Пєн бойынша негізгі ±ѓымдар, аныќтамалар тізімі (глоссарий)

Келтірілген қате жіберушілік β

жүктеу 462,86 Kb.

бет	2/3
Дата	04.12.2017
өлшемі	462,86 Kb.
	#2785

1 2 3

Өлшеу ұқсастығы
Сезімталдық табалдырығы

Келтірілген қате жіберушілік β_келт - өлшеу құралының абсолютті қателігінің %-бен көрсетілген N нормалаушы мәнге қатынасы:

, (3)

мұндағы, N - өлшеудің жоғарғы шегіне, өлшеу диапазонына, шкала ұзындығына және т.б. тең деп шартты түрде қабылдауға болатын нормаланған мән.

Өлшеудің қате жіберушіліктерін анықтау үшін және өлшеу құралдарының көрсеткіштеріне түзетулер үшін оларды тексеріп отырады.

Өлшеу құралдарының жұмысының дәлдігін бағалау үшін өлшеу аппаратурасының дәлдік кластары орнатылған.

Өлшеу құралдарының дәлдік класы, мүмкін болатын негізгі және қосымша қате жіберушіліктердің шегімен, сондай-ақ мәндері, өлшеу құралдарының жекелеген түрлерінің стандарттарында орнатылатын, дәлдікке әсер ететін өлшеу құралдарының басқа да қасиеттерімен анықталатын оның қорытындыланған сипаттамасын береді. Өлшейтін құрылғылар алдын-ала берілген мүмкін болатын негізгі келтірілген қате жіберушілік (0,05-тен 4,0-ға дейін) бойынша дәлдік кластарына бөлінеді.

К=0,25; 0,5; 1,0; 1,5.

Көптеген өлшегіш құралдардың дәлдік класы, мүмкін болатын негізгі қате жіберушіліктің мәнімен сәйкес келетін сандармен белгіленеді:

, (4)

мұндағы, К – дәлдік класын білдіретін сан;

Δ_max – максимальды мүмкін болатын негізгі абсолютті қате жіберушілік;

Δ_норм – өлшегі құралдың нормаланатын мәні.

Өлшегіш құрал өлшеу ұқсастығымен және сезімталдығымен сипатталады. Өлшеу ұқсастығы, сол жағдайларда орындалатын басқалармен өлшенетін бір нәтижелердің жақындығын сипаттайды. Өлшеу құралының сезімталдығы S, Δх_кіру кірісінде өлшенетін шаманың оның өзгеруін болдыратын ΔХ_шығу өлшенетін құралдың шығысындағы сигналды өзгерту қатынасының қателесуі:

.

Сезімталдық табалдырығы - өлшегіш құралдың көрсеткіштерінің ең аз өлшену өзгеруін шақыруға қабілетті, өлшенетін шаманың ең аз өзгеруі.

Өлшеу құрылғыларын пайдалану кезінде алынатын нәтижелердің дәлдігі статикалық және динамикалық қасиеттерге байланысты. Динамикалық режимде өлшегіш құрылғыларды жинақтау олардың ішкі құрылымына және оларға кіретін элементтерге байланысты, көшпелі сипаттаманың тұрақты уақытымен сипатталатын инерциялықпен, өлшенетін технологиялық шаманың өзгеру кезеңінен бастап өлшегіш құрылғының шығу шамасының өзгеруі басталғанға дейінгі уақыт аралығымен анықталатын кешігумен, сондай-ақ шығу шамасының өзгеру диапазонының шегінде өзгерудің ең аз уақытымен анықталады.

5.Бақылау сұрақтары

1.Метрология дегеніміз не?

2.Өлшем және өлшегі құрал деп нені атайды? Мысал келтіріңіз.

3.Метрологияда қандай өлшеулерді ажыратады?

4.Метрологияда өлшеудің қандай әдістерін қолданады?

5.Өлшеу сапасы немен сипатталады?

6.Өлшеу жабдықтарының дәлдік класы нені білдіреді?

жүктеу 462,86 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3