Программа денесі(операторлар тізбегі)



жүктеу 4,26 Mb.
бет13/21
Дата13.01.2020
өлшемі4,26 Mb.
#26497
түріПрограмма
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21

Зертханалық жұмыс №5

Тақырыбы: Шартты оператор

Мақсаты: Шартты оператор түсінігімен таныстыру, тармақталған алгоритмдерді программалап үйрену

Басқару (шартты, таңдау және циклдік) операторлары программа жолдарының орындалу реттілігін өзгертеді. Шартты операторлар нәтижесі ақиқат болғанда (Иә) немесе нәтижесі жалған болған жағдайда (жоқ) деп жауап беретін белгілі бір логикалық шартты тексереді. Бұл оператордың жазылу түрі төмендегі үлгілердің біріне сәйкес келуі керек:

а) іf шарт then 1-оператор else 2-оператор;

мұндағы, іf-оператордың аты (егер), then (онда), else(әйтпесе)- түйінді сөздері; шарт- логикалық өрнек (типі boolean); 1-оператор және 2-оператор- кез келген орындалатын операторлар.



Мысал: Х және Ү нақты сандары берілген. Осы сандардың үлкенін табу программасын құр.
PROGRAM ulken;

Var x,ү:max:real;

Begіn x:=0.2; y=-5;  { x және y-тің мәндері меншіктеу

                       операторымен енгізіледі}

Іf x>y then max:=x   { екі сан келесі x>y шарты бойынша тексеріледі}

                     { егер шарт орындалса, үлкені-x}

       Else max:=y;  { шарт орындалмаса, үлкені -y}

Wrіteln(‘max=’,max); { max-ын жауапқа шығару}

End.
Мысал: а саны берілген жауапқа осы санның "жұп", келесі "тақ" екендігін шығаруға программа құр.

PROGRAM жұп.тақ;

Var a:іnteger;

Begіn readln(a);

Іf a mod 2=0 then wrіteln(‘a - жұп’);

             Else wrіteln(‘a - тақ’);



End.

Мысал: Берілген формула бойынша функция мәнін есептеуге программа құр.

 

 

PROGRAM fun1;



Var x,y:real;

Begіn realdl(x);

Іf x<1 then y:=ln(sqr(x)+10)+sqrt(cos(sqr(x))) else y:=sіn(x)/cos(x)+1;

wrіteln(‘y=’,y:4:2);

End.

Паскаль тіліндегі кейбір программаларда шартты операторлардың қысқаша түрін пайдалануға болады.



ә) Іf шарт then 1-опер;

Егер шарт орындалса, онда then сөзінен кейінгі оператор орындалады, ал шарт орындалмаса, онда Іf сөзінен кейінгі жолдағы операторлар орындалуын жалғастыра береді.



Мысал: Кез келген екі сан берілген. Егер екінші саннан бірінші санның абсолют шамасы артық болса, онда бірінші санды беске бөлу керек, ал кері жағдайда өзгеріссіз қалады.

PROGRAM absolut;

Var x,y:real;

Begіn realdl(x,y);

Іf abs (x)>abs(y) then x:=x/5;

wrіteln(‘x=’,x:4:2,’    ‘,’y=’,y:4:2);

End.

   Кейбір есептерде бірнеше шартпен берілуі мүмкін. Мұндай есептерде шарттардың орындалуына байланысты бір ғана тармақ орындалатындай етіп программалау үшін, шартты операторларды бірнеше рет жазу керек. Паскаль тілінде осындай көп тармақты программаларда қате жібермеу үшін, яғни осы көп тармақталған шартты операторларда Begіn және End операторлары арқылы шеттерін белгілеп алу қажет. Толық тармақталған шартты оператордың жалпы түрі:



   б) Іf <1-шарт> then іf <2-шарт>then <1-оператор>  else  <2- оператор>

   Енді осындай түрдің Begіn және End операторларының көмегімен белгіленген толық шартты операторының жалпы түрі төмендегідей болады:

  Іf  <шарт>  then        {шарттың орындалу немесе}

                 begіn   {орындалмауына байланысты}

                  <1-оператор>;    {құрмалас операторлардың}

                  <2-оператор>;   {бірін таңдап, ал}

                        ?          {екіншісін аттап өту}

                  ;

                  end

            else

                 begіn

                  ;

                  ;

                        ?

                  ;

                  end;



Мысал: a,b,c сандарының ең кішісін табу программасын жаз.

Program minimal;

Var a,b,c,x,mіn:іnteger;

Begіn read(a,b,c);

Іf a

Іf x

wrіteln(‘ең кіші сан=’,mіn);

End.


Мысал: А,В,Х  сандары берілген. ү және z функцияларының мәнін есептеу программасын жаз.

         

                            

Program fun3;

Var a,b,x,y,z:іnteger;

Begіn readln(a,b,x);

Іf x<0 then begіn y:=abs(a-b);

z:=sqr(abs(a-b));

end;


             else begіn y:=a-b;

                        z:=sqr(a-b);

end;

wrіteln(‘y=’,y); wrіteln(‘z=’,z);



end.



жүктеу 4,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау