Сурет- 15.5. Формулалар орналастыру

Сурет- 15.5. Формулалар орналастыру

15.7-суретте бір топтың подвалы көрсетілген – онда материалдық суммалық кірісі туралы ақпарат шығарылады.

True орнатылған Filtered қасиеті фильтрацияны инициирлайды, уақиға өңдеушісінде OnFilterRecord шарты жазылған Мысалы, егер ДҚ –да фильтр орнатылса.

Accept := DataSet['KOLVO'] >= 500;

Онда True-ге Table1.Filtered -ті орнату фильтрацияға алып келеді; Онда тек 500 ғана мәні болатын 'KOLVO' өрісі жазбаның мәліметтер жиыны көрсетіледі.

False да Filtered орнату фильтрацияны алып тастауға әкеледі, оның шарттар OnFilterRecord уақиғаларында көрсетіледі

Осылай есепберуді жүргізуге компаненттер көрсетілген енді оны құрастыратын компаненттерді қарастырайық.

Қоймаға түскен материалдарға топтастыру мәліметтерінсіз қарапайым есепберуді құру ;
Қосымшаны ресімдеу. Біз қолданба құру және қосымшаның өңдеу негізін бітірдік. Енді қосымшаны біз аздап бояуымыз керек . app1 қосымшасына бірнеше элементті қосамыз, олар оны қолданғанға ыңғайлы етеді.

Қосымшаға тақырып және пиктограмма береміз Delphi үнсіздікпен әрбір құрылған қосымшаға пиктограмманы меншіктейді. Бірақ пиктограмма арқылы қосымша функциясын оңай анықтау керек. Сонымен қатар ол басқа ортадан керектісін бөліп көрсетуге көмектесуі керек .

Windows және Delphi-де дайын пиктограммалар өте көп . Өз пиктограммаларын құру үшін бейнелеу редакторын қолдануға болады.

Дайын пиктограмманы қосымшамен байланыстыру керек. Ол үшін Project|Options-ты таңдап, Application қаптамасына шертеміз. Title өрісінде Sklad тексін егізіп содан кейін Load Icon батырмасын шертіп пиктограмма файлына сілтейміз.

Тапсырылған тақырып Windows тапсырма панелінде қосымша идентификациясы үшін қолданылады.

Тестирлеу және қолданбаны өңдеу. Тестирлеуден кейін бізде іске қосылмаған шығару/атауы материал меню пункті қолданылады. Жаңа материал қосылу үшін форма құрамыз оған TDBGrid компонентін орналастырып DataSource1 мәнінде DataSource қасиетін орналастырамыз. Tbutton батырма компанентін формаға қосып ол компанентке ат береміз (Name қасиеті) CancelBtn батырма тақырыбын (Caption қасиеті ) ға өзгертеміз. Қолданушы басатын кнопканы кодты батырмамен байланыстырамыз.. Формада OnClick уақиғасын өңдеу процедурасын құру үшін тышқанмен " Жабу"- батырмасын екі рет шерту керек. Редактор кодына келесі кодты жазамамыз.

№ 1 формасына көшіп № 8 формадағы шықыру коды менюпунктінде Ввод/Название материала кодын жазамыз.:

Осымен қолданба дайындығы аяқталды деп санаймыз.

Жаңа есепберу формасын (№9 формасы) құрайық . Формаға TQuickRep ( QuickRep1 аты) компанентін орналастырайық , бірақ мәліметтер жиынына ұйымдастыруды Query1 арқылы құрамыз. Бұл DataSet қасиетіне DataModule5.Query1 орнатамыз.Басқа да компаненттер және есепберу аудандарын сатикалық текспен толтырамыз 15.8-суретте көрсетілгендей .

Сурет-15.8. Қорытынды есепберу макеті

Есепберудің соңында барлық түскен материалдардың қортынды соммасын словесдік түрде қосамыз. Ол үшін TQRBand атымен QRBand4 компанентін қосамыз, қасиеті ВапаТуре = rbSummary.

TQRLabel компонентін (аты QRLabel7) QRBand4-ке орнатамыз.

Unit4 –ке көшіп уақиғалар өңдеушісіне OnClick батырма "Итог" мынандай код:

procedure TForm4.Button5Click(Sender: TObject);

var ss: String;

begin

Str(TempTotal,ss);

Form9.QRLabel7.Caption := SumNumToFull(TempTotal);

Form9.QuickRep1.Preview;

end;

Unit5-ке TempTotal айнымалысын анықтаймыз және қоймаға түскен материалдардың TempTotal қортынды соммасына шығару кодын қосамыз..

Project|Add to Project менюін қолдана отырып, Writesum.pas жазбасына проект модулінің аударма санын қосамыз, модуль листингін қолданбаға келтір.

Сурет-15.9. Тауар бойынша есеп беру қорытынды мәнмен

Есепберуді құруды жалғастырамыз. QRBand4 өрісіне TQRLabel (аты QRLabel8) компонентін орналастырамыз, Caption қасиетін "Итого:"-ға өзгертеміз: Тағы бір TQRExpr (аты QRExpr1) компонентін қосып және Expression қасиетінің мәнін SUM(Table1.Stoim) формасын құрайтынын анықтаймыз.


2. ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚТАР

№1 – зертханалық жұмыс.

Қолданылатын мәліметтер қоры бірнеше кестелерден тұрады. Келесі қадамда белгілі бір ДББЖ мен мәліметтер қорының архитектурасын таңдау керек. Ол үшін көбіне локальды ДББЖ алынады (Мысалы: Paradox7). Мәліметтер қорын жеке қапшықта (каталогта) сақтау керек. Қапшық атауын «Alias» деп аталатын бүркеншік атаумен беруге де болады. Алиас қапшық орналасқан жолдың жазылуын, ізделу уақытын қысқартады.

Мысалы: Firma1 каталогын оның ішінде Firma1 мәліметтер қорын құру керек болсын.

1. 
   Жоғарғы мәзірдің TOOLS – DATABASEDESKTOP командасын орындаймыз.
   
2. 
   Пайда болған терезеде TOOLS – ALIASMANAGER – NEW командасын орындап мәліметтер қорының атауын енгіземіз, мәліметтер қорының атауы мен қапшық атауы бірдей бола береді, сондықтан Firma1 деп енгіземіз.
   
3. 
   Осы терезенің драйвер типі жолында DRIVERTYPE – STANDART деп көрсетеміз.
   
4. 
   Осы терезедегі BROWSE батырмасын басып құрылған қапшық жолын көрсетеміз (C:\ProgramFiles\Borland\Delphi\Project\Firma1) сосын ОК батырмасын басамыз.
   
5. 
   Алиасты BDE-ге жіберу керек пе? Сұрағына ИӘ деп жауап береміз.
   

1. 
   File – New – Table командасын орындаймыз.
   
2. 
   Кесте форматын таңдау үшін TableType жолында Paradox7 дегенді көрсетіп OK батырмасын басамыз.
   
3. 
   Келесі терезеде кестенің құрылымын анықтаймыз. Кестенің құрылымы кестеге енетін өріс атауларын (FieldName), типтерін (Type), өріс жазуларының ұзындықтарын (Size), кілттік өрісті (Key) көрсетуден тұрады. Бұл ортада кесте өрістерінің атаулары латын әріптерімен теріледі. Ал өріс типтері келесідей мәндер қабылдайды:
   

Number – нақты тип, -10³⁰⁷ нен +10³⁰⁸ дейін.

$(Money) – ақшалық тип, алдыңғы тип сияқты.

Short – қысқа бүтін тип, -32768 ден +32767 дейін

LongInteger – ұзақбүтін тип, -2147483648 ден +2147483647 дейін.

#(BCD) – жоғарғы дәлдіктегі нақты тип.

Date – дата типі.

Time – уақыт типі.

@(Timestamp) – дата және уақыт типі.

Memo – ұзақ мәтіндік тип, ұзындығы 255 символдан артық.

Formatted Memo – форматталған мәтіндік тип (һаріп – шрифт түсі, стилі, бейнесі көрсетледі).

Graphic – Графикалық тип.

OLE (Object Linking and Embedding) – осы технологияны ұстанатын ақпаратар типі.

Logical – логикалық тип.

+(Autoinctement) – санаушы, автоматты түрде мәні 1-ге өсіп отырады.

Binary – еркін ұзындықтағы екілік деректер типі.

Кілттік өрістің атауы тізімде бірінші орналасып соңына ID әріптері тіркеледі де Key бөлігінде жұлдызшамен белгіленеді.

4. 
   Осы терезеде өрістердің қасиеттері көрсетіледі:
   

1. 
   Required Field – міндетті түрдегі өріс.
   
2. 
   Minimum Value – минималды мәні (сандық әрістер үшін).
   
3. 
   Maximum Value – максималды мәні (сандық әрістер үшін).
   
4. 
   Default Value – үндемеген немесе атап көрсетпеген жағдайда шығатын мән.
   
5. 
   Picture – енгізу маскасы.
   

5. 
   Кестені сақтау үшін Save As батырмасын басып шыққан терезеде файл атауын (мысалы Client.db), алиас атауын (мысалы Firma1) көрсетеміз де сақтаймыз.
   

DataAccess компоненттер панелінен Ttable компонентін қалыпқа орналастырамыз. Осы объектіні белгілеп ObjectInspector терезесінде компонент қасиетін көрсетеміз:

1. 
   Мәліметтер қорының атауы DatabaseName жолында жазылады (Мысалы MyBase).
   
2. 
   Ttable компонентімен байланысқа түсетін кестені көрсету TableName жолында жазылады (Мысалы: Client.db, Қосымшада келтірілген).
   
3. 
   Осы кестеге программа арқылы қатынасу керек болса Active жолында True деп жазамыз.
   

1. 
   Дельфи қосымшасында деректер базасымен жұмыс неден басталатынын көрсетіңіз.
   
2. 
   Дельфи қосымшасын қолданып 1- таблицада келтірілген деректер базаларының тақырыптары бойынша өрістерді өздеріңіз анықтап деректер базасын құру.Атрибуттар атауларын және қасиеттерін өздеріңіз анықтаңыз. Оны кемінде 10-15 жазумен толтырыңыз.
   
3. 
   Құрылған деректер базасын арнаулы жаңа қапшыққа сақтаңыз.
   
4. 
   Деректер базасының әр атрибутына сәйкес қалыпқа компонент орналастырып, олардың қасиетін анықтаңыз.
   

№2 – зертханалық жұмыс.

1. 
   Деректер кестесі деп аталатын TDGrid компоненті
   

2. 
   Навигатор компоненті TDBNavigator
   

1. 
   First – бірінші жазуға жылжу
   
2. 
   Prior – алдыңғы жазуға жылжу
   
3. 
   Next – келесі жазуға жылжу
   
4. 
   Last – соңғы жазуға жылжу
   
5. 
   Insert – көрсеткіш орналасқан жазу орнына жаңа жазу қою
   
6. 
   Delete – ағымдағы жазуды өшіру, егер ConfirmDelete қасиетін True деп қойса өшіруді орындауды құптау хабарламасы шығады.
   
7. 
   Edit – ағымдағы жазуды жөндеу
   
8. 
   Post – кестеге енгізілген өзгертулерді сақтау
   
9. 
   Cansel –енгізілген өзгертулерді сақтамау
   
10. 
    Refresh – мәліметтер қорынан деректерді жаңадан оқып кестенің жазуларын жаңарту.
    

3. 
   Деректер тақырыбы (надпись) компоненті TDBText:
   

4. 
   Жөндеу өрісі компоненті TDBEdit:
   

5. 
   Бейне компоненті TDBImage:
   

6. 
   Деректер тізімін қолдану компоненті TDBComboBox:
   

7. 
   Деректер жалаушасы (флажок) компоненті TDBCheckBox:
   

8. 
   Деректерді топтап ауыстырып-қосу (группа переключателей) компоненті TDBRadioGroup:
   

Кестені шығару

Кестені экранға екі түрде шығаруға болады: торкөз түрінде, жеке өрістер түрінде. Мысалмен көрсетсек:

А) “Wares” кестесін торкөз түрінде шығару керек болсын.

1. DataAccess панелінен қалыпқа Ttable компонентін орналастырамыз. Қасиеттерін береміз:

1. 
   Мәліметтер қорының атауы DataBaseName - Firma1 деп.
   
2. 
   Кесте атауын TableName – Wares.db деп.
   
3. 
   Кесте активті болсын Active - True деп.
   

1. 
   Керекті кестені көрсету DataSet - Table1 деп.
   

1. 
   Байланыстырылатын кестені көрсету DataSource - DataSourse1 деп.
   

2. DataControl панелінен қалыпқа TDBGrid компонентінің орнына 9 TDBEdit компоненттерін , бір TDBText, бір TDBMemo компоненттерін орналастырамыз да қасиеттерін көрсетеміз:

1. 
   Деректер көзін көрсету үшін DataSource - DataSource1 деп.
   
2. 
   Шығарылатын өрістерді көрсету үшін DataField жолында мысалы: Name, Adress, ClientsName, DateOfBirth, Age т.б. деп
   
3. 
   Адамның жасын есептеу үшін есептеу өрісін TDBText формуласын береміз.
   
4. 
   Адамдарға қосымша мағлұмат шығару үшін TDBMemo - Description деп.
   

1. 
   Қалыпқа Tlabel компоненттерін орналастырған соң өрістердің атауларын береміз.
   
2. 
   TDBRadioGroup компоненті үшін тақырып береміз. Мысалы “Клиент жынысы”. DataSource, DataField қасиеттерінен басқа Items қасиеті жолында мәндерді енгіземіз: әйел, еркек деп.
   

3. 
   TDBComboBox компонентінің тақырыбын семьялық ағдайы деп береміз. DataSource DataField қасиеттерінен басқа Items қасиеті жолында “семьясы бар, бойдақ, ажырасқан” мәндерін енгіземіз.
   
4. 
   TDBCheckBox компонентінің Caption қасиетіне “Балалары” деп жазамыз. Алдыңғы мысалдан белгілі DataSource, DataField қасиеттерін көрсетеміз.
   
5. 
   DataControls панелінен TDBNavigator компонентін орналастырып, қасиеттерін береміз:
   

1. 
   DataSource - DataSource1 деп
   
2. 
   Hints - көмекші хабарлама шығару массиві, орысшаға аударуға болады.
   
3. 
   ShowHint – True деп
   

1. 
   DataControls панелінен TDBImage компонентін орналастырып қасиеттерін береміз:
   

1. 
   Stretch - True деп
   
2. 
   Dialogs панелінен OpenPictureDialog1 компонентін қалыпқа әкелеміз.
   
3. 
   DBImage1 компонентін белгілеп, OnDblClick оқиғасына программалық код жазамыз: