Проект прт

Сырдария аудандық мәслихатының

2014 жылғы желтоқсандағы

кезекті____________сессиясының

№___ шешіміне қосымша
Сырдария аудандық мәслихатының

2011

2.1. Аудан экономикасының жағымды және жағымсыз жақтарын талдау,

Сырдария ауданы күріш өндіруші аймақ болып саналады..

Мал шаруашылығы секторында ет бағытындағы мал өсіру ыңғайлы.

Мал жайылымдары мал басын үлғайтуға тиімді..

Сырдария аумағы бойымен темір және автомобиль жолдары өтеді; бұл аудан экономикасына оң әсерін тигізуде.

Аудан халқының өмір сүру деңгейі. Өмір сүрү деңгейі көтерілуде.

2013 жылдың қантар – қараша айларында аудан бойынша 1413 шағын кәсiпкерлiк субъектiсi тiркелген.

Салада тiркелген шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнде барлығы 5033 адам жұмыспен қамтылған.

2013 жылдың 10 ай қорытындысы бойынша салада өнімдер шығару 644,4 млн. теңге көлемінде болып, бюджетке 43,6 млн. теңгенің төлемдері түсірілді.

Су тапшылығына қарамай аудан шаруашылықтарында күріш өсіру жұмыстары жоғары деңгейде,Келешекте мал шаруашылығын дамытуға орасаң зор мүмкіншіліктер бар,

Мал шаруашылығын дамыту үшін;

Сонымен қатар ауданда экономикалық және әлеуметтік проблемелер бар.

Әлеуметтік салаларда материалдық техникалық базасы төмен.

Мәденте саласында селолық клубтарға жөндеулер қажет.

Білім саласында мүғалімдер жетіспейдң.

Жастар арасында жұмыссыздық көбейуде.

Аудан экономикасы мен әлеуметтік жүйеге шағын бизнестің үлес қосуы нашар.

Ауданда және ауданға қарасты елді мекендердің жолдары қанағаттандырарлықсыз жағдайда.

Кадрлер тапшылығы сақталуда..

2.2 Сырдария ауданының әлеуметтік-экономикалық жағдайын талдау

1.Өңір экономикасын дамыту.

1.Өңір экономикасын дамыту.

Инфляциялық процесстерді тежеу мақсатында жұмыстар жүргүзілуде.

Инфляциялық процесстерді тежеу жұмыстарын жүргізу мақсатында 2011 жылы қолданыстағы тұтыну бағаларының индексі 101,2 пайыз болды оның ішінде; азық-түлік тауарлары 101,1 пайыз, өндіріс тауарлары 102,3пайыз. Қолданыстағы тұтыну бағаларының индексі 2013 жылдың қазан айында 2012 жылдың желтоқсан айымен салыстырғанда 101,4 пайыз, оның ішінде оның ішінде; азық-түлік тауарлары 101,2 пайыз, өндіріс тауарлары 101,1пайыз..

Өнеркәсіп

2011 жылы ауданның өнеркәсіп орындары қолданыстағы бағамен 998,1 млн. теңгенің өнімін өндірді, бұл 2010 жылдың 12 айдағы деңгейге қарағанда 86,0 пайызды құрады. Өңдеу өнеркәсібінде 941,2 млн. теңгенің өнімі өндіріліп, 2010 жылдағы деңгейге қарағанда нақты көлем индексі 84,7 пайыз болып отыр.

2011 жылдың 12 айында сусындарды қоса, тамақ (ет, тағамдық өнімдер, ұн өнімдері өндірісі) өнімдерін өндіру көлемі 930,6 млн. теңгені құраса, 2010 жылдың осы кезеңдегі деңгейіне қарағанда нақты көлем индексі 84,3 пайыз төңірегінде қалыптасты.

Өнеркәсіп өндірісінің нақты көлемінің индексі 2011 жылды 2010 жылмен салыстырғанда 86,0 пайызға орындалу себебі ауданның өңдеу өнеркәсібіндегі негізгі шикізаты саналатын күріштің өңделуінің нақты өндіру көлемі есеп беріліп отырылған мерзім ішінде өткен жылмен салыстырғанда 16,4 пайызға төмендеген (2010 жылдың 12 айында 13016 тонна күріш өңделсе, 2011 жылы 12125 тонна немесе 891 тонна кем өңделген, немесе 83,6 пайызды құрап отыр).

Резеңке және пластмасса бұйымдарын өндіру көлемі 6,0 млн. теңгені құрады.

Электрмен жабдықтау, газ бу беру және ауа баптау, сумен жабдықтау бойынша есепті мерзім ішінде 56,8 млн. теңгені құрап отыр.

Өнеркәсіптің өзекті мәселелері

Тамақ және жеңіл өнеркәсіп саласында өнім шығаратын өндіріс жоғы.

шетелдің және отандық инвесторлардың жоқтығы.

Шығарған өнімдердің бәсекеге төмендігі.

Өңдеу өнеркәсібінде 1137,6 млн. теңгенің өнімі өндіріліп, 2011 жылдағы деңгейге қарағанда нақты көлем индексі 60,4 пайыз болып отыр. Оның ішінде тамақ өнімдерін өндіру көлемі 1105,7 млн. теңгені құрап, 2011 жылдың осы кезеңдегі деңгейіне қарағанда нақты көлем индексі 58,7 пайызға дейін төмендеп, жеңіл өнеркәсіп көлемі 13,1 млн. теңге болып, 100,1 пайыз болып отыр.

Өнеркәсіп өндірісінің нақты көлемінің индексі 2012 жылды 2011 жылмен салыстырғанда 63,0 пайызға орындалу себебі ауданның өңдеу өнеркәсібіндегі негізгі шикізаты саналатын күріштің өңделуінің нақты өндіру көлемі есеп беріліп отырылған мерзім ішінде өткен жылмен салыстырғанда 45,7 пайызға төмендеген (2011 жылы 11593,0 тонна күріш өңделсе, 2012 жылы 6295 тонна немесе 5298 тонна кем өңделген, немесе 54,3 пайызды құрап отыр).

Электрмен жабдықтау, газ бу беру және ауа баптау 39,4 млн. теңге, сумен жабдықтау бойынша есепті мерзім ішінде 30,1 млн. теңгені құрап отыр.

Өңдеу өнеркәсібінде 1020,4 млн. теңгенің өнімі өндіріліп, 2012 жылдағы деңгейге қарағанда нақты көлем индексі 79,2 пайыз болып отыр. Оның ішінде тамақ өнімдерін өндіру көлемі 995,7 млн. теңгені құрап, 2012 жылдың осы кезеңдегі деңгейіне қарағанда нақты көлем индексі 78,7 пайызға дейін төмендеп, жеңіл өнеркәсіп көлемі 15,1 млн. теңге болып, 99,2 пайыз болып отыр.

Өнеркәсіп өндірісінің нақты көлемінің индексі 2013 жылды 2012 жылмен салыстырғанда 87,2 пайызға орындалу себебі ауданның өңдеу өнеркәсібіндегі негізгі шикізаты саналатын күріштің өңделуінің нақты өндіру көлемі есеп беріліп отырылған мерзім ішінде өткен жылмен салыстырғанда 42,6 пайызға төмендеген (2012 жылы 3434 тонна күріш өңделсе, 2013 жылы 1971 тонна немесе 1463 тонна кем өңделген, немесе 57,4 пайызды құрап отыр).

Электрмен жабдықтау, газ бу беру және ауа баптау 42,9 млн. теңге, сумен жабдықтау бойынша есепті мерзім ішінде 88,8 млн. теңгені құрап отыр.

Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу бойынша 2014 жылдың 10 айында 6,4 млн теңгенің өнімі \өндіріліп, 2013 жылдағы деңгейге қарағанда нақты көлем индексі 89,2 пайызға көбейді.

Өңдеу өнеркәсібінде 2014 жылдың 10 айында 597,4 млн. теңгенің өнімі өндіріліп, 2013 жылдағы деңгейге қарағанда нақты көлем индексі 112,8 пайыз болып отыр. Оның ішінде тамақ өнімдерін өндіру көлемі 524,0 млн. теңгені құрап, 2013 жылдың осы кезеңдегі деңгейіне қарағанда нақты көлем индексі 112,4 пайызды құраса, жеңіл өнеркәсіп көлемі 12,7 млн. теңге болып, 115,0 пайыз болып отыр.

Электрмен жабдықтау, газ бу беру және ауа баптау 75,5 млн. теңге болып, 2013 жылдың осы кезеңдегі деңгейіне қарағанда нақты көлем индексі 86,4 пайызға көбейді, сумен жабдықтау бойынша есепті мерзім ішінде 37,3 млн. теңгені құрап 90,6 пайыз болып отыр.

Өнеркәсіптің өзекті мәселелері

Тамақ және жеңіл өнеркәсіп саласында өнім шығаратын өндіріс жоғы.

шетелдің және отандық инвесторлардың жоқтығы.

Шығарған өнімдердің бәсекеге төмендігі.

Мемлекетіміздің ауыл шаруашылығы саласындағы саясатын жүзеге асыру нәтижесінде аудан көлемінде соңғы жылдары ауыл шаруашылығы өндірісінің дамуында оң нәтижелер байқалуда.

Егілген 18756 гектар күріш толығымен жиналып, 1,0 млн. центнерден астам астық алынып, орта өнім 53,5 ц/га-дан келді.

2011 жылы өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда мүйізді ірі қара басының саны 1,7 %-ға (26532 бас болды), түйе 0,9 %-ға (923 бас болды) өскендігі, жылқы 7,0 %-ға (7623 бас болды), қой мен ешкі саны 17,4 %-ға (45985 бас) кемігені байқалды. Сондай - ақ, мал шаруашылығы өнімдерін өндіру бойынша есепті кезеңде ет өндірісі 0,9%-ға (3520 тонна болды) ұлғайды, сүт өндірісі 2,5%-ға (8206 тонна), жұмыртқа 8,4%-ға (1093 мың дана) азайып отыр.

Агроөнеркәсіп кешеніндегі өзекті мәселелер:

Шаруашылықтарда ауылшаруашылық техникалары сын көтермейді. Шаруашылықтардың жаңа техникаларды сатып алуға каражаттары жеткіліксіз.

Себілетін тұқымның сапасы төмендігі.

Ауылшаруашылық жерлерінң тұздануы.

2.1. Егін шаруашылығы. Мемлекетіміздің ауыл шаруашылығы саласындағы саясатын жүзеге асыру нәтижесінде аудан көлемінде соңғы жылдары ауыл шаруашылығы өндірісінің дамуында оң нәтижелер байқалуда.

2012 жылы аудан бойынша 31958 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары орналастырылды. Оның ішінде 18915 гектар күріш, 732 гектар жаздық бидай, 200 гектар күздік бидай, 50 гектар мақсары, 1400 гектар картоп, 780 гектар көкөніс, 780 гектар бақша және 9101 гектарға мал азығындық дақылдар егілді.

Аудан бойынша 11 ауылдық округ күріш дақылын егумен айналысады. Күріш дақылының 17633 гектары іріленген шаруа құрылымдарына тиесілі болса, 1282 гектар 27 шаруа қожалықтарына тиесілі, яғни шаруа қожалықтарының үлес салмағы 6,7 пайыз.

Облыс бойынша егілген 75427 гектар күріштің Сырдария ауданы 25,1 пайызын құрап отыр.

Бүгінгі күнге ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау жұмыстары толық аяқталды. Жиналған 18195 гектар күріштен 77,0 мың тонна, 200 гектар күздік бидайдан 140 тонна, 732 гектар жаздық бидайдан 343 тонна, 1400 гектар картоп 16,8 мың тонна, 780 гектар көкөністен 12,3 мың тонна, 780 гектар бақшадан 12,9 мың тонна және 50 гектар мақсарыдан 15 тонна өнім жиналды.

Ауданда мал азығын дайындау жұмыстары аяқталды. Атап айтқанда, бүгінгі күнге барлық 70,0 мың тонна шөп, оның ішінде 8,2 мың тоннасы жоңышқа шөбі дайындалды.

Көктемгі және күзгі дала жұмыстарына аудан бойынша шаруашылық субъектілеріне арзандатылған 9450 тонна жанар – жағар май алынды.

Аудан бойынша 2012 жылдың күзгі егін жинау науқанына 164 жатка, 221 астық жинайтын комбайн, 77 жүк автокөлігі, 194 трактор тіркемесі қатысуда. Сонымен қатар «Ақжарма - 2» шаруа қожалығы 3 «Енисей» комбайыны, 3 жатка, 4 ХТЗ тракторларын лизингілік жолмен алды. «Жамбал - 2030» ЖШС-і Қостанай облысынан егін жинауға жарамды 3 астық жинайтын комбайын алдырып егінге қосты.

2012 жылы егілген ауыл шаруашылығы басым дақылдарына Үкімет тарапынан бөлінген жеңілдіктерден күріш, мақсары, жоңышқа дақылдарына, минералды тынайтқыштарға, су жеткізіп беру қызметіне барлығы 604,5 млн. теңге субсидия төленді.

«Эпизоотитяға қарсы іс-шараларға» республикалық бюджеттен барлығы 25,0 млн. теңге қаржы бөлініп, аудан бойынша 14 түрлі індетке қарсы егу жұмыстарын жүргізу жоспарланған. Бекітілген жоспарға сәйкес 2012 жылдың 11 айында жоспарланған ветеринариялық - профилактикалық шаралары 100,4 пайызға және диагностикалық зерттеулер 100,0 пайызға орындалып, 23,4 млн. теңге қаржы игерілді.

Ауыл шаруашылығы жануарларын энзоотиялық ауруларына қарсы профилактикалық шаралар жүргізу мақсатында 4 түрлі ауруларға қарсы егу қызметіне аудандық бюджеттен 1,5 млн. теңге қаржы бөлініп қаржы толығымен игеріліп, малдың түрлі ауруына қарсы алдын алу шаралары жүргізілді.

Аудан бойынша барлығы 14 мал көмінділері бар, оның ішінде 6-і типтік жобадағы салынған биотермиялық шұнқұрлар.

2.2.Мал шаруашылығы.

Есепті мерзімде өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда түйе 19,6 %-ға (1104 бас), жылқы 3,8 %-ға (7909 бас) өскендігі, мүйізді ірі қара басының саны 95,5 %-ға (25323 бас), қой 51,1 %-ға (13684 бас), ешкі 64,6 %-ға (10091 бас), құс 21,5 %-ға (5319 бас) дейін кемігені байқалды.

Сондай - ақ, мал шаруашылығы өнімдерін өндіру бойынша есепті кезеңде ет өндірісі 6,1 %-ға (3734 тонна) өскендігі, сүт өндірісі 8,6%-ға (7501 тонна), жұмыртқа 71,7 %-ға (309,0 мың дана) азайып отыр.

Қой малының асыл тұқымды қаракөл түрін өсірумен «Байзақ» шаруа қожалығы айналысуда, бұл шаруашылықта 1344 бас қой малы бар. Былтырғы жылы алынған 650 бас еркек қозыларды халыққа сатуда.

Қазіргі таңда «Сыбаға» бағдарламасы бойынша «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ы Қызылорда филиалы арқылы 7 жылға 6% өсіммен Ақжарма ауылдық округіндегі «Мақсат» шаруа қожалығы 17,0 млн. теңгеге 104 бас аналық сиыр малын сатып алды. Ақмола облысынан 4 бас «ақбас қызыл» бұқасын сатып алды.

Осы бағдарлама бойынша Тереңөзек кетінің тұрғыны жеке кәсіпкер Рахметов Бөлеген 60 бас аналық сиыр асыл тұқымды 3 бас бұқа малын, Қоғалыкөл ауылында «Шағырай» шаруа қожалығы 144 бас аналық сиыр, 5 бас бұқа сатып алды.

«Сыбаға» бағдарламасы бойынша «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-ы арқылы Ақжарма ауыл округіндегі «Байдәулет Ата» шаруа қожалығы 33 бас аналық сиыр, 2 бас бұқа, «Нұрсерік» шаруа қожалығы 29 аналық сиыр, 2 бас бұқа, жеке кәсіпкер Қ. Сыздықов 29 аналық сиыр, 2 бас бұқа малын сатып алды.

«Шаған Жер» ЖШС-гі «Қызылорда» әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясымен бірлесіп 500 бас мал бордақылау жөнінде жұмыстар жүргізуде.

Мал өнімінің көлемін, сапасын арттырудың жолы мал басын асылдандыру, яғни асыл тұқымды бұқалар ұрығымен ұрықтандыру.

Аудан бойынша Айдарлы, Бесарық ауыл округтерінде мүйізді ірі қара малдарын қолдан ұрықтандыру жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Қазіргі таңда барлығы 100 бас анылық сиыр қолдан ұрықтандырылды.

Қазіргі таңда С. Сейфуллин ауылында 1 мал сою пункті сапалы жұмыс жүргізуде. Қызмет көрсету қуаттылығы тәулігіне 1 тонна ет өндіруде. 2012 жылдың 11 ай қорытындысымен 253 бас ірі қара, 35 бас жылқы сойылды.

2012 жылдың 12 айында аудан әкімдігіне жер учаскесін беру жөнінде 365 өтініш, оның ішінде 147 жеке тұлғадан, 218 заңды тұлғадан келіп түсті.