Тақырып 4 Жетілмеген бәсеке нарығындағы тұтынушылар
Өндіріс және шығындар теориясы. Қызметтер өндірісі және оның ерекше-ліктері. Қызметтер өндірісіндегі технологиялардың рөлі. «Ақпараттық техноло-гиялар парадоксы». Өндіріс функциясы және оның қасиеттері. Өндірістің техно-логиялық және экономикалық тиімділігі. Изокванталар. Изокванталар картасы. Өндіріс факторларының өзара алмастырылуы. Өндіріс факторларының техноло-гиялық алмасуының шекті нормасы және изокванталардың қисықтығы. Қызмет саласындағы өндіріс факторларының алмасу мәселесі. Қызметтер өндірісінің тұ-рақты және айнымалы (өзгермелі) факторлары. Қызметтер саласындағы айныма-лы өндіріс факторларының ерекшеліктері. Айнымалы шығындарды жиынтық (ТРL), орташа (АРL) және шекті (МРL) өнімдері. ТРL, АРL, МРL қисықтары.
Қызмет саласындағы өнімділікті жоғарылату мәселесі.
Тақырып 5 Жетілмеген бәсеке нарығы. Таза монополия және монопо-лиялық билік
Монополиялық билікті мәні мен көрсеткіштері. Баға, шекті табыс, жалпы табыс және баға бойынша икемді сұраным. Қысқа мерзімді монополиялық тепе-теңдік және сұранысты бағалық икемділігі. Монополиялық тепе-теңдік және сұ-раныстың икемділіг бағасы. Ұзақ мерзімді монополиялық тепе-теңдік. Монопо-лиялық ұсыным. Ұзақ мерзімде орналасу орнын таңдау және оның фирма пайда-сына әсері. Бағалық дискриминация: мәні және шарттары. Бағалық дискримина-ция дәрежесі: бірінші дәрежелі дискриминация (жетілген бағалық дискримина-ция); екінші дәрежелі дискриминация (бағаны тұтыну көлеміне байланысты ди-версификациялау); үшінші дәрежелі дискриминация (сегменттік дискриминация).
Тақырып 6 Жетілмеген бәсеке нарығы. Монополиялық бәсеке: қыз-меттер өндірісінің көлемі мен бағасын анықтау
Қызмет көрсету сферасындағы монополиялық бәсеке нарығының сипатта-масы. Монополиялық бәсеке кезіндегі фирманың қысқа мерзімді тепе-теңдігі. Қысқа мерзімде пайданы максимизациялау. Монополиялық бәсеке кезіндегі ұзақ мерзімді тепе-теңдік. Қызметтер дифференциациясы, қызметтердің сапасы мен қызмет көрсетді сапасы. Монополиялық бәсеке нарықта сатуды ынталандыру жә-не жарнама өткізу шығындары. Өткізу шығындар. Өткізу шығындардың қисығы және қысқа мерзімдегі жарнама пайдасын жоғарлату. Жарнама қызметін жүзеге асырудағы ұзақ мерзімді тепе-теңдік.
Тақырып 7 Жетілмеген бәсеке нарығы. Олигополия: үлгілері және баға қалыптастыру стратегиясы
Олигополиялық нарық қызметінің негізгі сипаттамасы. Олигополия үлгіле-рі. Саналы бәсекелестік үлгілері. «Баға соғысы». Курно дуополиясының үлгісі. Әсер ету қисығы. Курно тепе-теңдігі. Сынақ сұраныс қисығыны үлгісі. Баға қа-лыптастырудың үлгісі. Баға қалыптастыру, салаға кірудегі шектелер. Нарықта мо-нопольды үстемдіктен уақытша бас тарту. Баға лидерінің үлгісі.
Лидерлік фирманың баға мен өндіріс көлемін бекітуі және пайданы макси-малдау. Ойын теориясының үлгілері және стратегиялық тәртібі. Максимин стра-тегиясы – неғұрлым төмен шығындар стратегиясы. Нарықтың тиімділігі мен рет-телуі. Монопольды үстемділік және тиімділік. Монопольды үстемділікті жүзеге асыруды болжау. Монопольды үстемділіктің мазмұны. Антимонополиялық саясат және оның құралдары.
Тақырып 8 Өндіріс факторларының нарығы. Ресурстар нарығындағы баға қалыптастыру
Жетілген және жетілмеген бәсекелі ресурстар нарығының сипаттамалары. Ресурстар нарығындағы сұраныс пен ұсынысты ерекшелігі. Шекті өнімділік тео-риясына сәйкес ресурстарға сұраныс. Туынды сұраныс ретіндегі ресурстарға сұ-раным. Бәсекелі нарықтағы экономикалық ресурстарға сұраныс пен ұсыныс. Шекті өнім, шекті табыс мөлшері мен ресурстар құны. Шекті өнім (МР) - қосым-ша ресурстармен өндірілген қосымша өнім ретінде. Қосымша өнімнің бірлігін са-тудан түсетін шекті ресурстың шекті өнімділігінің төмендеу заңы және шекті өнім. Ресурстардың тиімді үйлесмімділігі. Неғұрлым аз шығындар ережесі мен табысты максимизациялау ережесі.
Ресурстарға деген салалық және нарықтық сұраным. Ресурстарды салалық сұранымы және салалық сұраным қисығы. Саладағы ресурстарға сұранымның икемділігін анықтайтын факторлар: салалық өнімдер үшін баға бойынша сұраным икемділігі, бір ресурсты екінші ресурсқа алмастырудың техникалық мүмкіндікте-рі, уақыт, салада қолданылатын басқа ресурстар ұсынымыны икемділігі. Ресур-старға деген нарықтық сұраным. Ресурстарға деген сұраным икемділігі және оның факторлары. Ресурстардың салалық және нарықтық ұсынымы. Ресурстар ұсынымның салалық және нарықтық қисықтары.
Тақырып 9 Өндіріс факторларының нарығы. Еңбек қызметінің нары-ғы және еңбекақы
Еңбек қызметінің жеке және нарықтық ұсынымы. Еңбек пен демалыс ара-сындағы таңдай және еңбектің ұсынымы. Талғамсыздық қисығы мен «табыс-бос уақыт» бюджеттік сызығы. Еңбек ұсынымның жеке және нарықтық қисықтары. Еңбекақының өзгеруі кезіндегі табыстың өзгеруі мен алмастыру әсерлері. Еңбек қызметіне деген бәсекелік фирмалардың (еңбек нарығы мен тауарлар нарығында-ғы) сұранымы. Қызмет көрсету саласындағы еңбек ресурстарын пайдаланудың ерекшеліктері. Еңбек қызметіне бәсекелік фирманың сұраным қисығы. Жетілген бәсеке жағдайларындағы еңбек қызметін жалдау және пайданы жоғарлату. Еңбек қызметіне монополиялық сұрыным. Монополиялық тепе-теңдік. Таза монопсо-нист жұмыс күші қызметін жалғыз ғана сатып алушы ретінде. Монопсонистің жалдау туралы шешім қабылдау. Монопсонист - фирма тепе-теңдігі. Еңбек қыз-метін сатушылардың монополиялық билігі. Жұмыс күші ұсынымына кәсіподақ-тардың бакылауы. Кәсіподақтардың еңбекақыға әсері. Еңбек нарығындағы екі жақты монополия және еңбек бағасы тепе-теңдігін бекіту мәселелері.
Тақырып 10 Өндіріс факторларының нарығы. Капитал және жер ре-сурстарының нарығы: баға қалыптастырдың ерекшелігі
Капитал – тауарлар мен қызметтердің көп мөлшерін өндіру мақсатында құ-рылған ұзақ мерзімде пайдаланылатын ресурс болып табылады. Капиталдар түр-лері: физикалық капитал және адам капиталы. Капитал қозғалысы және капитал қоры. Капитал ресурстарының нарығы: ссудалық пайыз, қарыз құралдарына деген сұраным және олардың ұсынымы. Қарыздық пайыздың ставкасы және қысқа мер-зімді инвестицияларға сұраным. Инвестиция деңгейінің максималды пайдасы, ин-вестицияны сатып алдың шектік нормасы және пайыз ставкасы. Инвестицияның өзін-өзі ақтауы. Ұзақ мерзімді инвестициялар. Инвестициялаудың табыстылығын есепте шарттары: капитал активтері қызметінің жағымды мерзімі (негізгі қорлар-ды), инвестицияның шекті құны, табысты кеңейту үшін инвестицияның шекті са-лымы.
Дисконттау және инвестициялық шешімдер. Ұзақ мерзімді инвестициялар-дың ішкі сатып алу нормасын есептеу. Пайыздық нарықтық ставкасы және негізгі қорлардың бағасы. Қарыз капиталының ұсынымы. Уақытша талғамдар. Уақытша талғамның шекті нормасы. Уақыт аралық бюджеттік шектелер. Уақыт аралық те-пе-теңдік. Қарыздық пайыз ставкасының өзгеруі нәтижесінде болған табыс пен алмастыруды өзгеру эффектісі. Жинақтаудың нарықтық ұсынымы. Жер өндірістің ерекше факторы ретінде. Жердің сұранымы мен ұсынымыны ерекшелігі. Жерді пайдалану және жер рентасы. Өнімділік жер учаскелерінің орналас жағдайлары, дифференциалдық рента. Жердің бағасы жер рентасының капитализациясы ретін-де.
Тақырып 11 Нарық фискасы және тиімділік. Сыртқы әсерлер теория-сы
Сыртқы әсерлердің экономикалық түсінігі. Сыртқы әсерлердің түрлері. Жа-ғымсыз сыртқы әсерлер. Жағымсыз сыртқы әсерлердің пайда болу формасы. Қор-шаған ортаның ластануы және ресурстар нарығындағы экономикалық жағдай. Меншік құқығы мен сыртқы әсерлері. Коуз теоремасы. Нарықтық тепе-тендік жә-не өнім өндіру көлемінің тиімділігі. Жағымсыз сыртқы әсерлер кезіндегі тиімді-лікке жету жағдайлары. Жағымды сыртқы әсерлер. Нарықтық тепе-теңдік және қызметтерді ұсыну көлемінің тиімділігі. Оңтайлы ішкі әсер кезінде тиімділікке жету шарттары. Нарықтың көмегімен сыртқы әсерлердің мәселесін шешу. Әкім-шілдік-әміршілдік әдіс, түзетілген салықтар және субсидиялар, қалдықтарды тас-тады нарықтық лицензиялау. Олардың кемшіліктері мен артықшылықтары.
Тақырып 12 Нарық фискасы және тиімділік. Қоғамдық игіліктердің өндірісі және қоғамдық таңдау
Қоғамдық және иіліктердің ерекшеліктері. Қоғамдық игіліктер. Мемлекет-тің ұсынатын қоғамдық игіліктері және игіліктері. Жағымды сыртқы әсерлер жә-не таза қоғамдық игіліктерді шығаруды тиімділігі. Таза қоғамдық игіліктер нары-ғы: таза қоғамдық игілікке сұраныс және олардың ұсынылуы. Таза қоғамдық игі-ліктердің сұранысының қисығы және олардың тиімді көлемі. Таза қоғамдық игі-лікті ұжымдық ұсыну. Нарықтағы тепе-тендік.
Қоғамдық игіліктермен қамтамасыз ету: нарықтың және мемлекекттің мүм-кіндіктері. Қоғамдық таңдау. Саяси институт арқылы қоғамдық игілікті ұсыну. Нарықтағы саяси тепе-тендік. Көпшілік дауыс ережесі және дауыс беру парадок-сы. Нарықтың демократиясы, фиаскасы және үкіметтің фиаскасы.
2.4 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны
Тақырып 1 Кіріспе. Әлеуметтік сферадағы микроэкономиканың пәні және әдістемесі. Әлеметтік сферадағы микроэкономика және оның ерекше-ліктері
Әлеметтік сфераға сипаттама беру. Оның ерекшеліктерін бейнелеу
Тақырып 2 Сұраныс және ұсыныс қызметтерін талдаудың негізі
Сұраныс және ұсыныс заңдарын сипаттау. Графикті сызу. Қызмет көрсету-дегі ұсыныс икемділігінің факторларын атау.
