Жұмыс реті. Методикалық нұсқаудағы берілген материалдармен толық танысып шығып, төмендегі бақылау сұрақтарына

2. Арнаулы киім,аяқ киім,қорғау жабдықтарының сақталуы,берілуі және қолданылуы жөніндегі ережені оқып-білу.

Арнаулы киім – қызметкерді зиянды және қауіпті өндірістік факторлардан қорғауға арналған киім,аяқ киім,бас киім қолғап,өзге де нәрселер.

Жеке қорғану заттары – қызметкерді зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсерінен қорғауға арналған құралдар,соның ішінде арнайы киім.

Ұжымдық қорғану құралдары – жұмыс істейтін екі немесе одан да көп адамды зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсерінен бір мезгілде қорғауға арналған техникалық құралдар.

Арнаулы киім тұрмыстық және өндірістік киім болып екіге бөлінеді.

Өндірістік арнаулы киімдер 4-ке бөлінеді:

• 
  Жұмысшы киім
  
• 
  Арнаулы киім
  
• 
  Ведомствалық киім
  
• 
  Технологиялық киім
  

«Еңбеккелерді қорғау жабдықтары.Топқа бөлінуі»- стандарты бойынша жеке қорғау заттары, жабдықтары қолданылуына байланысты төмендегідей топтарға бөлінеді:

1. 
   Айырушы костюмдер – ішіне жел толтырылған костюмдер,скафандрлер.
   
2. 
   Тыныс жолдарын қорғау жабдықтары – противогаз, респираторлар.
   
3. 
   Арнаулы киімдер – комбинезондар, кеудеше, шалбар, костюмдер, сулық, жамылғылар, қысқа тон, тұлыптар, алжапқыш, жеңғаптар.
   
4. 
   Арнаулы аяқ киімдер – етік, қысқа қонышты етік, туфли, галош, ботылар.
   
5. 
   Қолды қорғайтын жабдықтар – қолғаптардың әр түрі.
   
6. 
   Басты қорғайтын жабдықтар–дулығылар, малақай, қалпақ, т.с.с.
   
7. 
   Бетті қорғайтын жабдықтар – бетперде,қорғаушы маска.
   
8. 
   Есту органдарын қорғайтын жабдықтар – шуға қарсы киетін бас киім,құлаққа киетін аспап.
   
9. 
   Көзді қорғайтын жабдықтар – әр түрлі көзәйнектер
   
10. 
    Жоғарыдан құлаудан қорғайтын және басқа қорғау жабдықтары - сақтық белбеу, тоқ өткізбейтін кілемше, тізеге, шынтаққа, иыққа арналған қорғау жабдықтары.
    
11. 
    Теріні қорғайтын заттар – сабын,арнайы ерітінділер,әр түрлі жағатын майлар.
    

Өндірістегі зиянды шаңнан,улы заттардан еңбеккердің тыныс жолын қорғау үшін противогаздар немесе тұмылдырықтар беріледі.Өндірістік противогаздардың әскери (Азаматтық қорғаныс ұйымдарындағы) противогаздардан айырмашылығы,олар тек бір ғана затты сүзіп алуға арналған.Ал әскери противогаздар әмбебаб (универсальный) болып келеді

Оқулықтар мен қосымша әдебиеттер:

2,8,9,12,15,16.

№ 6 Сабақ тақырыбы: Жұмыс орнындағы ауаның құрамындағы

зиянды заттардың мөлшерін анықтау.
Жұмыс мақсаты: Жұмыс орындарындағы ауаға бөлінетін зиянды газдардың мөлшерін индикаторлық әдіспен анықтауды меңгеру.

Оқу құрал жабдықтары:

1. 
   Универсалды газанализаторлар УГ-2;
   
2. 
   Индикатор түтікшелері мен ұнтақ салынған жабдық қорап /ЗИП/;
   
3. 
   МЕСТ-тің анықтама жинағы.
   

1. 
   Универсалды газанализаторлардың /УГ-2/ құрылысымен және жұмыс істеу негізі қандай?
   
2. 
   Индикаторлық түтікшелерді жұмысқа қалай дайындайды?
   
3. 
   Ауа сорғыштың штогы қандай рол атқарады ?
   
4. 
   Шекті рұқсат етілген концентрация дегеніміз не?
   
5. 
   Индикаторлық түтікшелердің сараптамаға дұрыс дайындалғанын қалай тексереді?
   

Ауа құрамының тазалығын анықтамас бұрын методикалық нұсқау бойынша газанализатордың құрылысымен, жұмыс ретімен танысу қажет. Штокты, втулканы, фиксаторды көрсете біліп, штоктың қырына жазылған санның мәніне және оның анықтауға арналған газға қандай қатысы бар деген сұрақтарға жауап беруі керек.

Универсалды (жан-жақты) қолға алып жүретін газанализатор УГ-2 өнеркәсіп орындарындағы ауаның құрамындағы төмендегідей улы, зиянды заттардың мөлшерін анықтауға арналған :

10. 
    13. мұнайдың көмірсутектерін (керосин, трактор жанар май, уайт –
    
11. 
    спирт т.с.с)
    

1. 
   ауадағы шаң құрамы 40 мг/м³ аспаған жағдайда;
   
2. 
   ауа қысымы 740 – 750 мм сынап бағанасы аралығында болғанда;
   
3. 
   ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 90% аспағанда;
   
4. 
   ауа температурасы 10ºC –тан 30ºC аралығында болғанда .
   

Газанализатордың жұмыс индикаторлық түтікше арқылы ауа сорғыштың көмегімен құрамында зиянды газдар бар ауаны сорып өткізуге негізделген. Индикаторлық түтікше ішіндегі ұнтақтың түсінің өзгеруі, сол ұнтақпен зерттеліп отырған улы газ немесе оның буы арасындағы реакцияның нәтижесінд болады. Түсі өзгерген ұнтақ мөлшері улы газдың концентрациясына тра прапорцианал болады да, мг/м³ өлшемімен анықталады.

Суретте ауа сорғыштың жалпы құрылысы мен ЗИП-тің құрамы берілген. Ауа сорғыштығ негізгі бөлігі көрік (сильфон). Жабық қорап (1) ішінде резинадан істелген көрік (2), стакан (13). Пружина (3), резина түтікше орналасқан. Көріктің ішкі қатпарына оған қаттылық беретін және берілген көлемді ұстау тұруы үшін кергіш сақина (4) қойылған. Қораптың жоғары қақпағына бекітілген қозғалмайтын втулкада (7) шток (6) төмен жүргенде көрікті сығып ішінен белгілі мөлшерде ауа шығарады. Сырттан ауа кіру үшін көрікті жоғары қарай көтеру керек. Бұл міндетті бір басы қораптың қозғалмайтын қақпағына бекітілген, екінші басы көрік ішіндегі стақанға бекітілген серіппе атқарады. Ал стақан, серіппе үшін оны қорап және көрікпен жалғастырып тетік болып табылады. Қорап сыртындағы резина түткіше, штуцер (11) арқылы қорап ішіндегі түтікшемен жалғасады. Ал оның екінші жағы төменгі фланец (14) арқылы көріктің ішкі кеңістігімен жалғанған. Сыртқы резина түтікшенің (10) бос басына анализ кезінде индикаторлық түтік жалғанады. Бұл түтік арқылы сорылатын зерттеуге арналған ауа көрікті шток арқылы төмен басқаннан кейін сорылуы тиіс. Штоктың қырларындағы санда, зерттеуге арналған улы газдарды анықтау үшін қанша мөлшерде ауа сору керегін көрсетеді. Ал сан мәні таблицада көрсетілгендей, газдардың түріне қарай әртүрлі. Штоктың қырларында төрт өзекше бар, оның әрқайсысында фиксатор кіретін екі ойықтан жасалған. Ойықтардың арақышықтығы, көрік соратын, зерттеуге арналаған зиянды қоспасы бар ауаның көлеміне тең немесе штокта көрсетілген көлемге тең