қоректендіру көздері жайында түсінік беру.

1. Түзеткіштер және олардың қызметі.

1. Екінші реттік қоректендіру көздері деп желіден алынған электр энергиясын тұтынушыға қажетті деңгейдегі кернеу мен ток күші болатындай күйде жеткізеді.

Екінші ретті электр қоректендіру көздері: қуатты трансформатордан (1), түзеткіштен(2), тегістеуіш сүзгіден(3) және кернеу тұрақтандырғышынан (4)тұрады.

Негізгі сұлбалары- бір жарты периодты түзеткіш, екі жарты периодты түзеткіш және көпірлі сұлбасы.