- М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті «Жаратылыстану ғылымдары және педагогикасы» жоғары мектебі «Физика» кафедрасы
- Мамандыққа кіріспе ................пәнінен
- ПРЕЗЕНТАЦИЯ
- Тақырып: Термодинамикалық жүйе, процесс және тепе-теңдік
- Орындаған: Абдурасулов Н
- Тобы: ЕП-20-2к
- Қабылдаған:Мүталі Қ
- ШЫМКЕНТ - 2022
- Дәріс жоспары
- 1. Термодинамика анықтамалары және сыныптамасы 2. Термодинамиканың негізгі заңдары 3. Энергия түрлері және жұмысшы дене туралы ұғым
- Термодинамика табиғаттағы химиялық, механикалық, физика-химиялық құбылыстар бөліктерін қамтиды, энергияның өзара өзгерісін зерттейді.
- Термодинамика қазіргі кезеңде үш бөлімге бөлінеді:
- 1. Жалпы термодинамика немесе физикалық термодинамика. Қатты, сұйық, газтәріздес денелерде энергияның түрленуін, әр түрлі дененің сәулеленуін, магниттік және электр құбылыстары процестерін зерттейді, термодинамикалық шамалар арасындағы математикалық байланысты белгілейді.
- 2. Химиялық термодинамика – химиялық жылулықты, физика-химиялық процестерді, тепе-теңдік пен сыртқы жағдайдың тепе-теңдікке әсерін зерттейді.
- 3. Техникалық термодинамика – жылудың жұмысқа өзара түрленуінің заңдылықтарын қарастырады. Жылу және мұздатқыш машиналарда жүретін жылулық, механикалық және химиялық процестер арасындағы өзара байланысты орнықтырады, газ бен буда өтетін процестерді, әртүрлі физикалық жағдайларда осы денелердің қасиеттерін зерттейді.
- 2. Термодинамиканың негізгі заңдары
- Термодинамика негізгі екі заңға жүгінеді – термодинамика бастауларына.
- -Термодинамиканың бірінші бастауы – энергияның түрлену және сақталу заңын көрсетеді.
- Термодинамиканың екінші бастауы – бөлшектердің көп мөлшерінен тұратын жүйелердегі макроскопиялық процестердің бағытын, олардың жүзеге асу шарттарын анықтайды. Сондықтан, екінші бастауы шектеулі қолданылады.
- 3. Энергия түрлері және жұмысшы дене туралы ұғым
- Табиғатта энергия отынның, судың, желдің, күннің, ядролық энергия түрінде болады.
- Туынды және түзілетін энергия:
- отынды жағу арқылы жылу энергиясын аламыз, ол негізінен денелерді қыздыруға пайдаланылады.
- станоктарды, машиналарды, ұшақтарды және т.б. қозғалысқа келтіру үшін механикалық энергия талап етіледі. Ол отын жанған кезде бөлінетін жылуды механикалық энергияға түрлендіретін қозғалтқыштардан алынады.
- қозғалыстағы судың, желдің, жылулық және ядролық энергияны электр энергиясын алу үшін қолданады; энергияның бұл түрі техникада, тіршілікте кеңінен қолданылады, оны қашықтыққа жеткізу оңай, сымдар көмегімен.
- Электрэнергиясын арнайы машиналар мен аппараттарда қайтадан жылулық немесе механикалық энергияға түрлендіруге болады.
- 4. Термодинамикалық процестер түрлері және олардың геометриялық түсіндірілуі
- Техникалық термодинамикада тепе-теңдікті термодинамикалық процестерді зерттеу үшін көбінесе екі өсті p, v координат жүйесі пайдаланады: абсцисса өсі бойынша меншікті көлем, ал ордината өсі бойынша қысым салынады.
- p, v – координат жүйесіндегі
- тік сызық тұрақты көлемдегі изохорлы процесті,
- көлбеу сызық тұрақты қысымдағы изобарлық процесті, ал
- қисық гипербола түріндегі сызық (газ тәріздес күй үшін) температура тұрақты болған кездегі изотермиялық процесті көрсетеді.
- Термодинамикалық процестерді зерттеу кезінде тұйықталған немесе айналымды деп аталатын процестер ерекше орын алады, бұл кезде жүйе бірқатар бірізді күйлерден өте отырып, бастапқы күйге қайта оралады. Айналымды процесс цикл деп аталады. Параметрлер жүйенің массасына тәуелді де, тәуелсіз де бола алады. Жүйенің массасына тәуелді емес күй параметрлері қарқынды параметрлер (қысым, температура, т.б.), ал мәні жүйенің массасына пропорционал болатын параметрлер аддитивтік немесе экстенсивтік параметрлер (көлем, энергия, энтропия және т.б.) деп аталады.
- 1. Техникалық термодинамика пәні және оның маңызы.
- 2. Термодинамика неше бөлімге бөлінеді?
- 3. Термодинамиканың бірінші бастауы?
- 4. Термодинамиканың екінші бастауы нені белгілейді?
- Пайдаланылған әдебиеттер:
- 1.https://translate.google.kz/translate?hl=ru&sl=kk&u=https://ppt-online.org/903303&prev=search&pto=aue.
- 2.
Достарыңызбен бөлісу: |