Список использованной литературы

2. Уголовный Кодекс Республики Казахстан. Кодекс Республики Казахстан от 16 июля 1997 года № 167. Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., №15-16, ст. 211.

3. Виноградов В.А. Актуальные проблемы конституционно-правовой ответственности // Законодательство. 2002. №10.

4. Малеин Н.С. Правонарушение: понятие, причины ответственность. М., 1985. С.50-74.

5. Авакьян С. А. Государственно-правовая ответственность // Советское государство и право. 1975. №10. С.22.; Лучин В.О. Ответственность в механизме реализации Конституции. С. 39.

6. Скифский Ф.С. Ответственность за конституционные нарушения. Тюмень, 1998. С.12.

7. Шон Д.Т. Конституционная ответственность // Государство и право. 1995. № 7. С.40.

8. Сапаргалиев Г. Конституционное право Республики Казахстан: Академический курс. Изд. 3-е, с доп. Алматы: Жетi жаргы, 2007. С. 27.

9. Конституция Республики Казахстан, принята на республиканском референдуме 30 августа 1995 г. - Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996, №4, ст. 217.

10. Виноградов В.А. Основание конституционно-правовой ответственности // Законодательство, №2, 2003.

11. US congressman faces expulsion // www.bbc.co.uk. 19.07.2002; House boots Traficant // www.cnn.com. 25.07.2002.

12. Конституции государств Европы: в 3 т. (под ред., Окунькова Л. А.). М.: НОРМА, 2001.

Қазақ гуманитарлық заң университеті

Азаматтық іс жүргізу, жер және еңбек

құқығы кафедрасының аға оқытушысы

Әйелдердің саяси құқығы туралы конвенция, әйелдер құқығы саласындағы бірінші халықаралық құжат бола отырып, әйелдер құқығын жаппай құрметтеу мен сақтауға қол жеткізуде әлеуметтік-экономикалық деңгейлері әр түрлі мемлекеттер ынтымақтастығы мүмкіндігінің дәлелі болды. Ынтымақтастықтың құқықтық негізі ретінде де конвенция осы салада қазір де өзекті болып отыр.

БҰҰ-ның құжаттары бойынша, фин социологы Анна-Лиза Сисихарьдің зерттеуі жалпы мемлекеттік сайлауларда дауыс беру құқығына әйелдердің қол жеткізгенін айғақтайды:

1. 1893-1916 жж., Бірінші Дүниежүзілік соғыс аяқталғанға дейін – 6 елде (Австралия, Финляндия, Дания, Исландия, Жаңа Зеландия мен Норвегияда);

2. 1917-1920 жж. – 15 елде (Австрия, Канада, Чехословакия, Германия, Венгрия, Ирландия, Люксембург, Нидерланды, Польша, УССР, БССР, РСФСР, Англия, АҚШ, Швецияда);

3. 1921-1944 жж. – 14 елде;

4. 1945-1950 жж.- 21 елде (ең бастысы, дамушы елдерде);

5. 1951-1967 жж.- 57 елде (дамушы елдерде).

Бұдан әйелдер өздерінің саяси құқықтарына біртіндеп ие болған деген қорытынды шығады.

Әйелдердің қоғамдық-саяси өмірге араласуы туралы ойлағанда, біз міндетті түрде: әйелдер үшін қоғамдық-саяси өмір деген не? Оған қалай қатысуға болады? Мұндай қатысу әйелдер үшін қандай артықшылықтар мен келеңсіз салдарға әкеп соғады? деген сұрақтар қоямыз.

Әйелдердің саяси құқығы және олардың ерлермен саяси тең құқығы мәселелерімен Әйелдердің жағдайы жөніндегі комиссия айналысқан. Бұл ретте әйелдерге саяси құқық беру мәселесі басым түсті.

1950 жылы Әйелдердің жағдайы жөніндегі комиссия Әйелдерге ерлермен бірдей саяси құқық беру туралы конвенция жобасын әзірлеуге БҰҰ-ның Бас Хатшысына өтініш білдірді. 1952 жылы Бас Ассамблея Әйелдердің саяси құқығы туралы конвенцияны қолдады [1].

КССР кезінде-ақ әйелдердің саяси құқығы мәселесіне жоғарғы лауазым мен қызметтегі әйелдердің санын көбейту талабы ретінде ғана қарауға болмайды деп есептелетін. Әйелдердің сыртқы және ішкі саясат мәселелерін шешуге қатысуын кеңейту мәселесі күн тәртібіне қойылды.

Әлем неғұрлым күрделі әрі өзара тәуелді болған сайын, біз де жер шары тұрғындарының жартысының іскерлігі мен дағдыларын ескермеуге жол бере алмаймыз. Әрине, әйелдер барлық сұрақтардың жауабына билік етпейді, дегенмен, жер халқының жартысын құрай отырып, олар осы сұрақтардың жартысына жауап бере алады. Біздің саяси институттарымыз өз құрамына әйелдердің 50 %-ын қоспайынша, шын демократияның болуы мүмкін емес.

Әйелдің саясаттағы рөлі қоғамда үстемдік етуші идеологияға, сондай-ақ, елдің әлеуметтік-экономикалық және саяси даму ерекшелігіне байланысты болады.

1985-1991 жж. Қайта құру саяси сипаттың жаңа үлгілерінің қалыптасу, сайлауға жаппай саяси қатысу кезеңі болды. Қоғамның саяси белсенділігі Қазақстанның тәуелсіздік алып, тұңғыш президенттің басшылығымен жаңа мемлекеттің құрылуына байланысты сол деңгейде уақытша ғана қолдау тапты. Алайда, одан кейінгі кезеңде саяси белсенділіктің, саяси қатысуға деген қызығушылық пен саяси билікке деген сенімнің төмендеуі сипат алды. Ол, сондай-ақ, әйелдің саяси қатысуы кеңестік дәуірдегі сияқты, айрықша болып қала беретіндігін көрсетті.

Пікірсайыс, конгресс, конференцияларда үнемі мынадай сұрақ қойылады: "Әйелдің толық құқылы түрде саясатты меңгеріп алуына, оның қалыптасуы барысында лайықты әріптесі болуға не кедергі?". Ең алдымен, мына сұраққа жауап берген жөн: қоғам ауқымында, шешім қабылдау деңгейіне қатысудың төменгі деңгейі қандай мөлшерде өткеннің мұрасы болып табылады және оның қайнар көздерін қазіргі күрделі болмыстан қаншалықты мөлшерде іздеу керек. Мұнда өзінің сипаты, қайнар көзі, шығу уақыты әр түрлі факторлар кешенінің бар екендігі сөзсіз. Олардың ең бастыларын қарастырайық:

1. Саясат — әйелдің ісі емес деп қарайтын патриархалдық бұқаралық сана тұрақты стереотип пен әйел үшін әлеуметтік еріксіздіктің қос өлшемін қалыптастырды. Әйел ең алдымен күйеуіне, ер адамға, одан кейін мемлекеттің қамқорлығына бағынышты, тәуелді болды. Жыныстық тегіне байланысты теңсіздік, шын мәнінде, ұлттық дәстүрге айналды.

2. Саяси жүйені реформалау қоғамның әйелге деген қатынасының «қос стандартын» барынша айқын танытты: заңнама актілері мен әлеуметтік тәжірибені іске асыруда. Әйелдер мен ерлер құқығының заңды теңдестігі теңдесі жоқ мүмкіндік екендігін көрсетті. Бір жағынан, заңды норма мен ресми риторика, екінші жағынан күнделікті өмірлік тәжірибе арасындағы зор айырмашылық анықталды. Әйелдерге іс жүзінде саяси қызметтегі өз құқығына қайтадан ие болу қажеттігі туындады.

3. Бұрынғы саяси қатысу тәжірибесі сондай-ақ, әйелдердің ынталы әрі саяси белсенді болмауының қазіргі жарым-жарты түсініктемесі болуы мүмкін. Қазіргі жағдай — бұл әйелдерге ұсынылған рөлдерге, бастан кешкен «екі жақты езгіге» жауап. Күшті экономикалық дағдарыс жағдайында үйдегі әйел шаруасының жүгі де ауырлады, халыққа көрсетілетін ақылы қызмет жүйесі толығымен күйреді немесе бағаның жоғарылауына байланысты қол жетімсіз болды, мектепке дейінгі мекемелерге, жергілікті және отбасы демалысының әр алуан түрлеріне қол жеткізу мүмкіндігі азайды. Саяси белсенділік танытуға әйелдердің қазір уақыты аз. Дегенмен, сонымен қатар, дәл осы жағдай әйелдерді ұйымдарға, өз мүдделерін білдіруге және талап етуге итермелеуі мүмкін.

4. Көпшілік санасында қалыптасып қалған әйелге деген кертартпа-патриархалдық таптаурын қатынастың беті ашылып, жойылды. М.Горбачевтің "әйелдерді өздерінің табиғи міндетіне қайтару" деген патриархалдық тезисін көпшілікке танымал саясаткерлер жиі қағып алатын. Оның осы күнге дейін бұқаралық ақпарат құралдарында, әйелдердің белгілі бір тобында, парламент қызметкерлері мен үкімет мүшелерінің арасында да өз жақтастары бар. Әйелдерге деген патриархалдық көзқарас бүгін де барлық жерден көрініс тауып жүр. Мұны әйелдерді жоғарғы билік органдарына ұсынатын квота жүйесін алып тастау; балалар мекемесі мен қызмет көрсету салаларының санын және оларды қаржыландыруды қысқартуға байланысты үй шаруасындағы міндет пен жұмысты үйлестіру мүмкіндігін шектеу; әйелді жұмыстан гөрі отбасына бейімдейтін отбасы туралы жаңа заңнама; жезөкшелік, анайы шығармашылық пен әйел тәнін сауда мақсатында пайдаланудың өсуіне әкеп соғатын мәдени саясаттағы өзгерістер; Сайып келгенде, дін рөлінің күшеюінен, фундаментализм мен ұлтшылдықтың қауіпті көріністерінен көреміз.

5. Әйелдерден биліктің жоғарғы сатыларын күштеп тартып алудың басты себебі әйелдердің өздерінің жүріс-тұрыс стильдерінің жаңа саяси жағдайларға сай болмауына байланысты болды. Олар белгілі бір саяси мәртебеге кепілдік беретін қоғаммен көлгірсіген жүйедегі қатынасқа "әдеттеніп қалған". Ол жойылған жағдайда өткенді аңсау белгілері көрінді, олар өздерінің саяси құқықтарын, атап айтқанда — өзін-өзі көрсету, ұзақ та қажырлы күрес жүргізу, өз мүдделерін қорғап қалу құқықтарын пайдалана алмады. Қазір мәселе былай қойылды: әйелдердің өздері өз саяси міндеттерін қалыптастыра ала ма, әлде саяси үдерістің субъекті емес, объектісі болып қала бере ме.

6. Әйелдердің алға басуынан сөзсіз көрінген маңызды фактор партиялар жүргізген саясат болды. Олар әйелдердің билікке ұмтылуына іс жүзінде бірауыздан қарсы болды. Бұл бағдарламалық құжаттардан да, сондай-ақ әйелдер арасындағы саяси жұмыстан да көрінеді.

7. Әйелдердің саясатқа баруды қаламауының басқа да себептері бар:

• әйелдер саясат рөлінен гөрі, ана мен әйел рөлін анағұрлым артық деп есептейді;

• әйелдер өзінің кәсіби жоғарылауына мансап нұқсан келтіреді деген күйеулерінің бағдарын көбірек қолдайды;

• әйелдер үй шаруасына, отбасын асырап сақтау проблемасына көбірек жақын;

• саясат - "лас іс", әйелдер оған араласпауы керек;

• саяси науқандарды (мысалы, сайлау) және т.б. жүргізу үшін әйелдердің ресурсы жеткіліксіз [2].

Әйелдердің саясатқа араласуы мәселесі жөніндегі қоғамдық пікірді зерттеу қызық жағдайларды анықтайды. Әйелдердің арасында саясат — әйелдің ісі емес деген пікірдің басым екендігі анықталды. Сонымен, 1996 ж. Қазақстанның Даму институты жүргізген әлеуметтанушылық сауалдамада әйелдердің тек 6% ғана өздерінің мемлекет саясатына араласуды қалайтындығын айтса, 2000 ж. бұл сан 12,5 %-ға дейін артқан.

Қазақстанның ЕЫҚҰ-да төрағалық етуі қарсаңында елімізде адамзаттың тамаша жаратылысының елдің қоғамдық-саяси өміріне араласуының өсу үрдісі байқалады.

Еліміздің парламенті мәжілісіндегі әйелдер саны өткен бірлескен шақырумен салыстырғанда екі есе артқан және 20-ға жуық пайызды құрайды; барлық деңгейдегі мәслихаттарда – 17 пайыз. Облыстық мәслихаттағы ең көп әйелдер саны Қостанай облысында – 36 пайызға жуық. Әйелдер атқарушы билік органдарына белсенді барады – 64000 әйел, немесе мемлекеттік қызметшілердің жалпы санының 58 пайызы. Сонымен, бүгінгі таңда республикамызда кәсіпкер-әйелдердің жобалары 16 млн. долларға қаржыландырылған.

2004 жылғы сайлауда саяси партиялар бір мандаттық округтер бойынша 45 әйелді және партия тізімі бойынша – 24 әйелді ұсынған. 1999 жылғы сайлаумен салыстырғанда – бұл сан екі еседен аса артқан. Алайда, 1999 жылы қанша әйел өтсе, бұл жылы да парламентке сонша әйел өткен. Тек 2,6% респондент-әйелдер ғана саяси ойындарға қатысуға ұмтылыс білдірген, қоғамдық-саяси қозғалыста - 3,8 % [3].

Қазіргі кезде әйелдер саясатқа белсенді араласады, саяси өнерге үйренуде және шын мәнінде саясаттағы әйел емес, саясаткер-әйел болуды қалайды.

Қазақстандық саяси элитаны жаңарту саяси сауатты және қоғамдық істе белсенді әйелдердің қатысуымен іске асуы тиіс. Осыған байланысты, әйелдердің жүріс-тұрыс мәнерін, адамдармен қарым-қатынас жасау дағдыларын және т.б. жетілдіруге көмектесуге қабілетті арнайы мектептер құру қажеттілігінің кезі келді. Көшбасшы-әйелдерді дайындауда әйелдердің қоғамдық бірлестігі маңызды рөл атқарады. Қоғамдық ұйымдардағы жұмыс әйелдер үшін жақсы мектеп болып табылады, олар үшін өткізілетін семинар, тренинг, курстар мен сынақ істерін де жоққа шығаруға болмайды. Шешім қабылдаудың жоғарғы деңгейіне көтеру үшін әйел кадрларды дайындау — көп баспалдақты, көп қырлы жұмыс, бұл — шаралардың тұтас жүйесі. Оны басқарушы кадрларды дайындаудың жалпы жүйесінен бөлуге болмайды, бірақ, дегенмен, бар стереотип, психология, жұмыс тәжірибесімен байланысты айқын ерекшеліктерді ескеру керек. Бұл ретте әйелдердің саясатта алға жылжуына күшті фактор ретінде мойындалған бұқаралық ақпарат құралдары да маңызды рөл атқарады.

Мұның Еуропа немесе Орталық Азия екендігіне қарамастан, қоғам өміріндегі әйелдердің саясатқа араласуы мәселесі шешімін таппаған деген қорытынды шығаруға болады. Әйелдерге ерлермен бірдей елдің саяси, экономикалық және әлеуметтік өміріне араласуға мүмкіндік беру керек. Қазақстан әйелдерінің әлі де толық сұранысқа ие бола қоймаған зияткерлік және адамгершілік әлеуеті ерлердің, әйелдер мен балалардың құқығы мен бостандығын қамтамасыз етуге жол ашады; бейбітшілік пен молшылық, қоғамдық даму біздің республикамызды мықты, гүлденген елге айналдырады.

2. Р. Сарсембаева «Политическое лидерство женщин: механизмы вхождения во власть, препятствия, пути преодоления».

3. Национальный план действий в области прав человека в РК на 2009-2012 годы.- Астана: 2009.
Карибаева А.К.

Ст. преподаватель кафедры гражданского,

природоресурсного и экологического права

ЕНУ им.Л.Н.Гумилева

Мы должны существенно увеличить долю малого и среднего бизнеса в структуре экономики, доведя ее до уровня в среднеразвитых европейских странах. И тогда противостоять очередным кризисным циклам нам будет легче. Для каждого казахстанца должны быть возможности освоить новое дело, открыть новый бизнес или расширить свою сферу деятельности

Н.А. Назарбаев

История эволюции развитых стран показывает, что малый и средний бизнес (далее МСБ) является основопологающим звеном, от состояния и уровня развития которого зависит обеспечение устойчивого экономического роста государства.

Именно этот спектор экономики имеет огромные потенциальные возможности для решения многих проблем, сдерживающих экономический рост государства, как неразвитая конкуренция, неэффективное использование мтериальных инематериальных ресурсов, зависимость внутреннего спроса от импорта, безработица, бедность и др.

Вопросы развития МСБ в Республике Казахстан относятся к категории наиболее важных и рассссматриваются на высшем государственном уровне.

Малое предпринимательство в Республике Казахстан стало явлением массовым и относительно динамичным. За последние четыре года количество субъектов МСБ увеличилось более чем на 35 %.

Доля юридических лиц в МСБ не превышает одного процента. На сегодняшний день в стране нет государственного органа, осуществляющего качественную реализацию программ поддержки МСБ. Не существует целостной системы государственного регулирования развития МСБ, а имеющаяся и инфраструктура поддержки неэффективна и не обеспечивает равномерного охвата субъектов предпринимательства.

Существует ряд государственных органов, осуществляющих поддержку МСБ, но в целом не существует целостной системы. Деятельность МСБ регулируется законом РК «О частном предпринимательстве», который, к сожалению, в отдельных случаях вступает в противоречие с другими нормативно-правовыми актами (например, Налоговый кодекс).[1]

Часто законодательство о МСБ содержит устаревшие либо устаревшие нормы. Действующим налоговым законодательством предусмотрены специальные налоговые режимы для МСБ: на основе патента и на основе упрощенной декларации. В таких режимах налогом облагается не прибыль, а оборот малого предприятия.

Минусом такой системы является отсутствие стимулов к росту и критериальная ограниченность относительно размера предприятия.

В общей численности СМП удельный вес самостоятельных малых предприятий невысок, так как основная их часть находится в сфере интересов крупных компаний. Транснациональные компании и крупные финансово-промышленные структуры предпочитают создавать вокруг себя сеть малых предприятий-сателлитов, занимающихся поставкой комплектующих, сбытом готовой продукции и оказанием необходимых услуг. Этим объясняется наличие высоких показателей малых предприятий на тысячу жителей в финансово и промышленно развитых регионах, таких, как Западный Казахстан и г. Алматы.

Большие надежды на быстрый рост сельскохозяйственного производства, повышения его эффективности возлагались на крестьянские хозяйства, число которых постоянно увеличивается. Крестьянские хозяйства (КХ) относятся к категории саморазвивающихся, самодостаточных предприятий. В настоящее время наибольшее число крестьянских хозяйств сосредоточено в Южном Казахстане, что связано с традиционной специализацией данного региона. Крестьянские хозяйства плохо развиты в Центральном регионе в силу неблагоприятных природно-климатических условий, дефицита водных ресурсов.[2]

Принятие Земельного Кодекса повлияло на рост числа крестьянских хозяйств. Так, прирост числа крестьянских хозяйств в 2004 году по сравнению с 2003 годом составил +17% или 26753 единиц. Конъюнктурные исследования показали, что для 40% крестьянских хозяйств наиболее выгодным видом деятельности являются производство зерна, 19%- мяса, 12% -овощей, 2%- молока. Если в 2001 году в производстве зерна удельный вес крестьянских хозяйств составлял 40,4%, картофеля -12,2%, овощей -26,2%, то в 2004 году - соответственно 42,6%, 17,1% и 31,5%. Их доля в производстве мяса, молока, яйца и шерсти колеблется от 0,7 до 14,1%.

Развитие предпринимательской инициативы сельчан в таких условиях имеет очень важное значение. Одним из проявлений предпринимательской инициативы на селе является создание крестьянских (фермерских) хозяйств, деятельность которых уже дает положительные результаты. Однако развитие фермерства в нашей стране сталкивается с рядом проблем: финансовых, материально-технических, правовых. Для эффективного решения данных проблем можно было бы обратиться к опыту других, экономически более развитых стран.

Факты стремительного роста урожайности и продуктивности в сельском хозяйстве, повышения производительности труда в зарубежных странах постепенно начали привлекать всё больше внимания нашего общества. Формировалось понимание важности использования чужого опыта.

В отличие от французской системы организации агробизнеса в Казахстане есть свои специфические особенности в этой сфере: у нас наряду с крестьянскими (фермерскими) хозяйствами ведущую роль в аграрной экономике играют сельскохозяйственные формирования со статусом юридического лица (акционерные общества, товарищества с ограниченной ответственностью, производственные кооперативы); крестьянские (фермерские) хозяйства осуществляют индивидуальное предпринимательство без образования юридического лица; наконец, институт фермерского законодательства у нас только формируется, поэтому изучение зарубежного опыта только поможет совершенствовать сложившуюся у нас систему отношений, что не предполагает копирования чужих моделей. [3]

Б.Д. Клюкин, характеризуя правовое регулирование сельского хозяйства США, пишет: «Громоздкое законодательство США по вопросам сельского хозяйства включает массу дополнений и оговорок, разъяснений и изменений, актов временного характера. Лишь немногие специалисты в самих США могут похвастаться знанием этого законодательства». Однако, «ни одна страна не может дать более богатого материала для исследования фактического действия права, чем эта, со свойственной ей двойной судебной системой, различной в каждом из штатов, с неисчислимым количеством созданных прецедентов»

Аграрное законодательство США строится на правовом регулировании следующих основных вопросов фермерской деятельности:

стимулирование или задержка (в связи с пережитым американцами кризисом перепроизводства сельскохозяйственных продуктов) развития производительных сил в определенном направлении при помощи финансовых, административных и иных мер;

распределение национального дохода путем налоговой, кредитной, таможенной и другой политики;

развитие внутренних рыночных отношений путем создания благоприятных условий скупки, хранения продуктов, регулирования цен и экспорта;

законодательное регулирование рынка труда путем упорядочения заключения трудовых договоров, установления минимума оплаты труда аграрных работников, определение условий найма работников в сельском хозяйстве. [4]

Одно из декларируемых преимуществ малого предпринимательства - решение проблемы трудоустройства незанятого населения. В странах с развитой экономикой, таких, как США, Япония, Швейцария и др., преобладающая часть рабочей силы занята на малых предприятиях. Малые и средние предприятия являются работодателями почти для 50% экономически активного населения. Несмотря на то, что СМП в Казахстане составляют большую часть в общем количестве всех хозяйствующих субъектов (` 90%), на их долю приходится незначительная часть занятых в экономике. При этом за последние четыре года наблюдается медленный рост абсолютного числа работающих в них. Так, их удельный вес по отношению к общей численности населения республики колеблется в пределах от 7,3% до 9,2%; по отношению к экономически активному населению - от 14,6% до17,6%; по отношению к общей численности занятых по республике - от 16,2% до 19,2%. Как свидетельствует статистика, активность в создании новых рабочих мест проявляют индивидуальные предприниматели. Если численность занятых в малом предпринимательстве принять за 100 %, то доля индивидуальных предпринимателей (КХ) находится на уровне 60-62%. Вместе с тем численность занятых в расчете на одного индивидуального предпринимателя (КХ) составляет 2-3 рабочих места, а на одно малое предприятие - 5 рабочих мест. Эти данные указывают на то, что, с одной стороны, в создании новых рабочих мест потенциальные возможности малых предприятий высоки по сравнению с индивидуальными предпринимателями, а, с другой стороны, в республике преобладают микропредприятия.

Данные последних четырех лет в несколько раз выше данных 2005г. Мы объясняем это стабилизацией социально-экономической ситуации в стране, ростом предпринимательской уверенности и активности. Вместе с тем сравнение прироста удельного веса занятых на малых предприятиях в региональном разрезе показывает, что в Западном Казахстане и городах Алматы, Астана наблюдается рост числа занятых в 2009 г. по сравнению с 2005 г., а в остальных регионах - сокращение числа занятых.
В секторе индивидуального предпринимательства происходят колебания в динамике численности занятой рабочей силы. Например, в Западном Казахстане и г. Астана в 2002-2003 гг. удельный вес занятых в хозяйствах индивидуальных предпринимателей увеличился по сравнению с до уровня 2001 г. В Восточном2001 г. и резко сократился в 2004 г. регионе данный показатель в 2002-2003 гг. по сравнению с 2001 г. снизился, а в 2004 году увеличился до уровня 2001 г. Такая же ситуация складывается и в секторе крестьянских хозяйств. Ограниченность емкости рынка и связанный с ним объем производства (работ, услуг) - главный фактор, объясняющий колебания в численности занятой рабочей силы в секторе малого предпринимательства.

В условиях кризисной ситуации среди МСБ наиболее устойчивыми окажутся компании, способные гибко перестраивать свой бизнес. «В кризисной ситуации могут возникать новые инициативы, что послужит базой для развития экономики, – говорит Андре Куусвек. – В конце концов это и приведет к диверсификации экономики.

Сейчас малый и средний бизнес занимается торговлей и субконтрактами на строительство, но необходимо развивать промышленность, реальное производство».

Но осваивать новые отрасли бизнеса, вероятно, будут вновь открываемые компании. Уже действующим представителям МСБ придется совершенствоваться в рамках своего прежнего профиля и искать пути выживания.

Текущее состояние МСБ можно охарактеризовать результатами государственной Программы ускоренных мер по развитию малого и среднего предпринимательства в Республике Казахстан на 2005-2007 годы, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 мая 2005 года № 450 (далее – Программа).

Возникает необходимость тщательной отработки наиболее оптимальных схем, эффективных механизмов и каналов кредитования МСБ.

По существу, это главный инструмент ведения государственной политики развития МСБ.

Государственная политика развития МСБ должна обеспечить формирование оптимальной структуры МСБ в системе национальной экономики.

Например: В настоящее время наблюдается перекос в пользу торговли. При этом, состояние МСБ в торговле больше нуждается в стимулировании совокупного спроса. Логично предположить о необходимости стимулирования системы потребительского кредитования.

План пятилетнего индустриального развития должен «координировать работу с крупными предприятиями региона, необходимо выстраивать вокруг них сеть малых и средних предприятий», обеспечить эффективное государственное содействие рынку, определить участие МСБ.

Приоритетные направления кредитования МСБ должны быть ориентированы на реализацию государственных программ развития. Увеличение доли МСБ должно произойти в наиболее перспективных направлениях: промышленность, сельское хозяйство, наука и наукоемкие производства, транспорт, связь и телекоммуникаций.

В отношении вопросов налогообложения достигнут существенный прогресс. Казахстанская система налогообложения МСБ соответствует лучшей мировой практики. Остаются текущие задачи совершенствования налогового администрирования

По Программе индустриализации и других программ развития, где это возможно, государство должно создать и предоставить предпринимателям готовую инфраструктуру для развития их бизнеса, дать им возможность закупить высокотехнологичное оборудование

В отношении мер государственной поддержки в сфере государственных закупок достаточно ограничиться снижением процентов гарантийного обеспечения с трех до одного. Принятые меры по обеспечению казахстанской составляющей отражают интересы субъектов МСБ. Введение дополнительных специальных преференций нецелесообразно.

Новым направлением государственной политики должна стать работа СМИ. Необходимо запустить телепроекты по информационному обеспечению МСБ. Это могут быть телепередачи об успешном опыте МСБ в той или иной сфере, с содержанием интересной информации для начинающих. [5]

Казахстан намерен в 2010 году увеличить долю предприятий малого и среднего бизнеса в ВВП страны до 31,3%.

Постановление правительства, которым вносятся поправки в Стратегический план министерства экономики и бюджетного планирования РК на 2009-2011 годы и предусматривающий увеличение доли МСБ в ВВП страны, опубликовано в среду в официальной прессе.

«В Стратегическом плане министерства экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан на 2009–2011 годы, в разделе «Стратегические направления, цели, задачи и показатели деятельности государственного органа» целевые индикаторы дополнить строками следующего содержания: «Доля субъектов малого и среднего бизнеса в ВВП страны в 2009 году – 31,1%, в 2010 году – 31,3%, в 2011 году – 31,5%», - говорится в постановлении правительства.

Согласно документу, количество активных субъектов малого и среднего предпринимательства в 2010 году будет увеличено до 638,5 тысяч, в 2011 году – до 641,7 тысяч.

При этом количество активных микрокредитных организаций в 2010 году планируется увеличить до 615 единиц, в 2011 году – до 625.

Для реализации поставленных задач в следующем году будет разработана и принята Концепции развития предпринима¬тельства.

Кроме того, будут приняты меры по совершенствованию нормативной правовой базы по вопросам пред¬принимательства, устранения административных барьеров, совершенствования систем налогообложения, финансово-кредитной поддержки для субъектов малого и среднего бизнеса.

По данным Минэкономики, выпуск продукции (товаров и услуг) активными субъектами малого и среднего предпринимательства за январь-июнь 2009 года снизился по сравнению с соответствующим периодом прошлого года (в постоянных ценах) на 7,7% и составил 1,1 триллиона тенге. Практически во всех регионах республики наблюдалось снижение  выпуска продукции. Наиболее ярко это проявилось в Актюбинской (на 13,3%), Северо-Казахстанской (на 10,9%), Южно-Казахстанской (на 10,1%), Атырауской (на 9,7% от общего количества), Алматинской (на 9%), Акмолинской (на 6,6%), Восточно-Казахстанской (на 7,2%), Костанайской (на 5,7%), Мангистауской (на 5,3%)   областях и в городах Астана (на 9,2%) и Алматы (на 8,8%). Рост выпуска продукции по сравнению с аналогичным показателем прошлого года отмечен только в Западно-Казахстанской области (на 1,7%).[6]