Тақырып 3 Жетілмеген бәсеке нарығындағы өндірушілер
Талғамсыздық қисығын сызу, оны қасиеттерін атау. Бюджеттік қисық ен-кіштігінің экономикалық мағынасын іздеу
Тақырып 4 Жетілмеген бәсеке нарығындағы тұтынушылар
Қызметтер өндірісі және оны ерекшеліктерін сиапаттау. Жалпы, орташа және шекті шығындарға мысалдар келтіру
Тақырып 5 Жетілмеген бәсеке нарығы. Таза монополия және монопо-лиялық билік
Монополиялық билікті мәні мен көрсеткіштерін бейнелеу
Тақырып 6 Жетілмеген бәсеке нарығы. Монополиялық бәсеке: қыз-меттер өндірісінің көлемі мен бағасын анықтау
Монополиялық бәсекеге сипаттама беру. Қызмет бағасын есептеу
Тақырып 7 Жетілмеген бәсеке нарығы. Олигополия: үлгілері және баға қалыптастыру стратегиясы
Олигополиялар; графика түрде бейнелеу. Үлгілерді сипаттау
Тақырып 8 Өндіріс факторларының нарығы. Ресурстар нарығындағы баға қалыптастыру
Жетілген және жетілмеген бәсекелі ресурстар нарығын; неғұрлым аз шы-ғындар ережесі мен табысты максимизациялау ережесін сипаттау.
Тақырып 9 Өндіріс факторларының нарығы. Еңбек қызметінің нары-ғы және еңбекақы
Талғамсыздық қисығы мен «табыс-бос уақыт» бюджеттік сызығын сипат-тау және сызу
Тақырып 10 Өндіріс факторларының нарығы. Капитал және жер ре-сурстарының нарығы: баға қалыптастырдың ерекшелігі
Ұзақ мерзімді инвестициялардың ішкі сатып ал нормасын есептеу.
Тақырып 11 Нарық фискасы және тиімділік. Сыртқы әсерлер теория-сы
Сыртқы әсерлердің экономикалық түсінігін келтіру. Сыртқы әсерді мемле-кеттік реттедің әдістерін атау.
Тақырып 12 Нарық фискасы және тиімділік. Қоғамдық игіліктердің өндірісі және қоғамдық таңдау
Қоғамдық және иіліктердің ерекшеліктерін сипаттау. Таза қоғамдық игілік-тердің сұранысының қисығы және олардың тиімді көлемін сызу.
2.5 Студенттердің өзіндік жұмысының мазмұны
Студенттердің өзіндік жұмысыны кіреді:
дәріс сабақтарға дайындалу;
тәжірибелік сабақтарға дайындалу;
курстың жеке тақырыптарын өздігінен меңгеру;
межелгі бақылауға дайындалу.
СӨЖ көлемі сағатпен кестеде көрсетілді (күндізгі оқу түрі)
СӨЖ мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есептеу формасы
|
Бақылау түрі
|
Көлем, сағ.
|
1
|
Дәріс сабақтарға дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
14
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға
дайындалу
|
Жұмыс дәптері, кесте-лерді, формулаларды дайындау
|
Сабаққа қатысу
|
23
|
3
|
Курстың жеке тақырыптарын
өздігінен меңгеру
|
Конспект
|
Конспекті қарау
|
44
|
4
|
Межелгі бақылауға
дайындалу
|
|
МБ1, МБ2
|
9
|
|
Барлығы
|
90
|
СӨЖ көлемі сағатпен кестеде көрсетілді (сырттай оқу түрі)
СӨЖ мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есептеу формасы
|
Бақылау түрі
|
Көлем, сағ.
|
1
|
Дәріс сабақтарға дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
18
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға
дайындалу
|
Жұмыс дәптері, кесте-лерді, формулаларды дайындау
|
Сабаққа қатысу
|
29
|
3
|
Курстың жеке тақырыптарын
өздігінен меңгеру
|
Конспект
|
Конспекті қарау
|
58
|
4
|
Межелгі бақылауға
дайындалу
|
|
МБ1, МБ2
|
12
|
|
Барлығы
|
117
|
2.6 Курстың жеке тақырыптарын өздігінен меңгеруге арналған сүрақтар
Микроэкономикалық талдаудың әдістемесі. Микроэкономикалық тал-даудың әдісі. Теория және микроэкономикалық үлгілер.
Сұраныс пен ұсыныс өзгерістеріне нарықтың әсері. Нарықтың тепе-тең-дігінің үлгісі.
Жүйелі сыртқы әсерлер және қызмет саласындағы сұраныс. Жағымды және жағымсыз жүйелі сыртқы әсерлер.
Нарықтар жүйесіндегі қосылу әсерлері.
Бюджеттік шектеулер шегіндегі пайдалылықты максималдау.
Тұтынушы тепе-теңдігінің жағдайы. Тұтынушының бұрыштық және іш-кі тепе-теңдігі. Табыс пен баға өзгеруіне байланысты тұтынушының әрекеті.
Қалыпты игіліктердің «табыс-тұтыну» қисықтары. «Табыс-тұтын» вер-тикальды қисығы. Энгель қисығы. «Энгель заңдары» және қызметтер саласының өсуі.
«Баға-тұтыну» қисығы және сұраныс қисығы.
Қызмет саласындағы өндіріс факторларының алмасу мәселесі. Қызмет-тер өндірісінің тұрақты және айнымалы (өзгермелі) факторлары.
Қызметтер саласындағы айнымалы өндіріс факторларының ерекшелік-тері. Айнымалы шығындарды жиынтық (ТРL), орташа (АРL) және шекті (МРL) өнімдері. ТРL, АРL, МРL қисықтары.
Қызмет саласындағы өнімділікті жоғарылату мәселесі.
Бағалық дискриминация дәрежесі: бірінші дәрежелі дискриминация (же-тілген бағалық дискриминация); екінші дәрежелі дискриминация (бағаны тұтыну көлеміне байланысты диверсификациялау); үшінші дәрежелі дискриминация (сег-менттік дискриминация).
Өткізу шығындар. Өткізу шығындардың қисығы және қысқа мерзімдегі жарнама пайдасын жоғарлату.
Жарнама қызметін жүзеге асырудағы ұзақ мерзімді тепе-теңдік.
Монопольды үстемділік және тиімділік. Монопольды үстемділікті жүзе-ге асыруды болжау.
Монопольды үстемділіктің мазмұны. Антимонополиялық саясат және оның құралдары.
Ресурстарға деген салалық және нарықтық сұраным. Ресурстарды сала-лық сұранымы және салалық сұраным қисығы.
Саладағы ресурстарға сұранымның икемділігін анықтайтын факторлар: салалық өнімдер үшін баға бойынша сұраным икемділігі, бір ресурсты екінші ре-сурсқа алмастырудың техникалық мүмкіндіктері, уақыт, салада қолданылатын басқа ресурстар ұсынымыны икемділігі.
Ресурстарға деген нарықтық сұраным. Ресурстарға деген сұраным икем-ділігі және оны факторлары.
Ресурстардың салалық және нарықтық ұсынымы. Ресурстар ұсынымның салалық және нарықтық қисықтары.
Еңбек қызметін сатушылардың монополиялық билігі. Жұмыс күші ұсы-нымына кәсіподақтардың бакылауы. Кәсіподақтардың еңбекақыға әсері.
Еңбек нарығындағы екі жақты монополия және еңбек бағасы тепе-тең-дігін бекіту мәселелері.
Жер өндірістің ерекше факторы ретінде. Жердің сұранымы мен ұсыны-мының ерекшелігі.
Жерді пайдалану және жер рентасы. Өнімділік жер учаскелерінің орна-лас жағдайлары, дифференциалдық рента.
Жердің бағасы жер рентасының капитализациясы ретінде.
Нарықтың көмегімен сыртқы әсерлердің мәселесін шешу. Әкімшілдік-әміршілдік әдіс, түзетілген салықтар және субсидиялар, қалдықтарды тастады нарықтық лицензиялау. Олардың кемшіліктері мен артықшылықтары.
