Пунктуациясы

 
194 
16.  Бастауыш  зат  есім  не  заттанған  басқа  сөз  таптарынан  болып, 
баяндауыш болымсыздықды білдіретін 
емес
 сөзі тіркескен есімдердің 
бірінен болса, бастауыштан кейін қандай тыныс белгісі қойылады? 
А) сұрау белгісі 
В) үтір 
С) сызықша 
Д) қос нүкте 
Е) тыныс белгісі қойылмайды  
17. 
Мақал-мәтелдерде, 
афоризмдерде, 
өлеңдерде 
сөйлемнің 
баяндауышы  түсіріліп,  ықшамдалып  айтылғанда,  бастауыштан  кейін 
қандай тыныс белгісі қойылады? 
А) сұрау белгісі 
В) леп белгісі 
С) сызықша 
Д) қос нүкте 
Е) тыныс белгісі қойылмайды  
18.  Сөйлем  мүшелерінің  әдеттегі  орны  ауысып  келгенде  қойылатын 
тыныс белгісі  
А) сұрау белгісі 
В) леп белгісі 
С) сызықша 
Д) қос нүкте 
Е) тыныс белгісі қойылмайды  
19. 
«Байқаймын, ол мені танитын адамға ұқсайды»
 деген сөйлемдегі 
үтірдің қойылу себебі  
А) қаратпа сөз 
В) қыстырма сөз 
С) одағай 
Д) оңашаланған айқындауыш 
Е) бірыңғай мүше 
20. 
«Пәләй Мақұл-ақ Ал ендеше мен нені айттым!?»
 деген сөйлемде 
қойылатын тыныс белгісі 
А) леп белгісі 
В) сұрау белгісі 
С) сызықша 
Д) қос нүкте 
Е) тыныс белгісі қойылмайды  

 
195 
21. 
«Ә дегенше жетіп келді»
 деген сөйлем ішінде қойылатын тыныс 
белгісі 
А) нүктелі үтір 
В) үтір 
С) сызықша 
 
Д) қос нүкте 
Е) тыныс белгісі қойылмайды  
22. 
«Тобықты ішіне ең алғаш келген арба осы Зеренің, Құнанбайдың 
кәрі шешесінің, көк арбасы десе де болады»
 деген сөйлемдегі үтірдің 
қойылу себебі  
А) қаратпа сөз 
В) қыстырма сөз 
С) одағай 
Д) оңашаланған айқындауыш 
Е) бірыңғай мүше 
23. 
«Ұлы  орыс  халқының  бай  мәдени  мұрасының  бір  саласы  –  оның 
тамаша мақалдары, мәтелдері  –  қазақ халқына аудармалар арқылы 
таныс  болып,  халық  игілігіне  айналып  келеді»
  деген  сөйлемдегі 
сызықшаның қойылу себебі  
А) қаратпа сөз 
В) қыстырма сөз 
С) жалпылауыш сөз 
Д) оңашаланған айқындауыш 
Е) бірыңғай мүше 
24. Белгілі бір себептермен ойдың аяқталмай қалғандығын немесе сол 
ойдың ар жағында айтылмай қалған тағы бір ойдың бар екендігін не 
болмаса,  асығып-аптығып  сөйлеуге  байланысты  айтылмақшы 
пікірдің  толық  айтылмағандығын  білдіру  үшін  қойылатын  тыныс 
белгісі 
А) үтір 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) сұрау белгісі 
25. Бірыңғай мүшелердің алдынан жалпылауыш немесе жалпылауыш 
мәнді  сөздер  келсе,  жалпылауыш  сөздерден  кейін  қандай  тыныс 
белгісі қойылады? 
А) үтір 

 
196 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) сұрау белгісі 
26.  Жалғаулықсыз  салаласқан  жай  сөйлемдердің  алдыңғысының 
мағынасы соңғы жай сөйлемдер арқылы айқындалып тұратын болса, 
мұндай жай сөйлемдердің арасына қандай тыныс белгісі қойылады? 
А) нүктелі үтір 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) сұрау белгісі 
27.  Түйген  ойды,  қағидаларды,  ережелерді  дәлелдеу  мақсатымен 
алынған  сөйлемдердің  алдында 
мысалы
  деген  сөз  қолданылатын 
болса, одан кейін қандай тыныс белгісі қойылады? 
А) үтір 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) нүктелі үтір 
28.  Баяндауыштары  тұлғалас  сөйлемдер  бірін-бірі  толықтырып 
тұратын болса, ондай салалас құрмалас сөйлемдердің арасына қандай 
тыныс белгісі қойылады? 
А) үтір 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) нүктелі үтір 
29.  Жалпылауыш  мәнді  сөйлемнің  мәнін  ашып  тұратын  шартты 
бағыныңқылы  сабақтас  құрмаластар  қандай  тыныс  белгісімен 
ажыратылады? 
А) үтір 
В) нүкте 
С) көп нүкте 
Д) қос нүкте 
Е) нүктелі үтір 
30.  Баяндап  отырған  мәселеге  автордың  көзқарасын,  өзіндік  пікірін 
түрліше сезімін аңғарту үшін қолданылатын сөздер 

 
197 
А) қаратпа сөз 
В) қыстырма сөз 
С) одағай 
Д) айқындауыш 
Е) бірыңғай мүше 
31. Сөйлем мағынасын айқындауға қатысы бар, бірақ сөйлемнің өзге 
мүшелерімен грамматикалық байланысқа түспейтін сөз 
А) қаратпа сөз 
В) қыстырма сөз 
С) одағай 
Д) айқындауыш 
Е) бірыңғай мүше 
32. Жауап күту мақсатымен айтылған сөйлем 
А) сұраулы 
В) бұйрықты 
С) лепті 
Д) хабарлы 
Е) дұрыс жауабы жоқ 
33.  Сөйлемнің  бірыңғай  мүшелерін  жинақтау,  оның  мәнін  ашып, 
тұжырымдау мақсатында қолданылатын сөздер 
А) бірыңғай мүшелер 
В) жалпылауыш сөздер 
С) оқшау сөздер 
Д) айқындауыштар 
Е) дұрыс жауабы жоқ 
34. Біреудің ойлаған ойын, пікірін, топшылауын білдіретін сөздер мен 
сөйлемдер 
А) автор сөзі 
В) төлеу сөз 
С) төл сөз 
Д) оқшау сөз 
Е) диалог 
35.
 
«Сауатты  жазудың  негізгі  шарты  –  тыныс  белгілерін  дұрыс 
пайдалану» (1941) деген мақаланың авторы 
А) Қ.Басымұлы 
В) М.Балақаев 
С) Ш.Сарыбаев 
Д) Р.Сыздық 

 
198 
Е) Б.Әбілқасымов 
36.  «Сөйлемнің  тыныс  белгілерін  дұрыс  жаза  білейік»  (1939)  атты 
мақаланың авторы 
А) Қ.Басымұлы 
В) М.Балақаев 
С) Ш.Сарыбаев 
Д) Р.Сыздық 
Е) Б.Әбілқасымов 
37.  «Қазақ  сөйлемінде  үтірдің  жазылатын  орындары»    (1936)  деген 
мақаланың авторы 
А) Қ.Басымұлы 
В) М.Балақаев 
С) Ш.Сарыбаев 
Д) Р.Сыздық 
Е) Б.Әбілқасымов
 
38. «Қазіргі қазақ тілінің пунктуациясы» атты еңбектің авторы 
А) Н.Оралбай 
В) Ф.Мұсабекова 
С) Р.Сыздық 
Д) К.Аханов 
Е) Ә.Қайдар 
39. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз 
А) 

жүктеу 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: