Термодинамиканың бірінші заңы - энергияның сақталу эаңы және түрленуі, яғни энергия жоғалмайды және еш нәрседен пайда болмайды, ол тек қана, бір түрінен екіншісіне түрленіп ауысады.
Термодинамикасының 1-заңы механикалық және жылу энергиясының өзара айналуының арақатынасын көрсетеді.
1 кг жұмысшы денесі үшін термодинамикалық бірінші заңының дифференциалды түрінде аналитикалық формуласы:
.
|
(9)
|
Жылулық және жұмыс мөлшері процесстің функциялары, ал ішкі энергия жағдайдың функциясы. Сондықтан (6) теңдеу мына түрінде болады:
.
|
(10)
|
жұмысшы дененің М кг үшін:
.
|
(11)
|
Жұмысшы дене М кг және , Дж/кг , жұмысшы дененің 1 кг үшін Термодинамикалық процесстерді есептеу үшін У. Гиббс функцияны енгізді , Дж. Бұл функциясы энтальпия деп аталады.
Энтальпия – термодинамикалық функция, толық мағыналы (ішкі және сыртқы) энергия жүйелерінің болуы. Ол ішкі энергия мен серпімді энергия PV қосындысынан тұрады, қоршаған ортаның сыртқы қысымының P бар болуымен анықталады, яғни PV – бұл жұмыс атқарушы, жұмысшы жененің энтальпиясындағы температуралық байланысты және температураның өзгеруінен, энтальпия өзгереді.
Энтальпияны , Дж, мына формуламен анықтайды:
,
|
(12)
|
мұндағы - ішкі энергия, Дж;
- қысым, Па;
- көлем, м3.
Меншікті энтальпияға , Дж/кг, мына формула
,
|
(11)
|
мұндағы - меншікті ішкі энергия, Дж/кг;
- қысым, Па;
- меншікті көлем, м3/кг.
Өздік бақылау сұрақтары
1 Жылу динамикалық бірінші заңы
2 Жылу мен жұмыстың өлшем бірліктерінің қатнасы
3 ПӘК формуласын жазыныз
4 Жылу динамикасының бірінші заңының аналитикалық кескінің түсіндір
5 Ішкі энергияның формуласын жазыныз
Қолданылған оқулықтар
1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20
2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15
3 Асамбаев А.Ж. «Техникалық термодинамиканың негіздері» - 2006. – б.4-16
4 Кабашев Р.А. «Жылу техникасы» - М.: Полиграфсервис., 2008. – б. 32-66
5 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41
6 Энергетиканың электрондық энциклопедиясы.
Достарыңызбен бөлісу: |