Программа бұл компьютерді басқаруға қажетті командалардың логикалық реттелген тізбегі

FILE *fp;

fp = fopen("t.txt", "r") ;

мұндағы t. txt – лекпен байланысты қандай да бір файл аты;

r – файлмен жұмыс режимдерінің бір белгіленуі (лекке рұқсат алу типі).

Лекті мәтіндік немесе екілік(бинарлық) режимде ашуға болады.

Мәтіндік режимде лектен оқылған символдар комбинациясы CR (13 мәні ) және LF (10 мәні) , яғни, " каретканы қайтару" және "жолды тасымалдау" басқарушы кодтары жаңа жолдың бір символына '\n' (LF) , CR және LF кезектілігін ауыстыру арқылы түрленеді.

Егер лекпен байланысты файл мәтіндік емес, өзіндік екілік ақпараттан тұрса, онда көрсетілген түрлендірулер керек емес және зиянды болуы да мүмкін. Бұндай түрлендірусіз алмасу b әрпімен белгіленетін, екілік немесе бинарлық режимде орындалады. Мысалы, "r+b" немесе "wb". Кейбір компиляторларда мәтіндік файл t әрпімен белгіленеді, яғни, "a+t" немесе "rt" түрінде жазылады.

Егер лек өзгерту үшін шылған болса, яғни, режим параметрінде "+", символы бар болса, онда лекке шығарумен қатар одан оқу да мүмкін. Бірақ, режимді ауыстыру (оқудан жазуға өту немесе керісінше) лек нұсқаушысын керекті позицияға орналасырғаннан кейін ғана орындалуы керек.

Лекті ашуда келесідей қателер пайда болуы мүмкін: лекпен байланысқан нұсқалған файл табылған жоқ (оқу режимі үшін); диск бос емес немесе дискіге жазуға рұқсат жоқ және т.б. fopen() функциясының орындалуы кезінде динамикалық жадының бөлінуі орындалатынын ескерте кету керек. Ол жоқ болған жағдайда "Not enough memory" (жадыда орын жоқ) қате белгісі шығады. Аталған жағдайларда, лекке нұсқаушы NULL мәніне ие болады.

Лекпен байланысқан файлдарды ашуда қолданылатын операторлар кезектілігіне мысал келтірейік:

if ((fp=fopen("t.txt", "w"))==NULL)

{

perror("файлды ашуда кеткен өателік t.txt \n");

exit(0);

}

Мұндағы NULL - stdio.h файлында анықталған нөлдік нұсқаушы.

Фйлдармен жұмыс істеп болған соң дискіде ашылған файлдарды міндетті түрде жабу керек. Ол үшін мына библеотекалық функция қолданылады

Ашылған файлды оны fclose( ) функциясы көмегімен жапқаннан кейін ғана қайта ашуға болады (мысалы онымен жұмыс істеу режимін өзгертіу үшін).

Дискідегі фйлдармен жұмыс істеу үшін Си тілінің библеотекасына келесі функциялар қосылған:

Екілік алмасу getc() және putc()функцияларының көмегімен жүзеге асады. Олардың форматтары:

putc(c,fp);

Функциялардың прототипі:

int getc(FILE *stream);

int putc(int c, FILE *stream);

s –жол, f – лекке нұсқаушы.

s – строка, f – указатель на поток.

Қате жағдайында fputs() функциясы EOF қайтарады. '\0' символы тасымалданбайды және '\n' символы '\0' символының орнына жазылмайды.

Кейбір жағдайлрда ақпаратты файлға жазуда монитор экранында бейнелеуге жарамды етіп жазу ыңғайлы.Бұндай жағдайда, fpritf(), fscanf() файлға форматты енгізу (шығару) функциясының прототипін қолданады:

int fprintf(лекке_нұсқаушы, форматты_жол,айнымалылар _тізімі);

int fscanf(лекке_нұсқаушы, форматты_жол,айнымалылар_адресінің_тізімі);

Си тілінің библеотекасында ағымдағы позициядағы нұсқаушыны лектегі қажет байтқа нұсқайтын fseek() функциясы іске қосылған. Ол келесі прототиптен тұрады:

int fseek(лекке_нұсқаушы,бірігу, есеп берудің_басу);

Өзін-өзі тексеру сұрақтары

1. 
   Файл деген не?
   
2. 
   Өңдеу үшін берілгендер файлдарын қолданудың қандай маңызы бар?
   
3. 
   Программада файлға нұсқаушы не үшін қолданылады?
   
4. 
   Файлдарды ашу мен жабу қалай орындалады?
   
5. 
   Файлдармен жұмыс істеу үшін енгізу мен шығарудың қандай функциялары бар?
   
6. 
   Файлдарды жаңа фйлдармен қала толтыруға болады?
   
7. 
   Файлдардың мәтіндік және екілік форматы.
   

1. Нейбауэр А. Моя первая программа на С/С++ /Перев. с англ. – СПб: Питер, 1995

2. Подбельский В.В., Фомин С.С. Программирование на языке СиЖ Учеб. пособие. – 2-е доп. изд. – М.: Финансы и статистика, 1999

3. Информатика. Базовый курс. 2-е издание / Под ред. С.В. Симоновича. – СПб.: Питер, 2005

8.2. Қосымша әдебиеттер

1.Дейтел Х., Дейтел П. Как программировать на Си. – М.: Бином, 2000

2. Мейер Б., Бодуэн К. Методы программирования. Т. 1 и 2. – М.: Мир, 1984
14 тақырып. Модулдер
Дәріс жоспары

1. 
   Файлдан мәтіннің қосылуы. #include директивасы.
   
2. 
   Стандартты модулдер.
   
3. 
   Программалау кезінде кітапхана функциясын қолдану.
   
4. 
   Дәрістің қысқаша конспектісі
   

Файлдан мәтінді қосылу үшін #include директивасы қолданылады. Оны жазудың үш түрі бар. Олар:

#include <имя_файла>

#include "имя_файла'

#include имя_макроса
Егер файлдың аты үшбұрышты жақшада болса, онда препроцессор файлды стандартты жүйелік каталогтан іздейді. Егер файлдың аты жақшаға алынған болса, онда препроцессор бірінші қолданушының ағымдағы каталогын қарастырады содан кейін барып стандартты жүйелік каталогқа хабарласады.

Выполняя у #include директивтивасын орындау кезінде препроцессор программаға енгізу-шығару кітапханасымен байланыс құралын қосады. stdio.h файлын іздеу стандартты жүйелік каталогтарда орындалады.

Келісілген келісім бойынша Һ библеотекалық функциялардың прототипі болатын функцияларға , содай-ақ библеотека компиляторларымен жұмыста қолданылатын типтер мен тұрақтыларды сипаттауларда жазылады.

Бұл файлдарды тақырыптық деп атайды. Программаның тақырыбына кез келген файлдар кіруі мүмкін (стандартты немесе арнайы дайындалған).

Компильятор кітапханасымен жұмыс істеуге арналған тақырыптық файлдардың сипатталуының жиынтығы стандартты тілмен бекітілген:

Әрбір ОЖ-де сәйкес тақырыптық файлды енгізу байланысы үшін графикалық функция кітапханасы бар. #include <…> директивасын программада қолданғанда ол программаға сәйкес стандарттыы кітапхананы қоспайтынын есте сақтау қажет.

Препроцессорлық өңдеу программаның негізгі мәтіні деңгейінде орындалады. #include директивасы тек қана программаның мәтініне көрсетілген тақырыптық файлдан жазуды қоюға мүмкіндік береді. Программаға кітапханалық функциялар кодын қосу тек байланысты редактрлеу этабында іске асырылады, яғни программаның машиналық коды алынғанда , компиляциядан кейін.

Қосылған тақырыптық файлдың іс-әрекеті программаның мәтініне тек бір модуль аралығында ғана, #include директивасы орналасқан жерден мәтіндік файлдың соңына дейін таралады (және программадағы барлық мәтіндерде).

Стандартты емес тақырыптық файлдар үлкен көлемдегі программаны модульдік өңдегенде тиімді болып табылады. Әр түрлі файлдарда орналасқан модульдер арасындағы байланыс параметрлер көмегімен ғана іске асырылмайды, сонымен қатар бірнеше немесе барлық модульдерде глобальді ішкі обьектілер арқылы жүзеге асады.

Сондай ішкі объектілер(айнымалылар, массивтер және т.б) сипаттамасы және функция прототиптері бір файлда орналасады, олар #include дерективасы көмегімен ішкі объектілер қажет жерлерде барлық модульдерге қосылады. Егер пограммада бірнеше функциялар қолданылса, онда олардың әрбіреуінің мәтінін жеке файлда сақтаған ыңғайлы. Программады бір модуль түрінде дайындағанда программист #include "…" командасының көмегімен оған барлық функциялардың мәтіндерін қосады.

.h файлы программаның басқа бөліктері қолданатын интерфейс болып табылады; .c файлы жүзеге асыруды білдіреді. Мұндай обьектілерді көбіне модуль деп атайды. Қолданушыға қажетті атауларға ғана рұқсат болады, ал қалған атаулар жасырынған. Бұл қасиетті көбіне берілгендерді жасыру деп атайды. Модульдердің мұндай түрі жұмсақ болады. Мысалы, жүзеге асыру бір немесе бірнеше .c файлдардан тұруы мүмкін және .h файл түрінде бірнеше интерфейс ұсынылуы мүмкін. Қолданушыға қажет емес ақпараттар жасырынған. Егер қолданушы .c файлында не жасырынғанын білмеу керек болса, оларға рұқасат бермеу керек. Оларға компилятордың эквивалентті шығатын файлдары да жеткілікті.

Кейде келесілерден тұратын қиындықтар туады, мұндай жұмсақтық формалдық құрылымсыз жүзеге асырылады. Тілдің өзі объект сияқты модульдерді танымайды және компиляторда басқа (экспортталатын) модулдар қолдануы қажет атауларды анықтайтын .h файлдарын, басқа (импортталатын) модульдерден атауларды сипаттайтын .h файлдарынан ажырата алатын мүмкіндігі жоқ.

Басқа жағдайларда сол мәселе туындауы мүмкін, яғни модуль жаңа типті емес объектілер жиынын анықтайды. Мысалы, table модульі бір кестені анықтайды, ал егер сізге екі кесте керек болса, онда модуль анықтамасының көмегімен екінші кестені берудің қарапайым тәсілі жоқ.

Әр статистикалық үнсіздік бойынша енгізілген объект нолмен инициализирленеді, программист басқа (константты) мәндер бере алады. Бұл инициализацияның тек өте примитивті түрі. Модуль қандай да түрде қолданылар алдында кластар көмегімен инициализация үшін орындалатын код құруға болады, және/немесе коды, соңғы қолданылған модульден кейін тазарту үшін қолданылады.
Кітапхананы құру

"кітапханаға орналасқан" және "кез келген бір кітапханада ізделініп жатыр" типті фразалар жиі қолданылады, бірақ мұның C++ программасында мәні қандай? Өкінішке орай бұл сұраққа жауап қандай операциялық жүйе қолданылып отырғанына тәуелді; бұл тарауда UNIX операциялық жүйесінің 8-ші нұсқасында кітапхананы құруды қарастырамыз. Басқа операциялық жүйелер аналогтық мүмкіндіктерін қарастырады. Кітапхана өзінің негізінде сәйкес .c файлдар жиынының компиляциялау нәтижесінде алынған .o файлдар жиыны болып табылады. Әдетте, .o файлдарды қалай пайдалану керектігі туралы мағлұматы бар бір немесе бірнеше .h файлдар болады. Мысал ретінде, келесі жағдайды қарастырайық, кейбір анықталмаған қолданушылар жиынына бізге математикалық функциялар тобын беру керек болсын. Тақырыптық файл келесідей :

extern double sqrt(double); // жиынүсті

extern double sin(double);

extern double cos(double);

extern double exp(double);

extern double log(double);
бұл функциялардың анықтамалары сәйкес файлдарда сақталған sqrt.c, sin.c, cos.c, exp.c и log.c.

math.h атты кітапхананы құруға болады, мысалы:

$ CC -c sqrt.c sin.c cos.c exp.c log.c

$ ar cr math.a sqrt.o sin.o cos.o exp.o log.o

$ ranlib math.a
Бірінші шығатын файлдар өздеріне эквивалентті обьектілік файлдарға компиляцияланады. Содан кейін math.a. атты архив құру үшін ar командасы қолданылады. Аяғында архив рұқсатты жылдамдату үшін индекстеледі.
Енді .o файлына қарағанда math.a файлының артықшылығы қандай екенін қарастырамыз, мысалы:

$ CC myprog.c sqrt.o sin.o cos.o exp.o log.o

$ CC myprog.c sqrt.o cos.o

.a файлын өңдеу үшін СС командасымен шақырылған компоновщик .a файлдарды құру үшін қолданылған жиындағы сияқты тек қажетті .o файлдарды архивтан шығаруды біледі. Басқа сөзбен айтқанда, кітапхананы қолдана отырып бір аттың (имени) көмегімен көптеген анықтамаларды қосуға болады, және, сонымен қатар, нәтижесінде программаға анықтамалардың минималды санын қосуды қамтамасыз етеді.

1. 
   Модуль деген не?
   
2. 
   Қандай стандартты модулдер бар және олар неге арналған?
   

1. Нейбауэр А. Моя первая программа на С/С++ /Перев. с англ. – СПб: Питер, 1995

2. Подбельский В.В., Фомин С.С. Программирование на языке СиЖ Учеб. пособие. – 2-е доп. изд. – М.: Финансы и статистика, 1999

3. Информатика. Базовый курс. 2-е издание / Под ред. С.В. Симоновича. – СПб.: Питер, 2005

8.2. Қосымша әдебиеттер

1.Дейтел Х., Дейтел П. Как программировать на Си. – М.: Бином, 2000

2. Мейер Б., Бодуэн К. Методы программирования. Т. 1 и 2. – М.: Мир, 1984

15 апта

1. 
   Экранмен жұмыс істеуге арналған графикалық режимдер.
   
2. 
   Графикалық обьектілерді сызу.
   

Графикалық режимдегі кез келген бейне монитор экранында пикселдер жиынынан тұрады. Графикалық режимде монитордың жұмыс істеу мүмкіндігі графикалық адаптер деп аталатын арнайы электрондық сызбамен қамтамасыз етіледі. Адаптерлердің негізгі типтері: CGA, EGA, VGA SVGA. Графикалық адаптердің жұмысын драйвер деп аталатын арнайы программа іске асырады. Драйверлер BGI кеңейтіліміндегі файлдарда сақталады. Қолданылып отырған драйвер әр түрлі режимдерде қызмет ете алады.

Графикалық режимде монитор экранымен жұмыс істеуге арналған функцияларды қолдану үшін graphics.h тақырыптық файлын қосу керек.

Мүмкін графикалық режимдердің біреуін орнататын функция.

Графикалық режимді инициализациялау

initgraph(&d,&m,"");

Графикалық режимнен шығу үшін closegraph функциясы қолданылады;
3. Координат жүйесі

Бейнені экранда бейнелеу үшін координат жүйесі қолданылады.

Графикалық режимде көрініп тұратын курсор жоқ, бірақ көрінбейтін ағымдағы нұсқағыш бар. Ағымдағы нұсқағыштың орынын ауыстыру үшін келесі функцияларды қолдануға болады:

Орнатылған режимге рұқсаты бар вертикал және горизонтал бойынша нүктелердің максималды санын анықтау үшін келесі функцияларды қолдануға болады:

1. putpixel(x,y,c);

(x1,y1)нүктесінен (x2,y2) нүктесіне дейін сызық сызады.

ағымдағы көрсеткіштен (x,y)нүктесіне дейін сызық сызады.

Егер қолданушы өз стильін қолданса, онда р-ның мәні 4-ке тең.

rectangle(x1,y1,x2,y2);

Боялмаған тіктөртбұрыш салу, мұндағы

Боялған тіктөртбұрыш салу

Бояғанда келесі функциямен өрнектелетін шаблон және түс қолданылады:

setfillstyle(n,c);
мұндағы, n- толтыру стилі, c – түсі.
толтыру стилі кестесі

4. Параллелепипед салу

Сызықтың түсі setcolor функциясымен анықталады. Сызықтың стилі setlinestyle функциясымен анықталады. Бояудың стилі мен түсі setfillstyle функциясымен анықталады.

радиусы r, центрі (x,y) нүктесінде орналасқан дөңгелек салу.

түс setcolor функциясымен беріледі.




arc(x,y,b,e,r);

b бастапқы бұрыштан e соңғы бұрышына дейін,

радиусы r, центрі (x,y) нүктесінде орналасқан

дога салу.

b бастапқы бұрыштан e соңғы бұрышына дейін(x,y) нүктесінде центрі орналасқан эллипс салу, xr – X бойынша радиус, yr –Y бойынша радиус.

Графикалық режимде фонның түсін анықтайды.

Графикалық режимде экранды тазалау функциясы.

setfillstyle функциясымен анықталатын ағымдағы түспен және толтыру стилімен белгіленген аймақты бояйды.

(x, y) – белгіленген аймақтың ішінде орналасқан нүкте, c – белгіленген аймақтың шекарасының түсі.
7. Графикалық режимде мәтін шығару
outtext(s);

Нұсқағыштың ағымдағы орынынан бастап мәтіннің жолын шығарады.

s – жолдық типтің айнымалысы немесе тұрақтысы.
outtextxy(x,y,s);
(x, y) – мәтіннің басы орналасатын нүкте.

Ескерту: Экранға сандық берілгендерді шығару үшін алдымен санды жолға айландыру қажет.
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар

1. 
   Экранмен жұмыс істеуге арналған қандай графикалық режимдер бар?
   
2. 
   Графикалық обьектілерді сызуға арналған қандай функциялар бар?
   

1. Нейбауэр А. Моя первая программа на С/С++ /Перев. с англ. – СПб: Питер, 1995

2. Подбельский В.В., Фомин С.С. Программирование на языке СиЖ Учеб. пособие. – 2-е доп. изд. – М.: Финансы и статистика, 1999

3. Информатика. Базовый курс. 2-е издание / Под ред. С.В. Симоновича. – СПб.: Питер, 2005

8.2. Қосымша әдебиеттер

1.Дейтел Х., Дейтел П. Как программировать на Си. – М.: Бином, 2000

2. Мейер Б., Бодуэн К. Методы программирования. Т. 1 и 2. – М.: Мир, 1984

2. практикалық сабақ
1 апта

№1, №2 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  программалық қамтамасыз ету;
  
• 
  ПҚ түрлері;
  
• 
  программалау тілі;
  
• 
  программалау тілдерінің классификациясы;
  
• 
  трансляция, трансляторлар: компиляторлар, интерпретаторлар;
  
• 
  программалау тілдерінің ұрпағы;
  
• 
  алгоритмдік программалау;
  
• 
  обьектілі-бағытталған программалау;
  
• 
  программалау жүйелері;
  
• 
  программаны өңдеу этаптары.
  

2. 
   Түсінікті қайталау:
   

• 
  алгоритм;
  
• 
  алгоритм қасиеті;
  
• 
  алгоритмдерді жазудың әдістері;
  
• 
  алгоритм типтері.
  

1. 
   программа деген не?
   
2. 
   ДК дің ПҚ-уы деген не?
   
3. 
   ПҚ-дың қандай түрлері бар?
   
4. 
   Программалау тілі деген не?
   
5. 
   "төмен дәрежелі тіл" және "жоғары дәрежелі тіл" терминдерінің мағынасын анықта?
   
6. 
   Трансляция, трансляторлар деген не?
   
7. 
   компиляторлар мен интерпретаторлардың айырмашылығы?
   
8. 
   Прогаммалау тілдерінің қандай ұрпақтары бар?
   
9. 
   Программалау жүйесі деген не?
   
10. 
    Программаны өңдеудің қандай этаптары бар?
    
11. 
    Алгоритмдік программалау деген не?
    
12. 
    Құрылымдық программалау деген не?
    

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

1. 
   Программаны өңдеуге арналған техникалық тапсырма.
   
2. 
   Программаны техникалық проектілеу этабы.
   
3. 
   Алгоритмдердің құрылымдық сызбасын өңдеу.
   
4. 
   Берілгендерді ұйымдастыру.
   

№3, №4 практикалық сабақ

1Түсініктермен танысу:

• 
  ПҚ-ды проектілеу әдісі;
  
• 
  құрылымдық программалау;
  
• 
  модульдік программалау;
  
• 
  программалау стилі;
  
• 
  жөндеу және программаны сынақтан өткізу
  
• 
  программаның сапасын бақылау.
  

1. 
   Құрылымдық программалау деген не?
   
2. 
   Программалаудың экономикалық аспектілері қандай?
   
3. 
   өңдеу периодына қандай этаптар кіреді?
   
4. 
   Программаның сапасын тексеру этабында не болады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   

1. 
   Программаны құжаттау.
   
2. 
   ГОСТ пен мақұлданған программалық құжаттау түрі.
   
3. 
   Программалық құжаттаудың бірлік жүйесі.
   

№5, №6 практикалық сабақ

1. 
   Си тілінің алфавитімен танысу.
   
2. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  идентификатор;
  
• 
  айнымалылар және константалар;
  
• 
  берілгендер типі;
  
• 
  препроцессор директивалары.
  

3. 
   Си тілінің берілгендерінің стандартты типтерімен танысу.
   
4. 
   Берілгендер типін анықтауды үйрену.
   
5. 
   Си тіліндегі программаның құрылымымен танысу.
   
6. 
   Си программалау жүйесі ортасында жұмыс істеуге үйрену .
   

1. 
   Си тілінің алфавитіне қандай символдар кіреді?
   
2. 
   Идентификатор деген не? Идентификаторларды рәсімдеудің қандай ережелері бар?
   
3. 
   Константа деген не?
   
4. 
   Айнымалылар деген не?
   
5. 
   Си тілінде берілгендерінің қандай стандартты типтері бар?
   
6. 
   Препроцессор директивасы деген не? Препроцессордың қандай директивасы бар ?
   
7. 
   Си тіліндегі программаның құрылымы қандай?
   
8. 
   Си программалау жүйесінің файылдарының құрамы қандай?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

№7, №8 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  өрнек;
  
• 
  операциялар;
  
• 
  меншіктеу операциялары;
  
• 
  стандартты функциялар.
  

2. 
   Си тілінде математикалық өрнектерді жазуды үйрену.
   
3. 
   Логикалық өрнектердің мәнін анықтауды үйрену.
   
4. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  оператор;
  
• 
  операторды жазу форматы.
  

5. 
   Меншіктеу операцияларын, енгізу функцияларын, шығару функцияларын қолдануды үйрену.
   
6. 
   Сызықты құрылымды программаларды құруды үйрену.
   

1. 
   Өрнек деген не?
   
2. 
   Берілгендерге қандай операциялар қолданылады?
   
3. 
   Қандай меншіктеу операциялары бар?
   
4. 
   Меншіктеу операторының жазылу форматы мен тағайындауы қандай?
   
5. 
   Типтерді келтірудің қандай түрлері бар?
   
6. 
   Берілгендерді енгізу және шығару деген не?
   
7. 
   Қандай енгізу функциялары бар?
   
8. 
   Қандай шығару функциялары бар?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Есептеу жүргізу үшін қандай формулаларды қолдануға болады:

• 
  Сандардың дәрежесі;
  

• 
  ctg x
  
• 
  arcsin x
  
• 
  arccos x
  
• 
  arcctg x
  
• 
  log_a x
  

№9, №10 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  құрама оператор;
  
• 
  белгі.
  

2. 
   Операторларды қолданудың жазу форматымен және ережесін тағайындаумен танысу:
   

• 
  goto
  
• 
  if…then…else…
  
• 
  таңдау операторы
  

3. 
   тармақталған құрылымдағы программаны құруды үйрену.
   

1. 
   тармақталған алгоритм деген не?
   
2. 
   Белгі деген не?
   
3. 
   goto шартсыз өту операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   
4. 
   if… шартты өту операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   
5. 
   Қысқа формада жазылған шартты өту операторы қалай жұмыс істейді?
   
6. 
   Толық формада жазылған шартты өту операторы қалай жұмыс істейді?
   
7. 
   Қарапайым оператор деген не?
   
8. 
   Құрама оператор деген не? Құрама оператор не үшін қолданылады?
   
9. 
   Таңдау операторының тағайындалуы және жазылу форматы қандай?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

1. 
   Кездейсоқ өлшем түсінігі.
   
2. 
   Кездейсоқ өлшеммен жұмыс істеуге арналған процедуралар мен функциялар.
   

№11, №12 практикалық сабақ

1. 
   Жазу форматымен және операторларды қолдану ережесімен, тағайындауымен танысу:
   

• 
  while …
  
• 
  do …
  
• 
  for …
  

2. 
   Циклдік құрылымдағы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Циклдік алгоритм деген не?
   
2. 
   Шарты алдын ала берілген циклдік операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Шарты алдын ала берілген циклдік операторы жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   
3. 
   Шарты соңынан берілген циклдік операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Шарты соңынан берілген циклдік операторы жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   
4. 
   Параметрлік цикл операторының тағайындалуы мен жазылу форматы қандай? Параметрлік цикл операторының жұмысының блог –схемасын қалай көрсетуге болады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

№13, №14 практикалық сабақ

1. 
   Ішкі программа ұғымымен танысу.
   
2. 
   Функцияны жазу ережесімен танысу.
   
3. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  Формалды және фактлік параметрлер;
  
• 
  Глобальді және локальді айнымалылар.
  

4. 
   Негізгі программаға функцияны шақыру әдістерімен танысу.
   
5. 
   Ішкі программаны қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Ішкі программа деген не?
   
2. 
   Функция деген не?
   
3. 
   Функцияны қалай жазады?
   
4. 
   Негізгі программаға функцияны шақыруды қалай жүзеге асырады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

TP және Си программаларының қолданылуын салыстыру.

№15, №16 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  Жады кластары;
  
• 
  Автоматты айнымалылар;
  
• 
  статистикалық айнымалылар;
  
• 
  сыртқы айнымалылар;
  
• 
  регистрациялық айнымалылар;
  
• 
  нұсқағыштар және адрестік арифметика.
  

2. 
   Жадының әр түрлі класының обьектілерімен программа құруды үйрену.
   

1. 
   Жадының қандай кластары бар?
   
2. 
   Автоматты жады деген не?
   
3. 
   Динамикалық жады деген не?
   
4. 
   Статистикалық ішкі жады деген не?
   
5. 
   Жады кластарының қандай спецификациясы қолданылады?
   
6. 
   Автоматты айнымалы деген не?
   
7. 
   Статистикалық айнымалы деген не?
   
8. 
   Ішкі айнымалы деген не?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№17, №18 практикалық сабақ

1. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  массив;
  
• 
  массивті;
  
• 
  массивті жазудың әдістері.
  

2. 
   Бір өлшемді массивті қолдану арқылы программалар құруды үйрену.
   

1. 
   Массив деген не?
   
2. 
   Массивтің өлшемі деген не?
   
3. 
   Программада бір өлшемді, екі өлшемді массивтерді қалай жазамыз?
   
4. 
   Массив элементіне қалай рұқсаталамыз?
   
5. 
   Массивті қалай толтырамыз?
   
6. 
   Массивті экранға қалай шығарамыз?
   
7. 
   бір өлшемді массив және нұсқағыштар.
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№19, №20 практикалық сабақ

1. 
   Берілгендер типімен танысу: шектелген, диапазондық.
   
2. 
   Шектелген және диапазондық типтердің жазылу әдісімен танысу .
   
3. 
   Түсініктермен танысу:
   

• 
  массив;
  
• 
  массивтің өлшемі;
  
• 
  массивтің жазылу әдісі.
  

4. 
   Бір өлшемді массивті қолдану арқылы программалар құруды үйрену.
   

1. 
   Екі өлшемді массив қалай жазылады?
   
2. 
   Екі өлшемді массивтің элементіне қалай рұқсат аламыз?
   
3. 
   Екі өлшемді массивті қалай толтырады?
   
4. 
   Екі өлшемді массивті экранға қалай шығарады?
   
5. 
   Екі өлшемді массивке нұсқағыш қалай қолданады?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№21, №22 практикалық сабақ

1. 
   Жолдық берілгендермен танысу.
   
2. 
   Жолдық берілгендерді жазудың әдісмен танысу.
   
3. 
   Жолдармен жұмыс істеуде стандартты функциялармен танысу.
   
4. 
   Жолдық берілгендерді қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Жол деген не?
   
2. 
   Жолды программада қалай жазуға болады?
   
3. 
   Жолды берілгендерде қандай операциялар рұқсат етілген?
   
4. 
   Жолдың жеке символына қалай рұқсат алуға болады?
   
5. 
   Жолдармен жұмыс істеуге арналған қандай функциялар бар?
   
6. 
   Екі жолды қалай салыстырады?
   
7. 
   Жолдық айнымалыға мәнді қалай меншіктейді?
   
8. 
   Жолдың ұзындығын қалай анықтайды?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№23, №24 практикалық сабақ

1. 
   Берілгендердің құрылымдық типімен және осы типтің прогрммада жазылуымен танысу.
   
2. 
   Құрылымды пайдалану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Берілгендердің құрылымдық типі қайда қолданылуы мүмкін?
   
2. 
   Құрылымды қалай анықтайды?
   
3. 
   Құрылымды жазу типі мен құрылымдық айнымалының арасындағы айырмашылық неде?
   
4. 
   Құрылым элементіне қалай?
   
5. 
   Құрылымда бір типтің элементтері болуы мүмкін бе?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№25, №26 практикалық сабақ

1. 
   Файл түсінігімен танысу.
   
2. 
   Файлдармен жұмыс істеу функцияларымен танысу.
   
3. 
   Ішкі файлдарды қолдану арқылы программа құруды үйрену.
   

1. 
   Файл деген не?
   
2. 
   Берілгендер файлын өңдеу үшін қолданудың қандай артықшылықтары бар?
   
3. 
   Программаларда файлға нұсқағыш не үшін қолданылады?
   
4. 
   Файлдың ашылуы және жабылуы қалай орындалады?
   
5. 
   Файлдармен жұмыс істеу үшін қандай енгізу және шығару функциялары бар?
   
6. 
   Файлды жаңа берілгендермен қалай толықтырады?
   
7. 
   Файлдардың тестілік және екілік форматтары.
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

№27, №28 практикалық сабақ

Модуль және стандартты модуль ұғымымен танысу.

1. 
   Модуль деген не?
   
2. 
   Қандай стандартты модульдер бар және олар неге арналған?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

TP және Си модульдерінің қолданылуын салыстыру.

Программа құру.


15 апта

№29, №30 практикалық сабақ

1. 
   Графикалық бейнелерді салуға арналған функциялармен танысу.
   
2. 
   Графикалық бейнелерді салу және қозғалту программаларын құруды үйрену.
   

3. 
   Экранмен жұмыс істеуге арналған қандай графикалық режимдер бар?
   
4. 
   Графикалық обьектілерді сызуға арналған қандай функциялар бар?
   

1. 
   Сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды қарастыру.
   
2. 
   Сабақ тақырыбы бойынша практикалық тапсырмаларды орындау.
   

Программа құру.

3. студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі:

СОӨЖ тапсырмалары

СОӨЖ №1. Программаны өңдеуге арналған техникалық тапсырма.

СОӨЖ №2. Программаны техникалық проектілеу этабы.

СОӨЖ №3. Алгоритмдердің құрылымдық сызбасын өңдеу.

СОӨЖ №4. Берілгендерді ұйымдастыру.

СОӨЖ №5. Программаны құжаттау.

СОӨЖ №6. мақұлданған программалық құжаттау түрі.

СОӨЖ №7. Программалық құжаттаудың бірлік жүйесі.

СОӨЖ №8. Есептеу жүргізу үшін қандай формулаларды қолдануға болады:

Сандардың дәрежесі;

ctg x

arcsin x

arccos x

arcctg x

log_a x

СОӨЖ №9. Кездейсоқ өлшем түсінігі.

СОӨЖ №10. Кездейсоқ өлшеммен жұмыс істеуге арналған процедуралар мен функциялар.

СОӨЖ №11. TP және Си программаларының қолданылуын салыстыру.

СОӨЖ №12. Программа құру.

СОӨЖ №13. Программа құру.

СОӨЖ №14. Программа құру.

СОӨЖ №15. Программа құру.
СӨЖ тапсырмалары
СӨЖ 1. Сызықтық программалау есебі түсінігіне анықтама беру.

СӨЖ 2. Конструктивті және сапалы есептер.

СӨЖ 3. Берілгендер түсінігі.

СӨЖ 4. Ақпарат туралы түсінік.

СӨЖ 5. Ақпарат моделі.

СӨЖ 6. Ақпарат типі. Ақпарат өлшемі.

СӨЖ 7. Түрлендіру: логикалық, структуралық, процедуралық

СӨЖ 8. Представление знаний правилами и логический вывод.

СӨЖ 9. Білім тілі

СӨЖ 10. Объектті-бағыттау программалауда берілгендер және білім анықтамалары

СӨЖ 11. Білім технологиясы

СӨЖ 12. Білім түсінігі проблемасы

СӨЖ 13. Берілгендермен білімнің арасындағы қатынас

СӨЖ 14. Білім түсінігін құру
“Программалау” пәні бойынша емтиханға дайындалуға арналған сұрақтар тізімі.

1. 
   Дербес компьютердің программалық ортасы.
   
2. 
   Программалау әдісі.
   
3. 
   Программалау технологиясының негізі.
   
4. 
   Си тілінің жалпы сипатталуы. Си программалау жүйесіне кіріспе.
   
5. 
   Меншіктеу операторы. Енгізу-шығаруды ұйымдастыру.
   
6. 
   Шартты және шартсыз өтуоператорлары.
   
7. 
   Цикл операторлары.
   
8. 
   Функциялар.
   
9. 
   Жады кластары.
   
10. 
    Берілгендердің күрделі типі: массивтер.
    
11. 
    Жолдар.
    
12. 
    Берілгендердің құрылымы.
    
13. 
    Файлдар.
    
14. 
    Модулдер.
    
15. 
    Графика.
    

жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: