=(R100-R0)/100*R0,
мұндағы R0 және R100 –ТК 0 мен 1000С кедергісі, Ом, көпшілігі таза металдар үшін ср =4*10-31/0С.
Кедергі өзгеруі мүмкін, температура өзгергенмен балқыған тік және қисық өткізгішсіз немесе гистерезис, яғни статикалық сипаттамасы біркелькі болуы тиіс.
Электрлік кедергінің салмағы үлкен жеткілікті, ол ТК қарағанда артық және ұзындығы аз.
Көрсетілген талаптарға анықталған температуралық интервалдар: платина, мыс, никель, вольфрам және темір жауап береді.
Платинаның кедергі термометрі ПКТ- 260-тан +11000с дейінгі температураны өлшеуге арналған. -260-тан 7500 дейінгі диапазондағы температураны өлшеуге диаметрі 0,05-0,1мм, 11000с- дейінгі температураны өлшеуге диаметрі 0,5 платиналық сым қолданылады. ПКТ кедергіге байланысты келесідей градустар болады: гр.20 R0= 10 Ом, гр.21 R0=46 Ом, гр.22 R0=100 Ом.
Платиналық КТ жаңарған екі түрде шығарылады: біртекті және қос жүйе. Қос жүйедегі бір арматураға электрлік жүйеде бір-бірінен байланысы жоқ екі элемент қосылған. Платиналық КТ сезімтал элементінің ұзындығы 30-120мм тең.
Мыс кедергі термометрі МКТ -50-ден +2000с дейінгі температураны өлшеуге арналған. МКТ тек қана біртекті жүйеде шығарылады. Олардың градуировкалары гр.23 R0=53 Ом, гр24 R0=100 Ом, ал сым диаметрі 0,1 мм болса сезімтал элементінің схемасы суретте көрсетілген.
Мыс КТ элементтері диаметрі 0,1 мм эмалданған сымдардан құралады. Олар ұзындығы 40 мм цилиндрлік пластмассаның өзекті көп қабатпен орап, қорғанған болат түтікшеге орналасады.
Аз инерционды КТ беру функциясы келесідей: (ТСП-XIV және ТСП-280 т.б).
W(p)=1/(Т1р+1)(Т2р+1)(Т3р+1),
Т1=80-140с; Т2=16c; T3=7-31c.
Жартылай өткізгіштік термоқұрастырушы -100-тан +3000с-қа дейінгі температураны өлшеуге қолданады. Оларды жасауға арналған материал ретінде әртүрлі жартылай өткізгіштік заттар- магний оксиді, кобальтты, маргонец, титан, мыс, германий түйіршіктерін қолданады.
Теңдестірілген және теңгерілмеген белдік және логометрлер КТ-мен бірге бір топтамада жұмыс істейді. Олардың көп таралғаны теңдестірілген белдік.
Теңдестірілген көпiр өтем ұстанымы бойынша жұмыс істейді және автоматтандырылмаған зертханалық және автоматтандырылмаған электронды болып бөлінеді. Теңдестірілген белдік схемалық суретте көрсетілген. Егер қоршаған орта температурасын тұрақты деп қарастырсақ 2Rnp=const, онда Rt=KRp-K1 Rt өзгерісі кезінде белдік реохорд Rp кедергісін өзгерту арқылы теңдестіруге болады.
Егер қоршаған орта температурасының ауытқуы үлкен шамада болса және Rp өзгеруі қателіктердің үлкен мәнге жетуіне себепші болса, онда КТ-де үш сымды қосылу схемасы қолданылады. Мұндай осылу кезінде бір сымның кедергісі Rt кедергісіне қосылады, ал екінші сымның кедергісі өзгермелі кедергіге Rp.
Автоматтандырылмаған электронды теңдестірілген белдік схемасы жоғарғыдай. Айырмашылығы мынада зертханалықта реохорд қозғалысы қолмен жүзеге асады, ал автоматтындырылған реверсивтік двигатель арқылы. Автоматтандырылған белдіктің өлшеу схемасы өзгермелі токпен қоректенеді (схема).
Қазіргі кезде шығарылатын автоматтандырылған белдіктердің бір-бірінен қолдануы бойынша, өлшемдерінде, өлшеу дәлдігінде және басқада техникалық мінездемелерінде айырмашылығы бар. Мысалы: бірнүктелі, көпнүктелі, диаграмманың таспада және дискіде көрсетілуі және өздігінен жазылуы, толықгабаритті, азгабаритті ені диаграмманың таспаға тең, сәйкесінше 250, 160 және 100мм.
Белдіктердің дәлдік дәрежелері 0,25; 0,5; 1,0; тең. Автоматтандырылған белдікте реттеу құрылғысы және дабыл құрылғысы орналасқан. Өлшеу информациясын тасымалдау үшін құрастырушылар токты, жиілік, пневматикалық болып келеді.
Теңдестірілмеген белдік токтың тұрақты болғанын қажет етпейді, осы басты артықшылығы болып саналады. Теңдестірілмеген белдіктер температура өлшеуге сирек қолданылады. Себебі сезімтал элементінің орнына электр тоғымен қыздырылатын металды немесе жартылай өткізгіш резисторлар қолданылады. Теңдестірілмеген белдікте (схема) 3 кедергілері R R R тұрақты, R реостаты қоректендіру диоганалында орналасқан, П-қайта қосқыш құрылғысы, соның көмегімен белдікке қысым R(И жағдайда өлщеу) немесе бақылау R(К-бақылау жағдайы) қысымын қосады. Келесідей милливольтметр арқылы өтетін токтың мәні анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: |