Пппппппппппппппппппррррррррррррррррриииииииииииии

Автокадтағы мәтiннiң бейнелерi үшiн шрифттардың меншiктi жиынында болады. Кез келген мәтiн нақтылы стильмен сырғытпа жауап бередi. Стильге (әрiптердiң пiшiнi) шрифттiң гарнитурасы, қысуды биiктiк, көлбеу бұрышы, коэффициенттер кiредi.

«Draw>Dtext» мәзір командасы арқылы жазуларды бейнелеу оңайырақ. Ең алдымен сізге текстін орын ауыстыруын көрсету керек. Егер бастапқы нүктені көрсетсек, онда ол текстін бірінші бағанның астыңғы сол жақ нүктесі болады. Одан басқа келесі нұсқалар болуы мүмкін:

Aligned (еңгізілген) – текст екі нүктенің арасына еңгізіледі. Әріптер сығылады немесе созылады.

Center (центрі) – текстік жолының центрі көрсетіледі. Текст центрден барлық жаққа жазыла алады. Әріптердің ені өзгермейді.

Fit (теңестірілген) – текстін барлық жолының ұзындығы бірдей болады. Егер еңгізілген жол тым еңірек болса, әріптер сығылады.

Middle (ортасы) – текстін бірінші жолының ортасын көрсетеді. Тескт центрден солға, оңға, төмен жазылады. Әріптің ені өзгермейді.

Right (оңға) – мәтіннің ақырғы нүктесін көрсетеді.Әріп ені өзгермейді.

Содан кейін әріп биіктігі көрсетіледі (5 мм) және еңкейу бұрышы. Бұл әріптің еңкейу бұрышы емес, ол түгел мәтіндік жолдың еңкейу бұрышы. Мысалы, мәтін вертикальды түрде астынан үстіне қарай болуы үшін еңкейу бұрышын 90º бұру керек.

Текст жолын еңгізгенде ол экранға шығады.Есінде болсын, мәтіннің соңғы нүктесі еңгізілгенде оның толық мәтінің еңгізгеннен кейін болады. Ал, еңгізу кезінде әріптер экранның ойлаған жерінде емес, басқа жерде болуы мүмкін. Басқа жолға өтуі үшін Ентер пернесін басу керек.

Мәтінде клавиатурада жоқ символдар кездесуі мүмкін. Олар шрифтта болады, аз қолданылатын символдар түрін алмастырады.

Текст еңгізген кезде экран мәзірінде арнайы символдың көмекшісі шығады. Бірақ та мәзірдің өзі жұмыс істемейді.

Алынған мәтін Автокадтың қарапайым примитиві болып табылады. Оны көшіруге, өшіруге, айналдыруға, түсін өзгертуге және т.б. болады.

Өлшемдерді орналастыру автоматизациясы конструктордың еңбегін айтарлықтай жеңілдетеді.

Өлшемдерді орналастыру алдында бір рет өлшемдік ауыспалылықты құру керек.

Өлшемдік ауыспалылық өлшемдерді орналастыру арқылы сол немесе басқа стандартқа өзгертуге болады. Олар сызбаның файылына жазылады. Сондықтан, оны бір рет құрса да жеткілікті. Ауыспалы өлшемдер, Автокадтың ауыспалы жүйесіндегі сияқты мәзірдегі “Dim→status” арқылы құрамыз. Сонымен қатар экрандық мәзірде ұзын көпжолды ағылшындық ауыспалы тізім шығады. Ауыспалылық өлшемдер аты арқылы Dim басталады. Келесілерді орналастыру қажет:

Ауыспалы. Берілгені Мәні

DIMASZ 3.5 Бағыттаушы өлшемі

DIMTAD 1 Өлшемдік сызық үстіндегі мәтін

DIMTOH 0 Шығарылмайтын сызықтардағы мәтін горизонтальды

DIMTIH 0 Шығарылатын сызықтардың ішкі мәтіні горизонтальды

DIMEXE 2.5 Шығарылатын сызық өлшемдерінің шығысы

DIMTXT 5 Өлшемдік мәтін биіктігі
1
4 сурет – Сызықты мөлшерлерді жазу. 1, 2 – шығару сызықтардың бастамасы, 3 – мөлшер сызықтың орыны
ЕСКД талабы бойынша ауыспалылық өлшемдер құрылғаннан кейін, кейін өзінің өлшемдер орналастыру бастаймыз, мәзірдегі Dim арқылы. Пайда болған графикалық мәзірден өлшемдер типін таңдау керек: сызықты горизонтальды, сызықты вертикальды, аударылған, радиус, диаметр, бұрыш.

Ең алдымен көлбеу және көлденен өлшемдерін қоюымыз керек. “linear” пунктін мәзірде тандаймыз, содан кейін екі нүктені тандаймыз – басты кесінді (1 мен 2 нүкте 14 суретте; назар аударыңыздар, осыдан кейін автоматты түрде ақырғы нүкте іске қосылады). Осыдан кейін контурдың ара қашықтығы кесінді өлшемдерінің кесіндісі қалай өтетінің білуіміз керек. Осыған байланысты кез келген нүкте аламыз, осы нүкте арқылы өлшем кесіндісі өтуі керек. (3 нүкте 14 сурет).

Содан кейін өлшемді тексті еңгіземіз. Егер біз Enter батырмасын бассақ, онда Автокад өзі ара қашықтығын табады және керек мағынаны қояды.

Егер сызба корректі болса, онда ол автоматтық өлшем мағыналары тапсырмалармен бірге сәйкес болуы керек.

Сандық өлшем мағыналарын еңгізу, клавиатурада өте зиянды. Сақтандар, Автокадта өте оңай тексеруге болады, өлшем мағыналары клавиатурамен немесе автоматтық түрде еңгізілгені.

Өлшемді тексте өте жиі әр түрлі символдарды қосу керек, номиналдық өлшем мағыналардан басқа. Мысалы, дөңгелек бұйымдарда көлбеу өлшемдерге диаметр белгісі керек. Осыны орындау үшін, өлшемді текст еңгізуіміз керек, мұндағы “‹›” символдар номиналдық өлшемдермен бірге тұрады. Мысалы, “ө” осы символды өлшемнің алдында алу үшін, өлшемді тексті еңгізуіміз керек @ ‹ ›. “‹›” осы символдан кейін жасау өте ыңғайлы, өйткені Автокад бір символдың үстіне екінші символды еңгізеді.

Егер өлшемді текст кесінділерде сыймаса, ол шетке шығарылады. Автокад текст сызықтардың ортасында немесе шетте жатқаның анықтайды.

Сызықтардың арасында сыймайтын өлшемді текст шеткі сызықпен бейнелейді.

8–суреттегі сызбаға байланысты, текст оңға қарай шығарылды, себебі оң жақтағы сызық (2 нүкте) ақырғы болып көрсетілді. Автокадта шетке қарай шығарылған өлшемді сызық өлшемді текстен шығармайды.

Радиалдық және диаметралдық өлшемдер қиынырақ, себебі олар жартылиниялы шеңбердің салуын қабылдамайды. Оның ең оңай тәсілі “Circle” командасы бойынша шеңберді салу, содан кейін өлшемдерін еңгізу, содан кейін оны өшіру.

Бұрыштық өлшем бұрыштық өлшем бойынша екі кесінді, шыққан бұрыш кесінді (сызық). Бұрыштық өлшемге бағыттаушысы бар доға мен өлшемді текст кіреді.

Қойылатын өлшемдер ассоциятивтік болып саналады – олар біріктіру объектісі болып , контур бұйымдарымен байланысқан. Егер сызықтардың арасындағы кесінділер ауысса, (мысалы, “Move” немесе “Streth” командалары бойынша), номиналдық өлшем ммағыналары да ауысады.

DWG файл форматтары документтелмеген және Autodesk фирмасының өз меншігі болып саналады. Егер Автокадтан сызбаны басқа векторлық графикалық программаға ауыстыру керек болса (CorelDRAW,Visio…), онда оны DXF форматта сақтауымыз керек (ең ыңғайлы формат векторлық бейнелеу форматы таратылған), клавиатурадан “DXFOUT” (ЭКСПОРТА), файл аты мен өлшемдердің дәлдігін сақтауын көрсету (6 белгі үтірден кейін).

DXF файлы Автокадта “DXFIN” (ИМПОРТА).

Әдебиет

1. 
   Норенков И.П. Основы автоматизированного проектирования. Учебник для ВУЗов – М.: Изд. МГТУ им. Баумана, 2000.
   
2. 
   Разработка САПР: в 10 книгах. Под ред. Петрова А.В. – М.: Высшая школа, 1990.
   
3. 
   Сержанов Р.И., Биякаева Н.Т. Методические указания к выполнению лабораторных работ по дисциплине «САПР технологии и оборудования КШП». Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2004. – 30 с.
   
4. 
   Сержанов Р.И., Джиенбаева Ж.К. Автоматизация черчения отливок и поковок. Методические указания. Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2004.
   
5. 
   Быков В.П. Методическое обеспечение САПР в машиностроении, 1989.
   
6. 
   Омура Д. AutoCAD 2002. М.: лори, 2002. – 788с.
   
7. 
   AutoCAD 2000. Библия пользователя. Пер. с анг. – М.: Издательский дом “Вильямс”, 2003. – 1040 с.
   
8. 
   Кондрашев В.Е., Королев С.Б. Matlab как система программирования научно-технических расчетов. М. Мир, 2002. – 350с.
   

10. Норенков И.П. Разработка систем автоматизированного проектирования: Учебник для ВУЗов. М.: МГТУ им. Н.Э. Баумана, 1994. – 207 с.

11. Системы автоматизированного проектирования изделий и технологических процессов в машиностроении/ Под ред. Р.А. Аллика – Л.: Машиностроение, 1986. – 319 с.

12. Фурунжиев Р.И. САПР, или как ЭВМ помогает конструктору. М.: Высшая школа, 1987. – 205 с.

13. AutoCAD 2002, 2002LT, 2000. Справочник команд. – М.: Кудиц-образ, 2002. – 720 с.

14. Сержанов Р.И., Быков П.О. Системы управления базами данных. Методические указания. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова. 2003. – 36 с.