Қоғамдық игіліктермен қамтамасыз ету: нарықтың және мемлекекттің мүмкіндіктері. Қоғамдық таңдау. Саяси институт арқылы қоғамдық игілікті ұсыну.
Нарықтағы саяси тепе-тендік. Көпшілік дауыс ережесі және дауыс беру парадоксы. Нарықтың демократиясы, фиаскасы және үкіметтің фиаскасы.
Выписка из рабочего Форма
учебного плана Ф СО ПГУ 7.18.1/10
специальности
«Әлеуметтік саладағы микроэкономика және туризм» пәнінен
050902 «Туризм» мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Оқу түрі
|
Бақылау түрі
|
Студенттердің сағаттағы жұмыс көлемі
|
Сағаттарды семестр және курстар бойынша үлестіру
|
емт.
|
сын.
|
К/Жоба
|
К/Жұм.
|
ЕГЖ
|
бақ жұм.
|
барлығы
|
жалп.
|
ауд.
|
СӨЖ
|
дәріс
|
тәжір
|
зертх
|
СӨЖ
|
дәріс
|
тәжір
|
зертх
|
СӨЖ
|
Күндізгі, жалпы орта білім беру негізінде, оқуға түскен жылы – 2006
|
4
|
|
|
|
|
|
10
|
45
|
90
|
4 семестр
|
|
15
|
30
|
-
|
90
|
|
|
|
|
Сырттай, жалпы орта білім беру негізінде, оқуға түскен жылы – 2006
|
4
|
|
|
|
|
|
135
|
18
|
117
|
3 семестр
|
4 семестр
|
6
|
6
|
-
|
105
|
-
|
6
|
-
|
12
|
Ұсынылған әдебиеттер тізімі
Негізгі
Долан Э., Линдсей Д. Рынок: микроэкономическая / Пер. с англ. В. Лукашевича и др.; Под общ. ред. Б.Лисовика и В.Лукашевича. – М., 1996
Кулекеев Ж.А., Султанбекова Г.К. Микроэкономика: Учебное пособие для вузов, 2–е издание. – Алматы РГП «Казстатинформ», 2001.
Нуреев Р. М. Курс микроэкономики: учебник для вузов. – М.: НОРМА–ИНФРА, 2000
Пиндайк Р., Рубенфельд Д. Микроэкономика. –М., 1992
Хайман Д.Н.Современная микроэкономика: анализ и применение. В 2–х т. – М.: Финансы и статистика, 1992
Курс экономической теории: Общие основы экономической теории. Микроэкономика. Макроэкономика. Основы национальной экономики: Учебное пособие/Под ред. д.э.н. проф. А.В.Сидоровича: МГУ им. М.В.Ломоносова. Изд. «Дело и сервис». 2001
Қосымша
Маршалл А. Принципы политической экономии.– М.: Прогресс, 1976
Максимова Б.Ф. Микроэкономика. – М.: СОМИНТЭ, 1996.
Микро– макроэкономика. Практикум/ Под общ. ред. Ю.А.Огибина. – СПб, 1994
Овчинников Г.П. Микроэкономика. Макроэкономика. – СПб, изд Михайлова В.А., 1997
Пол Хейне. Экономический образ мышления. – М.: 1992
Робинсон Дж. Экономическая теория несовершенной конкуренции. Пер. с англ. – М.: Прогресс, 1986
Хэл Р.Вэриан. Микроэкономика. Промежуточный уровень. Современный подход. – М.: ЮНИТИ, 1997
К.Хексевер, Б.Рендер, Р.Расел, Р.Мердик. Управление и организацияв сфере услуг: теория и практика. – СПб: Питер, 2002.
Лист согласования Форма
рабочей программы Ф СО ПГУ 7.18.1/11
дисциплины
2007-2008 оқу жылына
«Әлеуметтік саладағы микроэкономика және туризм» пәні бойынша жұмыс бағдарламасының келісу парағы
КЕЛІСУ ПАРАҒЫ
|
Шығару кафедрасы
|
Кафедра меңгерушінің
аты-жөні
|
Қолы
|
Келісу күні
|
1
|
2
|
3
|
4
|
география кафедрасы
|
А.Г.Царегородцева
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |